Trên bình diện toàn cầu, cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ gây ra những xáo trộn lớn và buộc Canada phải có các biện pháp bảo vệ thị trường truyền thống của mình.

Theo bài viết trên trang Financial Post của tác giả Swikar Oli, cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung sẽ tác động đến các ngành sản xuất của Canada theo nhiều hướng khác nhau. Trong khi một số ngành được hưởng lợi với các cơ hội và triển vọng phát triển mới thì những ngành khác sẽ phải chật vật đương đầu với sự cạnh tranh khốc liệt hơn từ chính các đối thủ láng giềng phía Nam. 

Mở đầu bài viết, tác giả Oli cho rằng cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung đang có chiều hướng ngày càng tăng nhiệt với việc hai bên liên tiếp cảnh báo áp thuế trả đũa đối với hàng trăm mặt hàng xuất khẩu của nhau.

Không lâu sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố áp thuế 25% với thép và 10% với nhôm nhập khẩu vào Mỹ và ký bản ghi nhớ áp thuế nhập khẩu (có thể lên tới 25%) đối với 1.300 hàng hóa trị giá 50 tỷ USD của Trung Quốc với cáo buộc có dấu hiệu ăn cắp bản quyền sở hữu trí tuệ, Bắc Kinh cũng đã “phản đòn” bằng quyết định áp thuế trị giá 3 tỷ USD đối với 128 mặt hàng của Mỹ và đang xem xét thêm kế hoạch áp thuế 25% với 106 mặt hàng khác của Mỹ có tổng giá trị ước tính khoảng 50 tỷ USD.
Các mặt hàng của Mỹ phải chịu thuế gồm đậu nành, ngô, hoa quả, bông, rượu mạnh, thịt bò, các loại hoá chất công nghiệp, xe hơi, máy bay cỡ nhỏ,…

Leo thang căng thẳng Mỹ-Trung đang làm dấy lên lo lắng về khả năng nổ ra chiến tranh thương mại và gây nên những hệ lụy toàn cầu. Ngoại trưởng Canada Chrystia Freeland cảnh báo: “Trật tự thương mại toàn cầu mà Canada chung tay xây dựng đang đối mặt với thời khắc nguy hiểm nhất kể từ Thế chiến II nếu như chiến tranh thương mại Mỹ - Trung leo thang”. 

Cũng theo bà Freeland, trật tự thương mại toàn cầu đó đã đặt nền móng cho hòa bình và thịnh vượng của thế giới nên việc bảo vệ trật tự này sẽ đảm bảo lợi ích cho phần đông số người.

Theo nhà phân tích Derek Holt thuộc ngân hàng Nova Scotia, căng thẳng thương mại hiện nay giữa Mỹ và Trung Quốc - dù mới chỉ dừng lại ở tranh cãi chứ chưa bùng nổ thành chiến tranh -  cũng đã báo hiệu những ảnh hưởng không tốt tới thị trường Canada. Cụ thể, giá ngô sụt giảm 2%, đậu tương cũng đang có chiều hướng giảm.

Tuy nhiên do thị trường chứng khoán và đồng nội tệ Canada (CAD) chỉ chịu tác động nhẹ, một phần do áp lực tỷ giá, nên trước mắt đây sẽ là chiếc van an toàn cho Canada. 

Cũng theo ông Holt, Canada cần có những công cụ bảo vệ ngành công nghiệp trong nước như lấy chính sách tiền tệ để kiểm soát rủi ro chính sách thương mại và giảm nhẹ tác động từ thay đổi chính sách thương mại. “Điều này sẽ phải được duy trì tới chừng nào thị trường được kiểm soát trở lại bằng những cái đầu lạnh”, nhà phân tích này nói thêm.

Trong khi đó, theo ông Ron Davidson, Giám đốc điều hành hãng Soy Canada, việc Trung Quốc đánh thuế 25% đối với hàng hoá Mỹ một mặt có thể sẽ tạo cơ hội cho các nhà xuất khẩu đậu tương của Canada, nhưng mặt khác cũng sẽ buộc Canada phải có biện pháp bảo vệ các nhà nhập khẩu trong nước và doanh số bán tại 69 thị trường trên toàn cầu.

“Chúng ta đang chứng kiến sự bất ổn trên thị trường thế giới và chúng tôi đang phải cố gắng phân chia các dòng xuất khẩu hàng hoá của mình”, ông Davidson cho biết. Nhiều công ty xuất khẩu của Canada như Richardson International Ltd., Cargill Ltd. và Viterra Inc. cho biết họ không muốn làm tổn thương các thị trường thương mại truyền thống chỉ để đổi lấy việc bán thêm hàng hoá sang Trung Quốc. Năm ngoái, Canada bán gần 5 triệu tấn sản phẩm đậu tương sang thị trường Trung Quốc, đạt tổng giá trị 2,7 tỷ CAD.

Với các nhà xuất khẩu thịt bò và thịt lợn của Canada, họ có thể đang nhìn thấy  nhiều cơ hội lớn trước mắt ở thị trường Trung Quốc và châu Á, nhưng bên cạnh đó cũng sẽ phải chuẩn bị cho kịch bản chịu sự cạnh tranh khốc liệt hơn với các đối thủ Mỹ ở chính thị trường trong nước và các thị trường khác.

“Việc Trung Quốc đánh thuế hàng hoá Mỹ chắc chắn sẽ làm thay đổi bức tranh thương mại, nhưng Trung Quốc vẫn là thị trường quan trọng đối với Canada”, dẫn lời ông Marcus Mattinson, người phát ngôn Hội đồng Thịt Canada.

Theo thống kê, xuất khẩu thịt đỏ của Canada sang Trung Quốc đạt 835 triệu CAD (662,1 triệu USD) trong năm 2016, tăng hơn gấp đôi so với mức 334 triệu CAD năm 2010. Hiện Trung Quốc chiếm 13% tổng giá trị xuất khẩu thịt đỏ của Canada. 

Vì thế, các nhà sản xuất thịt đỏ của nước này đang theo dõi rất sát cuộc tranh chấp thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. “Chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc với các cơ quan và đối tác nhằm đảm bảo rằng chuỗi cung ứng thịt của Canada sẽ tiếp tục hưởng lợi từ thương mại toàn cầu”, ông Mattinson nói.

Mặc dù vừa lo lắng vừa hy vọng trước căng thẳng thương mại Mỹ-Trung, nhưng các nhà xuất khẩu của Canada còn có một lợi thế "bỏ túi" khác. Đó là việc được tiếp cận phi thuế với các thị trường châu Á-Thái Bình Dương thông qua Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) vừa được ký kết.

Bà Corinne Pohlmann - Phó Chủ tịch Liên đoàn Doanh nghiệp Độc lập Canada, một tổ chức đại diện cho hơn 110.000 doanh nghiệp Canada – cho biết các doanh nghiệp nhỏ của nước này cần mở rộng ngoài thị trường Mỹ để giảm thiểu những tác động do căng thẳng thương mại Mỹ - Trung.

Theo bà, cả CPTPP và Hiệp định Kinh tế và Thương mại Toàn diện (CETA) với Liên minh châu Âu (EU) sẽ mang lại những thị trường tiềm năng rất lớn cho các doanh nghiệp nhỏ. Còn với các doanh nghiệp lớn, bà Pohlmann tỏ ra lạc quan hơn vì những doanh nghiệp này sẽ chủ động hơn và có khả năng chống chọi tốt hơn trước những tác động từ bên ngoài.