Trước bối cảnh đàm phán Hiệp định thương mại tự do (FTA) giữa Liên minhchâu Âu (EU) đang trong tình thế chậm trễ, EU đã tính tới kế hoạch đàm phán FTAvới riêng một số nước ASEAN sẵn sàng mở cửa thị trường, trong đó đặc biệt lưutâm Việt Nam.Ông Philippe Meyer, trưởng đoàn đàm phán FTA của EU đã tiết lộ điều này với báogiới ngày 14/10.

Saunhiều trì hoãn, ngày 15/10 tại Hà Nội, EU và ASEAN mở vòng đàm phán lần 6 về Hiệpđịnh FTA giữa hai khu vực, trong đó Việt Nam là nước giữ vai trò điều phối choASEAN.

Bắt đầu đàm phán cách đây 2 năm,song đến nay EU và ASEAN vẫn chưa đạt được thỏa thuận cuối cùng. Sự chậm trễkhiến EU “sốt ruột” và lo ngại quá trình đàm phán sẽ kết thúc với kết quả khônghứa hẹn, trong khi một số nước trong ASEAN bày tỏ sự sẵn sàng tham gia đàm phánsâu với EU riêng.

Ông Philippe Meyer nói EU đã chuẩnbị một kịch bản khác trong tình huống đàm phán bế tắc đó là thúc đẩy FTA với mộtsố nước trong ASEAN sẵn sàng mở cửa thị trường dù “cùng lúc EU sẽ không bỏ rơinhững nước khác”.

Không thể có gì trong ví, nếu mở cửa chậm

Ông có thể cho biết cuộc đàm phán giữa EU và ASEAN tạiHà Nội lần này?

- Dường như nội bộ ASEAN chưa hàihòa hóa được những quan điểm về mở cửa thị trường. Vì vậy quy trình đàm phán đãdiễn ra chậm hơn so với dự tính.

Chúng tôi đã hy vọng rằng có thểkết thúc đàm phán FTA với ASEAN trong vòng 2 năm, kể từ khi chính thức khởi độngcuộc đàm phán này vào năm 2006. Cuộc đàm phán đã kéo dài hai năm, nếu phải mấtthêm 4 hay 5 năm nữa thì quá phí phạm thời gian.

Dường như không có gì trong ví củamọi người nếu 10 nước ASEAN chọn cách mở cửa thị trường chậm như vậy. Giờ đâychúng tôi có kế hoạch khác là khai thác khả năng thúc đẩy hơn nữa quá trình đàmphán, đó là làm việc với một số nước trong ASEAN đã sẵn sàng mở cửa thị trường,ngỏ ý đàm phán sâu với EU.

Với cuộc khủng hoảng kinh tế thếgiới hiện nay, câu trả lời tốt là chúng ta phải mở cửa thị trường. Bằng cáchđó, các bạn có thêm nhiều cơ hội vì mức độ cạnh tranh tăng lên và giá cả giảmđi. Các công ty sẽ phải kiểm soát giá cả hợp lý hơn để có lợi cho người tiêudùng.

Trong khi đàm phán FTA giữa hai khu vực bị chậm trễ, ôngnói một số nước ngỏ ý muốn đàm phán sâu riêng với EU. Việt Nam có nằm trong nhóm này và gửithông điệp hay tín hiệu tới EU không?

- Việt Nam có năng lực tham gianhóm những nước đàm phán nhanh với EU. Tuy nhiên, Việt Nam chưa tuyên bố ý định vì Việt Namđang là nước điều phối cho ASEAN trong việc đàm phán FTA với EU.

Chúng tôi hiểu đó là việc khókhăn cho Việt Namkhi đồng thời vừa đi trong nhóm nước đàm phán nhanh, đồng thời lại đại diện chomột cộng đồng 10 nước để đàm phán đầy đủ theo phương thức tiếp cận khu vực vớikhu vực.

Nhưng bản thân Việt Namcũng từng thực hiện đàm phán một hiệp định FTA song phương với Nhật Bản. TháiLan cũng có đàm phán tương tự với đối tác khác. Tôi không thấy có sự xung độtnào về quyền lợi vì luôn có thể tồn tại cách tiếp cận khu vực và song phương.

Thị trường Việt Nam còn xa đích mở cửa hoàn toàn

Thực tế, Việt Nam đã mở cửa thị trường rộng rãikhi gia nhập WTO, ký Hiệp định Thương mại song phương (BTA) với Mỹ, và gia nhậpAFTA. Nếu đàm phán FTA với EU thì Việt Nam sẽ mở rộng cửa thị trường hơn nữanhư thế nào?

- Có sự khác biệt giữa mở của thịtrường theo WTO và các hiệp định tự do thương mại song phương. Cam kết trong WTO tạo ra lộ trình rõ ràng để mở cửa mộtcách từ từ. Trong khi hiệp định thương mại song phương sẽ chỉ mở cửa ít hơn 7năm và khi mở cửa là mở hoàn toàn, loại bỏ không chỉ hàng rào thuế quan mà cảnhững hàng rào phi thuế quan (như kiểm tra kiểm định).

Hiện tại, thị trường Việt Namcòn xa mới được coi là mở cửa hoàn toàn. Tôi thấy khó có thể nói sẽ có tác độngtiêu cực nào với Việt Nam.Mở cửa thị trường rộng rãi sẽ giúp chúng ta kiểm soát giá cả tốt hơn.

Nhưng sau khi gia nhập WTO, Việt Nam đang phải chịu thâmhụt thương mại khá lớn, lên tới gần 20 tỷ USD. Liệu việc mở cửa thị trường ngaylập tức cho EU có thể làm thâm hụt thương mại tăng cao hơn nữa?

- Thâm hụt thương mại của Việt Nam là với cácđối tác khác, chứ không phải với EU. Chúng tôi không phải đối tác để Việt Nam phảiquan ngại về điều đó. Khi có FTA với chúng tôi thì Việt Nam có nhiều lựa chọn hơn và giúp Việt Nam kiểmsoát giá cả tốt hơn. Vì vậy, EU không phải là mối đe dọa thương mại cho Việt Nam.

Hãy nghĩ đến các cơ hội. Hiện tạithuế xuất khẩu giầy sang EU của Việt Nam khoảng 7%, Nhưng nếu có FTA,thuế chỉ còn 0%. Hay một cái áo sơ mi của Việt Nam xuất khẩu vào EU đang chịu thuế13%, nhưng khi có FTA, mức thuế chỉ 0% thôi.

Nguồn: www.baothuongmai.com.vn