Nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành thép

12/02/2018 12:00 - 1634 lượt xem

Đến cuối năm 2017, Việt Nam phải đối mặt với 124 vụ kiện phòng vệ thương mại (PVTM) của nước ngoài, riêng với ngành thép là 30 vụ. Ngành thép đang đứng trước nhiều vấn đề. Xuất khẩu (XK) gặp nhiều khó khăn vì đối mặt với các vụ kiện, sự cạnh tranh tại thị trường (TT) trong nước ngày càng khốc liệt khi thép nhập khẩu (NK) vẫn ồ ạt tràn vào.

Theo Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), năm 2017, XK của ngành thép đạt 5,5 triệu tấn, tăng 28,5%; kim ngạch đạt 3,6 tỷ USD, tăng 45,4% so năm 2016. Tuy nhiên, ngành này phải đối mặt với nhiều thách thức do kháng kiện các vụ kiện của nước ngoài như: Mỹ, Australia, Indonesia, Malaysia, Thái-lan, Ấn Độ… đối với sản phẩm thép XK. Tính đến cuối năm 2017, Việt Nam phải đối mặt với 124 vụ kiện PVTM của nước ngoài, riêng với ngành thép là 30 vụ.

Trong khi XK gặp khó vì đối mặt với nhiều vụ kiện, thị trường trong nước cạnh tranh ngày càng khốc liệt thì thép NK vẫn ồ ạt tràn vào. VSA cho biết, NK nguyên liệu và sản phẩm thép năm 2017 ước đạt 19,9 triệu tấn, giảm 14,2%; kim ngạch đạt 10,5 tỷ USD, tăng 13,2%. Đặc biệt, một số mặt hàng thép mà Việt Nam đã sản xuất được nhưng vẫn phải NK với số lượng lớn như tôn mạ và sơn phủ mầu 1.270.000 tấn; thép cây và thép cuộn 877.000 tấn… Việt Nam NK thép nhiều nhất từ: Trung Quốc (46,5%), Nhật Bản (15,2%), Hàn Quốc (11,4%), Đài Loan (10,6%) và Ấn Độ (10,2%).

Thậm chí, trong năm 2017, phía Mỹ đã đưa ra nghi ngờ, 90% lượng thép Trung Quốc “đội lốt” thép Việt Nam XK sang nước này để hưởng ưu đãi thuế quan. Tuy nhiên, Phó Chủ tịch VSA Nguyễn Văn Sưa khẳng định, đây là thông tin không chính xác, có chăng chỉ một số ít. Vấn đề trên cũng không đáng lo ngại, năm 2018 sẽ được giải quyết khi Việt Nam đủ nguồn cung thép cuộn cán nóng cho TT trong nước, khi đó nguồn gốc xuất xứ của thép Việt Nam sẽ được chứng minh. Tuy nhiên, thật đáng lo ngại nếu thép các nước tràn vào Việt Nam mà chúng ta không có biện pháp PVTM. Điều này sẽ tạo ra sự cạnh tranh gay gắt, dẫn tới nguy cơ thép Việt thua ngay trên “sân nhà”. Đặc biệt trong bối cảnh Hiệp định thương mại tự do ASEAN - Trung Quốc (ACFTA) có hiệu lực, hàng hóa nói chung và thép Trung Quốc vào Việt Nam có thể tăng lên. Chúng ta cần có biện pháp ứng xử. Trước tiên phải nâng cao năng lực cạnh tranh hàng hóa, cùng với đó là sử dụng thành thạo các công cụ PVTM bảo vệ sản xuất trong nước.

Hay mới đây, DOC kết luận sơ bộ vụ điều tra lẩn tránh thuế với thép cán nóng và tôn nguội, cho biết sẽ áp thuế lẩn tránh chống bán phá giá (CBPG) và trợ cấp hơn 200% với thép cuộn cán nguội, hơn 500% với tôn mạ. Nếu điều này được thực thi sẽ là “hàng rào” chặn đứng XK của thép Việt Nam.

Ông Nguyễn Văn Sưa cho biết, VSA đã có công văn kiến nghị lên Chính phủ và trực tiếp là Bộ Công thương để có phản ứng đối với quyết định của Mỹ. Quyết định này không phù hợp thông lệ quốc tế, cũng như không có trong quy định của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), nếu cần có thể đưa ra trọng tài phân xử của WTO. Tuy nhiên, chúng ta cũng cần thừa nhận với nhau là những vấn đề thương mại quốc tế rất phức tạp, Việt Nam mới hội nhập, năng lực pháp lý hạn chế, cần sự hỗ trợ của luật sư nước ngoài mới mong thành công. Để bảo vệ TT trong nước cũng như đẩy mạnh XK, phải đặc biệt chú trọng công tác PVTM năm 2018. Hiệp hội sẽ theo dõi tình hình NK các sản phẩm thép trong nước đã sản xuất để cùng các doanh nghiệp (DN) đề xuất với cơ quan quản lý nhà nước áp dụng các biện pháp PVTM để bảo vệ sản xuất thép trong nước. Đồng thời, theo dõi diễn biến các vụ kiện của nước ngoài để cùng các DN và cơ quan quản lý nhà nước có các biện pháp phòng vệ tích cực, giảm thiểu thiệt hại.

Ngoài ra, một loạt các giải pháp cũng được đề xuất để giúp ngành thép vượt qua các vụ kiện PVTM, như: thành lập nhóm nhân viên chuyên trách, cập nhật thông tin liên tục và đầy đủ, hợp tác với các nhà tư vấn luật chuyên nghiệp, đoàn kết phối hợp chặt chẽ với VSA và các DN trong ngành… Tuy nhiên, để làm được điều này, Chủ tịch HĐQT Tổng công ty Thép Việt Nam (VNSTEEL) Nghiêm Xuân Đa kiến nghị, ngành thép rất cần tới sự hỗ trợ của Nhà nước. Trong đó, Nhà nước tập trung định hướng thông tin về TT sản phẩm, phát triển các ngành khác nhau, đề xuất chính sách khuyến khích và bảo hộ; đưa ra quy định mang tính khống chế về môi trường, hàng rào kỹ thuật, công nghệ… Cơ quan quản lý nhà nước cần nâng cao chất lượng thống kê để thống kê đầy đủ, chính xác về TT có nhu cầu cần loại thép gì để nhà sản xuất có quyết định đầu tư đúng đắn. Mặt khác, DN cần đầu tư công nghệ tiên tiến, áp dụng biện pháp quản lý hiện đại để nâng cao năng lực cạnh tranh của thép sản xuất trong nước.

Tổng Thư ký VSA Chu Đức Khải nhấn mạnh, các DN thép Việt Nam ngoài việc quan tâm các TT truyền thống như: ASEAN, Mỹ, EU… cũng cần quan tâm các TT khác để phòng tránh các rào cản thương mại đã và đang được dựng lên ngày càng nhiều nhằm bảo vệ sản xuất trong nước họ. Hơn nữa, XK thép nên tập trung vào thị phần chất lượng cao. Điểm mấu chốt là sản phẩm thép XK phải có chất lượng cao, đi kèm bán được giá cao. Giá cao sẽ giúp thép Việt tránh bị nghi ngờ lẩn trốn thuế, gian lận thương mại.
Nguồn: Báo Thời nay
Quảng cáo sản phẩm