Chúng tôi xin cung cấp tài liệu "Cập nhật tình hình đàm phán Dịch vụ trong vòng Đôha của WTO" nhằm giúp doanh nghiệp nắm bắt được các nội dung đàm phán mới nhất đang diễn ra về các lĩnh vực dịch vụ trong WTO. Vào ngày 26 tháng 7 năm 2008, Hội nghị cấp Bộ trưởng về dịch vụ của WTO đã được tổ chức với sự tham dự của hơn 30 thành viên WTO bao gồm các thành viên chủ chốt như Hoa Kỳ, EU, Trung Quốc, Ấn Độ… nhằm rà soát tình hình đàm phán dịch vụ và thể hiện tín hiệu nhân nhượng trong thời gian sắp tới. Báo cáo này sẽ điểm lại nội dung Hội nghị trong tất cả các ngành và phương thức cung cấp dịch vụ như sau:

DỊCH VỤ KINH DOANH

Dịch vụ kinh doanh thường xuyên được đề cập tới tại Hội nghị. Gần như tất cả các thành viên tham gia đều nêu toàn bộ ngành dịch vụ kinh doanh nói chung hoặc chỉ ra một hoặc một số phân ngành của dịch vụ kinh doanh mà họ sẵn sàng mở rộng hoặc cải thiện cam kết. Do dịch vụ kinh doanh liên quan nhiều đến hoạt động chuyên môn, đòi hỏi phải có hiện diện của thể nhân nên tại Hội nghị một số thành viên đã cho biết sẽ xem xét nới lỏng các hạn chế đối với phương thức hiện diện qua thể nhân. Ngoài ra, một số thành viên cũng quan tâm đến phương thức cung cấp qua biên giới.

Đáng chú ý là nhiều thành viên đã thể hiện sự tiến bộ trong cam kết đối với các dịch vụ “hiện đại” như là dịch vụ máy tính, nghiên cứu và phát triển, nghiên cứu thị trường. Dịch vụ lien quan đến nông nghiệp và dịch vụ lien quan đến khai khoáng cũng được nhắc đến.

DỊCH VỤ BƯU CHÍNH

Một số thành viên cho biết sẵn sang đưa ra cam kết mới đối với dịch vụ bưu chính và chuyển phát. Dịch vụ chuyển phát nhanh cũng được nhắc tới. Nhìn chung, hầu hết các thành viên đưa ra tiến bộ mới đối với hiện diện thương mại thông qua việc xem xét nâng tỷ lệ sở hữu vốn nước ngoài. Một số thành viên cho biết sẵn sang nâng tỷ lệ sở hữu vốn nước ngoài lên 51% hoặc thậm chí xem xét dỡ bỏ các hạn chế về tỷ lệ sở hữu vốn nước ngoài.

DỊCH VỤ VIỄN THÔNG

Nhiều thành viên cho biết sãn sang cải thiện hoặc đưa ra cam kết mới đối với cả viễn thong giá trị gia tăng và viễn thong cơ bản. Một số thành viên cho biết sẽ đưa dịch vụ vệ tinh vào cam kết hoặc loại bỏ các hạn chế đang duy trì. Một số thành viên khác còn dự kiến loại bỏ hoàn toàn các hạn chế về tỷ lệ sở hữu vốn nước ngoài để cho phép nước ngoài nắm giữ tới 100% vốn.

DỊCH VỤ NGHE NHÌN

Một thành viên bật tín hiệu sẽ đưa ra các cam kết mới hoặc tiến bộ đối với dịch vụ sản xuất và chiếu phim. Thành viên này cũng mong các thành viên khác có cam kết sâu hơn đối với dịch vụ sản xuất, chiếu và phân phối phim, dịch vụ phát thanh, dịch vụ ghi âm.

DỊCH VỤ XÂY DỰNG VÀ TƯ VẤN KỸ THUẬT LIÊN QUAN

Hầu hết các thành viên cho biết sẽ đưa ra tiến bộ mới trong bản chào dịch vụ sửa đổi của mình.

DỊCH VỤ PHÂN PHỐI

Hầu như tất cả các thành viên đều đưa ra tín hiệu đối với các phân ngành của dịch vụ phân phối từ đại lý hoa hồng cho đến dịch vụ nhượng quyền thương mại. Nhiều thành viên cho biết sẵn sang xem xét loại bỏ các hạn chế về tỷ lệ sở hữu vốn nước ngoài. Ngoài ra, vấn đề mua bán qua mạng cũng được đề cập tới.

DỊCH VỤ GIÁO DỤC

Một số thành viên sẵn sang loại bỏ một số hạn chế trong Biểu cam kết để cải thiện hoặc đưa ra cam kết mới. Các cam kết mới chủ yếu được đưa ra đối với giáo dục tư ở cấp tiểu học, trung học, nâng cao. Ngoài ra, giáo dục qua mạng cũng được đề cập và dự kiến sẽ có mức tự do đáng kể.

Hiện nay, nhiều thành viên vẫn duy trì các hạn chế đối với hiện diện thương mại và còn phân biệt đối xử giữa nhà cung cấp dịch vụ nước ngoài và nhà cung cấp dịch vụ trong nước. Do vậy, các thành viên cũng đang đề nghị những hạn chế này cần được dỡ bỏ hoặc nới lỏng.

DỊCH VỤ MÔI TRƯỜNG

Có nhiều tín hiệu cho thấy có tiến bộ trong cam kết đối với hầu hết các phân ngành dịch vụ môi trường bao gồm: dịch vụ xử lý rác thải, dịch vụ vệ sinh, dịch vụ xử lý chất thải cứng và mềm, dịch vụ kiểm soát ô nhiễm không khí. Ngoài phạm vi cam kết được mở rộng, nhiều thành viên cũng sẵn sang xem xét nâng cao mức độ cam kết như xoá bỏ các hạn chế về tỷ lệ góp vốn nước ngoài, hinh thức hiện diện thương mại…

DỊCH VỤ TÀI CHÍNH

Có nhiều thành viên tỏ ý sẽ đưa ra các cam kết mới hoặc cải thiện trong quá trình đàm phán. Đây là tín hiệu hết sức quan trọng bởi dịch vụ tài chính là một trong những ngành dịch vụ hết sức nhạy cảm đối với các nước đang phát triển.

Đối với dịch vụ ngân hàng, nhiều thành viên sẵn sang có nhân nhượng đối với phương thức cung cấp qua biên giới và hiện diện thương mại. Với phương thức cung cấp qua biên giới, một số thành viên có thể linh hoạt trong các dịch vụ quản lý tài sản cho khách hang có yêu cầu đặc biệt, phức tạp, dịch vụ tư vẫn, bảo lãnh và phát hành chứng khoán.

Với phương thức hiện diện thương mại, một số thành viên có thể nới lỏng yêu cầu về tỷ lệ góp vốn của nước ngoài. Ngoài ra, một số hạn chế như yêu cầu quý kỹ đối với chi nhánh ngân hang nước ngoài có thể được bãi bỏ. Đáng lưu ý hơn là nhiều thành viên còn thể hiện ý định tự do hoá một loạt các phân ngành dịch vụ tài chính, kể cả các dịch vụ vê sản phẩm phái sinh, thuê mua, quản lý tài sản, chuyển nhượng thông tin và số liệu tài chính.

Đối với dịch vụ bảo hiểm, cũng có tín hiệu về sự tiến bộ trong cam kết. Một số thành viên cho biết sẽ có nhân nhượng đối với phương thức cung cấp qua biên giới hoặc mở rộng phạm vi cam kết dịch vụ trung gian bảo hiểm để đưa vào cam kết dịch vụ môi giới tái bảo hiểm.

DỊCH VỤ Y TẾ

Một số thành viên sẵn sang đưa ra cam kết đối với dịch vụ bệnh viện và y tế khác kể cả những dịch vụ vật lý trị liệu bao gồm các dịch vụ mát-xa Thái hoặc y học phương Đông. Các thành viên khác cho biết sẽ loại bỏ hạn chế về hiện diện thương mại.

Một số thành viên thôn báo họ sẽ tiếp tục đề nghị có tiến bộ đối với phương thức hiện diện thương mại và hiện diện thể nhân và mở rộng phạm vi cam kết để đưa vào dịch vụ vật lý trị liệu, thư giãn và y học Trung Hoa.

DỊCH VỤ DU LỊCH VÀ LIÊN QUAN

Dịch vụ du lịch, đặc biệt là dịch vụ khách sạn và nhà hang là ngành dịch vụ được cam kết nhiều nhất trong các Biểu cam kết hiện hành. Mặc dù hầu hết các thảnh viên cam kết tương đối thong thoáng nhưng một số thành viên vẫn tiếp tục đưa ra cam kết tự do hơn, kể cả mở rộng phạm vi địa lý hoặc loại bỏ phân biệt đối xử quốc gia. Ngoài ra, nhiều thành viên cũng tỏ tín hiệu cải thiện cam kết đối với dịch vụ điều hành tour du lịch hoặc dịch vụ hướng dẫn viên du lịch.

DỊCH VỤ VẬN TẢI

Nhiều tín hiệu được đưa ra đối với dịch vụ vận tải, đặc biệt là dịch vụ vận tải biển. Giống như các dịch vụ lien quan đến cơ sở hạ tầng khác, dịch vụ vận tải là yếu tố then chốt quyết định sức cạnh tranh của sản phẩm hang hoá.

Trong dịch vụ vận tải biển, một số thành viên đã bật tín hiệu sẽ đưa ra cam kết mới hoặc cải thiện cam kết hiện hành của mình, bao gồm các dịch vụ như cho thuê tàu kèm theo thuyền viên, sửa chữa và bảo dưỡng, các dịch vụ cảng, dịch vụ kéo và đẩy, dịch vụ vận chuyển hành khách và các dịch vụ hỗ trợ.

Trong dịch vụ vận tải hàng không, nhiều thành viên đề nghị phải có tiến bộ về cam kết đối với các dịch vụ bảo dưỡng và sửa chữa máy bay, dịch vụ đặt giữ chỗ qua mạng máy tính và dịch vụ bán và tiếp cận sản phẩm hàng không.

Trong dịch vụ tiếp vận, một số thành viên muốn mở rộng phạm vi cam kết để bao gồm tất cả các phương tiện vận tải. Ngoài ra, một số thành viên muốn có các cam kết mới hoặc cải thiện cam kết đối với tất cả các phương tiện vận tải trong dịch vụ tiếp vận.

DỊCH VỤ NĂNG LƯỢNG

Nhiều thành viên cho biết họ sẽ mở rộng phạm vi cam kết dịch vụ năng lượng để bao gồm các dịch vụ liên quan đến phân phối năng lượng, tư vấn quản lý, phân tích và kiểm định kỹ thuật, xây dựng các đường ống truyền dẫn… Một số thành viên sẽ có tiến bộ đối với phương thức hiện diện thương mại, kể cả loại bỏ hoàn toàn hoặc từng phần các hạn chế đối với các dịch vụ liên quan đến khai thác và đào, chuẩn bị mặt bằng cho công trình, tư vấn khoa học kỹ thuật…

CUNG CẤP QUA BIÊN GIỚI (PHƯƠNG THỨC CUNG CẤP 1 & 2)

Một số thành viên sẵn sang đưa ra tiến bộ về phương thức cung cấp qua biên giới nói chung hoặc đối với một số ngành dịch vụ cụ thể như dịch vụ kế toán hoặc các dịch vụ chuyên môn, dịch vụ tài chính (đặc biệt là dịch vụ tư vấn tài chính và các dịch vụ dành cho các khách hang có yêu cầu đặc biệt), và dịch vụ học từ xa.

Tầm quan trọng của phương thức cung cấp qua biên giới đã được nhấn mạnh nhiều lần và được nhắc lại tại Phụ lục C của Tuyên bố Hồng Kông.

HIỆN DIỆN THƯƠNG MẠI (PHƯƠNG THỨC CUNG CẤP 3)

Một số thành viên đã công khai thể hiện ý định tự do hoá việc tiếp cận thị trường và đối xử quốc gia đối với phương thức hiện diện thương mại, bao gồm giới hạn về tỷ lệ vốn góp nước ngoài, yêu cầu liên doanh, hạn chế về chi nhánh, và yêu cầu về thường trú đối với thành viên ban giám đốc. Tại Hội nghị, một số thành viên đề nghị các thành viên rang buộc tỷ lệ vốn góp nước ngoài theo mức cho phép hiện hành, ít nhất là 51%. Việc loại bỏ các yêu cầu về kiểm tra nhu cầu kinh tế cũng được nhắc tới. Các ngành được ưu tiên quan tâm là dịch vụ máy tính, viễn thong, xây dựng, và dịch vụ tài chính.

HIỆN DIỆN THỂ NHÂN (PHƯƠNG THỨC CUNG CẤP 4)

Nhiều thanh viên thừa nhận tầm quan trọng của phương thức cung cấp này trong bối cảnh tiến hành Vòng Doha (vòng đàm phán vì sự phát triển). Đã có một số tín hiệu cho thấy có thể có tiến bộ trong hầu như tất cả hạng mục di chuyển thể nhân, bao gồm người di chuyển trong nội bộ công ty, khách kinh doanh, nhà cung cấp dịch vụ theo hợp đồng, và nhà chuyên môn độc lập. Một số cam kết đã không còn gắn với hiện diện thương mại như đã được đề cập tại Phụ lục C của Tuyên bố Hội nghị Bộ trưởng Hồng Kông. Một số thành viên đã cho biết sẵn sang kéo dài thời gian lưu trú, làm rõ hơn hoặc thậm chí loại bỏ các yêu cầu về kiểm tra nhu cầu kinh tế. Ngoài ra, nhiều thành viên nhắc đến một số hạng mục cụ thể như người lắp đặt và bảo dưỡng các thiết bị công nghiệp. Ngoài ra, cũng có tín hiệu cho thấy hạn ngạch dành cho lao động nước ngoài có thể được tăng lên sau tuyên bố của một số thành viên chủ chốt. Điều này tạo điều kiện thuận lợi và cân bằng hơn cho đàm phán dịch vụ trong thời gian sắp tới./.