Ngày 27 tháng 3 năm2014, báo cáo của Ban Hội thẩm trong vụ việc Trung Quốc kiện Hoa Kỳ tại WTO vềviệc Hoa Kỳ áp dụng biện pháp đối kháng và chống bán phá giá với một số sản phẩmtừ Trung Quốc (DS449) đã được gửi đến các Thành viên.

Trước đó, ngày 17 tháng 12 năm 2012, tại phiên họp định kỳhàng tháng, Cơ quan giải quyết tranh chấp WTO (DSB) đã đồng ý thành lập Ban Hộithẩm cho vụ việc nêu trên.

Đây là vụ việc mà Việt Nam tham gia với tư cách bên thứ ba cùng với một sốThành viên khác như Úc, Canada, EU, Nhật Bản, Thổ Nhĩ Kỳ, Nga và Ấn Độ.

Ngày 17 tháng 9 năm 2012, Trung Quốc đã thông báo tới BanThư ký WTO về việc yêu cầu tham vấn với Hoa Kỳ, cụ thể là hai vấn đề đặc biệtđáng lưu ý như sau:

- Quyđịnh mới của Hoa Kỳ (có hiệu lực từ ngày 13/3/2012) về việc cho phép áp dụng biệnpháp đối kháng đối với các nước có nền kinh tế phi thị trường (NME);

- Vấnđề đánh trùng thuế (double counting) khi Hoa Kỳ tiến hành điều tra đồng thời 25vụ việc chống bán phá giá và chống trợ cấp liên quan đến một số sản phẩm xuấtkhẩu của Trung Quốc.

Liên quan đến các cáo buộc của Trung Quốc, Ban Hội thẩmcó kết luận như sau:

1. Về quy định mới của HoaKỳ về việc cho phép áp thuế đối kháng đối với nước NME.

Ban Hội thẩm đã bác bỏ khiếu kiện của Trung Quốc vì những lý do sau:

- Trung Quốc cáo buộc rằng quy địnhnêu trên đã có hiệu lực từ năm 2006(trên thực tế Hoa Kỳ đã tiến hành điều trachống trợ cấp đối với các nước NME, bao gồm Trung Quốc và Việt Nam), trong khiđó đến năm 2012 Hoa Kỳ mới chính thức công bố, do đó không phù hợp với điềuX:1 GATT 1994 (quy định một nước sẽ nhanh chóng công bố các thay đổi về pháp luậtcó liên quan đến hoạt động xuất nhập khẩu cho Chính phủ các nước khác và cácbên có liên quan).

BanHội thẩm kết luận rằng quy định mới này bắt đầu có hiệu lực từ năm 2012, khôngphải năm 2006 như Trung Quốc đã cáo buộc và Hoa Kỳ đã ngay lập tức công bố quyđịnh này sau khi nó có hiệu lực, do đó Hoa Kỳ không vi phạm điều X:1 của Hiệp địnhGATT 1994.

-Trung Quốc cáo buộc Hoa Kỳ vi phạm điều X:2 GATT 1994, và cho rằng quy định nóitrên là một biện pháp có phạm vi áp dụng chung mang tính chất làm tăng thuế suấtvà áp đặt yêu cầu mới hoặc cao hơn hoặc giới hạn đối với hàng nhập khẩu đãđược thực thi trước khi được công bố chính thức vào năm 2012.

Phần lớn thành viên của Ban Hội thẩm (2/3) đều đồng ý rằng mặc dù quy địnhnói trên là một biện pháp áp dụng chung đã được “thực thi” trước khi được côngbố chính thức, nhưng quy định này không nằm trong phạm vi điều chỉnh của điềuX:2, do đó Hoa Kỳ không vi phạm điều X:2 GATT 1994.

- Cuốicùng, liên quan đến cáo buộc của Trung Quốc về việc Hoa Kỳ vi phạm Điều X:3(b)GATT 1994, Ban Hội thẩm quyết định rằng quy định của điều X:3(b) về việc cáctòa án tiến hành rà soát và thay đổi  các quyết định hành chính liên quanđến các vấn đề hải quan “sẽ độc lập với các cơ quan được giao nhiệm vụ thực thihành chính và các quyết định của tòa án sẽ được các cơ quan hành chính đó thihành và điều chỉnh hành vi các cơ quan hành chính đó, trừ khi có kháng án”, khôngngăn cấm quy định pháp luật làm thay thế các quyết định của tòa án nội địa đangtrong quá trình chờ ra quyết định khi quy định này có hiệu lực. Do đó, theoquan điểm của Ban Hội thẩm, Hoa Kỳ không vi phạm điều X:3(b) của Hiệp định GATT1994.

2. Về vấn đề đánh trùngthuế.

Trung Quốc cáo buộc Hoa Kỳ không trao cho Bộ Thương mại (USDOC) thẩm quyền theoluật định nhằm nhận định và ngăn ngừa đánh trùng thuế (double remedies) trongkhuôn khổ 25 vụ việc điều tra kép chống trợ cấp và chống bán phá giá trong giaiđoạn từ 2006 – 2012 đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc.

Ban Hội thẩm đã xác định rằng Hoa Kỳ đã không điều tra xemcó việc “đánh trùng thuế” trong vụ việc điều tra hay không, và do đó Hoa Kỳ đãvi phạm Điều 19.3, 10 và 32.1 của Hiệp định về Trợ cấp và các biện pháp Đốikháng (SCM).

Hai vấn đề mà Trung Quốc khiếu kiện là hai vấn đề được ViệtNam quan tâm do Việt Nam hiện chưa được Hoa Kỳ công nhận là có nền kinh tế thịtrường và cho đến nay đã bị Hoa Kỳ điều tra 4 vụ việc chống trợ cấp (kể từ năm2009), trong đó có 3 vụ việc là điều tra kép chống bán phá giá và chống trợ cấp(2 trong số 3 vụ việc này Hoa Kỳ ra kết luận áp thuế).

Ngày 8/4/2013, Trung Quốc đã thông báo kháng cáo quyết địnhcủa Ban Hội thẩm.

Nguồn: Cụcquản lý cạnh tranh