Trung Quốc đang phải đối mặt với những mối đe dọa từ việc sụt giảm nhu cầu xuất khẩu, tăng lương và nguy cơ nợ xấu từ mức cho vay kỷ lục, sau khi vượt qua Nhật Bản trở thành nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới.

“Việc thúc đẩy niềm tự hào dân tộc của Trung Quốc sau khi trở thành nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới có thể không nhiều tác dụng nếu họ không thúc đẩy tiêu dùng nội địa, giảm sự phụ thuộc vào xuất khẩu và đầu tư cho tăng trưởng”, theo Brian Jackson, một nhà chiến lược về thị trường mới nổi của Royal Bank of Canada (Hồng Kông).

Tăng trưởng xuất khẩu và chi tiêu đầu tư giúp Trung Quốc trở thành cường quốc kinh tế nhưng nước này hiện đang lo lắng do người tiêu dùng Mỹ và châu Âu cắt giảm chi tiêu, đồng thời gói kích cầu 4.000 tỉ nhân dân tệ cũng đang yếu dần. Bên cạnh đó, thặng dư thương mại của Trung Quốc mở rộng cũng đe dọa làm hồi sinh tranh chấp thương mại với Mỹ.

Ngày 16-8, Nhật Bản thông báo GDP quí 2-2010 tăng trưởng 0,4% so cùng kỳ năm ngoái, đẩy nước này xuống vị trí thứ 3 sau Mỹ và Trung Quốc.

Năm ngoái, Trung Quốc đã vượt qua Mỹ và Đức trở thành thị trường tiêu thụ ô tô và là nhà xuất khẩu lớn nhất thế giới. Trung Quốc cũng là nước tiêu thụ quặng sắt và đồng hàng đầu thế giới và là nhà nhập khẩu dầu thô lớn thứ hai.

Tuy nhiên, việc phụ thuộc vào xuất khẩu và đầu tư đã khiến cho tiêu thụ nội địa của Trung Quốc giảm xuống còn 35% GDP, mức thấp nhất của bất kỳ nền kinh tế lớn nào, từ mức 45% trong thập kỷ trước, theo Societe Generale AG. G20 đã kêu gọi Trung Quốc thúc đẩy chi tiêu tiêu dùng nội địa để bù đắp tiêu thụ của Mỹ và châu Âu giảm.

Thách thức đối với tăng trưởng xuất khẩu của Trung Quốc có thể tăng lên do tiền lương tăng 20-25% tại khu vực đồng bằng sông Dương Tử và Châu Giang trong năm nay, theo số liệu của chính phủ nước này.

Nền kinh tế Trung Quốc đang dịu xuống do chính phủ nước này cắt giảm tăng trưởng tín dụng từ mức cao kỷ lục 14.000 tỉ đô la Mỹ vào năm ngoái và không khuyến khích mua nhiều nhà để làm dịu giá bất động sản đang tăng mạnh.