Cho đến thời điểm này, Nhật Bản là thị trường NK mực, bạch tuộc “khó tính” và giá cao nhất tại Châu Á. Giá NK trung bình 6 tháng đầu năm nay khoảng 7,2-7,76 USD/kg, cao gấp 2 lần giá NK trung bình mực, bạch tuộc của Hàn Quốc. Tuy nhiên, rào cản kỹ thuật, thương mại tại nước này đã khiến cho DN XK Việt Nam trong nửa đầu năm nay khó đẩy mạnh XK sang thị trường này.

3 tháng giá trị XK giảm, trong đó, tháng 1/2014, giá trị XK mực, bạch tuộc sang Nhật giảm mạnh nhất 19,8%, tháng 5-6/2014, giá trị XK sang thị trường này cũng giảm từ 3-12% so với cùng kỳ năm trước. Khác mới mong đợi của nhiều DN XK nhuyễn thể chân đầu trong năm 2013, tình hình XK mặt hàng này sang Nhật khó hơn so với năm trước.

Theo số liệu mới nhất của ITC, 5 tháng đầu năm 2014, Việt Nam là nguồn cung lớn thứ 4 mặt hàng mực, bạch tuộc tại thị trường Nhật Bản (sau Trung Quốc, Morocco và Thái Lan). Tuy nhiên, giá trị NK nhuyễn thể chân đầu của Nhật Bản từ Việt Nam chỉ bằng một nửa so với Trung Quốc và Morocco. Hiện tại, 2 nguồn cung này và nguồn cung lớn khác là Mauritania đang cạnh tranh mạnh mẽ và giành thị phần tại thị trường Nhật nhờ chào giá tốt và lượng nguồn cung lớn, ổn định.

Nửa đầu năm nay, giá trị NK mặt hàng bạch tuộc đông lạnh, khô, muối hoặc ngâm nước muối (HS 030759) của Nhật Bản tăng rất mạnh, từ 7,6 - 58% so với năm 2013. Mặt hàng này chiếm từ 50-60% tổng giá trị NK. Tuy nhiên, DN Việt Nam đang “yếu” thế hơn so với 3 nguồn cung là: Trung Quốc, Morocco và Mauritania về mặt hàng này do nguyên liệu trong nước không đủ cho chế biến. Phần lớn nguồn bạch tuộc NK của Việt Nam trong nửa đầu năm nay từ Ấn Độ. Tuy nhiên, khối lượng cung cấp cho khách hàng không lớn và khó ổn định.

Hiện nay, Morocco đang là nguồn cung hàng đầu mặt hàng bạch tuộc đông lạnh (HS 030759) cho thị trường Nhật Bản), chiếm từ 55-62% tổng giá trị NK, tiếp đó là thị trường Trung Quốc chiếm từ 22-25%.

Dự báo, trong thời gian tới, Nhật Bản tiếp tục tăng giá trị NK mặt hàng bạch tuộc đông lạnh (HS 030759) từ 15-25% so với hai quý đầu năm. Do đó, các DN cần cân nhắc cơ cấu XK mực, bạch tuộc sang thị trường này, nhất là mức giá chào cạnh tranh so với các DN Trung Quốc và Morocco.