Tại sao Australia nên đàm phán để “mở” và minh bạch hóa cơ chế giải quyết tranh chấp trong các hiệp định thương mại tự do

06/08/2008 12:00 - 3203 lượt xem

Tác giả: Bryan Mercurio và Rebecca LaforgiaTóm tắtCơ chế giải quyết tranh chấp được đề cập đến trong tất cả các hiệp định thương mại tự do song phương ( FTA). Phần lớn các cơ chế này đều khá giống với mô hình trong hệ thống giải quyết tranh chấp của Tổ chức Thương mại Thế giới WTO mà ở đó các thủ tục giải quyết tranh chấp vẫn còn khá xa lạ với người dân. Theo nghĩa này, mô hình giải quyết tranh chấp của WTO là một hô hình “đóng”. Ngược lại, một số nước như Mỹ lại ủng mô hình giải quyết tranh chấp “mở”, trong đó đề cao sự minh bạch và sự tham gia phi chính phủ trong các tranh chấp thương mại. Australia hiện đang tiến hành đàm phán FTA với Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á, Trung Quốc, Malaysia và Các tiểu vương quốc A rập thống nhất nhưng nước này vẫn chưa hình thành được một chính sách về vấn đề quan trọng là họ nên theo mô hình giải quyết tranh chấp đóng hay mở - nước này đã theo mô hình đóng trong Hiệp định thương mại tự do với Singapore trong khi theo mô hình mở trong Hiệp đinh thương mại tự do với Mỹ. Điều này cho thấy, về mặt chính sách, Australia nên đàm phán để đạt được mô hinh giải quyết tranh chấp mở trong các FTA tương lai của quốc gia này. Trước hết, mặc dù WTO dựa vào mô hình giải quyết tranh chấp đóng nhưng những giải thích của Cơ quan Phúc thẩm WTO lại dần thay đổi bản chất của hệ thống để tăng tính mở và các hoạt động gần đây của WTO cũng cho thấy những sửa đổi sẽ làm hệ thống mở hơn trong tương lai gần. Thứ hai, mô hình giải quyết tranh chấp “mở” của WTO phù hợp với chính sách đối ngoại và lợi ích quốc gia của Australia. Thậm chí nếu ASEAN và các đối tác FTA tiềm năng khác có phản đối mô hình mở này, thì rào cản đó dường như cũng không phải là không thể vượt qua được: Singapore, một thành viên hàng đầu của ASEAN gần đây đã ủng hộ mô hình mở hay sự tham gia phi chính phủ. Các quốc gia ASEAN khác cũng có thể sẽ sẵn sàng xem xét về một mô hình mở và sẽ thảo luận vấn đề này trong các hoạt động ngoại giao với Australia. Nếu các nước này không làm như vậy, thì những lợi ích trong chính sách của Australia sẽ thúc đẩy một cam kết về hệ thống giải quyết tranh chấp mở và dân chủ trong tất cả các FTA của mình, thậm chí nếu đó chỉ mang tính tượng trưng
Quảng cáo sản phẩm