Trong tháng 10 và tháng 11 năm nay, nhiềudoanh nghiệp ngành dệt may đang đối mặt tình trạng thiếu đơn hàng trầm trọng.Ông Lê Tiến Trường, Phó Tổng Giám đốc Thường trực Tập đoàn Dệt May Việt Nam(Vinatex) dự báo năm 2012, tình hình cũng chưa thấy sáng sủa hơn khi thị trườngxuất khẩu dệt may bị ảnh hưởng bởi khủng hoảng nợ ở EU, Hoa Kỳ khiến sức tiêuthụ của các thị trường có xu thế chậm lại.

Khó từ mọi phía

Một trong những nguyên nhân dễ thấy, đó là thị trườngđang dần bị thu hẹp. Mỹ luôn được các doanh nghiệp dệt may nhắm tới bởi là thịtrường lớn nhất, chiếm 1/2 tổng giá trị xuất khẩu, nhưng đến thời điểm này cũngđược nhận định tiềm ẩn nhiều rủi ro. Cùng chính sách thắt chặt tiền tệ sau khibỏ trần nợ công, tăng trưởng kinh tế nước này không có dấu hiệu khởi sắc, đẩynhiều doanh nghiệp xuất khẩu trong nước trước nguy cơ mất dần đơn hàng từ kháchhàng truyền thống, ngay cả đơn hàng đã ký cũng có thể bị giảm sản lượng.

Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp ngành dệt may thanphiền: Với tình hình giá cả tiếp tục tăng như hiện nay, phần lớn doanh thu củadoanh nghiệp phải chi cho việc nhập nguyên phụ liệu và các chi phí đầu vào. Vìthế, dù giá gia công đã được điều chỉnh tăng song vẫn không thể bù lại với mứctăng của đầu vào.

Mặt khác, trong cơ cấu giá thành may gia công, lươngcông nhân chiếm tới 65%, chính sách mới về điều chỉnh tiền lương bắt đầu tháng10 tới cũng đang tạo nhiều áp lực cho doanh nghiệp, nhất là những doanh nghiệplớn có hàng nghìn lao động. Bên cạnh việc phải đối mặt với những khó khăn nội tại,một số yếu tố mới phát sinh tại một số thị trường chính cũng đang khiến cho cácdoanh nghiệp dệt may lo lắng về sự ổn định của đơn hàng trong những tháng cuốinăm.

Ông Phạm Xuân Hồng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Dệt may ViệtNam (Vitas) cho rằng: Dù chưa có hợp đồng nào bị hủy nhưng đã có đối tác đề nghịgiảm lượng hàng đã đặt. Suy giảm kinh tế của một số nước châu Âu thời gian quacũng gây ảnh hưởng đến nhiều doanh nghiệp dệt may. Có lẽ vì vậy mà mặc dù đãvào thời điểm đặt hàng cho vụ Xuân Hè năm sau nhưng lượng đơn hàng nhận được ởnhiều doanh nghiệp đã giảm 10-15% so với cùng kỳ, thị trường đang có tín hiệutrì trệ trong việc đặt hàng mới cho quý I, II/2012. 

Ông Nguyễn Văn Đô, Tổng Giám đốc DHA Group cho biết:Thông thường tại thời điểm này, doanh nghiệp đã đủ đơn hàng cho tháng cuối nămvà 2 tháng đầu năm sau, song hiện đơn hàng cho tháng 12-2011 vẫn thiếu. Khôngnhững thế, khách hàng còn chưa chốt mã hàng sẽ sản xuất với đơn hàng đã ký nêncó tình trạng nguyên liệu đã về mà doanh nghiệp chưa biết có sản xuất không.

“Với tình trạng này, năm 2012, ngành dệt may ViệtNam sẽ còn tiếp tục phải đối mặt với khó khăn, do các nước nhập khẩu chính củangành là Mỹ và EU đang gặp khó khăn về tài chính, dẫn tới người dân cũng phải cắtgiảm chi tiêu. Để thu hút đơn hàng, các nước như Ấn Độ, Inđônêxia đã chấp nhậngiảm giá nên các doanh nghiệp của Việt Nam sẽ phải cạnh tranh nhiều hơn…” - ÔngĐô nói.

Trông chờ Nhà nước tháo gỡ khó khăn 

Bên cạnh nỗi lo về thị trường, nhiều doanh nghiệp dệtmay còn đang gặp khó khăn do giá cả tiếp tục tăng, phần lớn doanh thu phải dànhđể nhập nguyên phụ liệu và chi phí đầu vào, trong khi lãi suất vay ngân hàng vẫncao.

Nhiều DN cho biết dù giá đơn hàng đã tăng 10-15% sovới năm 2010 nhưng nhiều chi phí đã tăng 2-3 lần so với trước. Mặt khác, lươngcông nhân chiếm tới 65% trong cơ cấu giá thành may gia công, nên những đơn vịcó hàng nghìn lao động đang phải gồng mình để lo đủ chi phí bảo hiểm xã hội, bảohiểm y tế, hơn thế là bài toán lương thưởng cuối năm.. Không những thế, doanhnghiệp dệt may xuất khẩu còn đang đứng trước khó khăn do biến động nguồn lao độngvốn luôn thiếu hụt, cho dù từ đầu năm đến nay đã nỗ lực ổn định đời sống chocông nhân. 

Để giảm thiểu tối đa rủi ro, Phạm Xuân Hồng, Phó Chủtịch Vitas cho biết: Tuy có những tín hiệu giảm nhưng nhìn chung thị trường Mỹvẫn tương đối ổn định nhờ sức tiêu thụ mạnh và lợi thế của đồng USD. Trong khiđó, ảnh hưởng từ sự suy giảm kinh tế của một số nước tại thị trường châu Âutrong thời gian qua đã có những ảnh hưởng nhất định đến nhiều doanh nghiệp dệtmay. Với mặt hàng bị ảnh hưởng nhiều nhất là áo Jacket, nhiều đơn hàng của mộtsố doanh nghiệp đã bị điều chỉnh giảm đến 30% sản lượng. Theo lộ trình, giai đoạn2011-2020, ngành tăng trưởng bình quân 12-14%, xuất khẩu tăng 15%. Đến năm2020, sản lượng sợi đạt 650.000 tấn/năm sản lượng vải dệt đạt 2 tỷ m2 vải sảnlượng may đạt 4 tỷ sản phẩm.

Cũng theo ông Hồng, bên cạnh nỗi lo về thị trường,các doanh nghiệp dệt may còn đứng trước nỗi lo về sự biến động nguồn lao động vốnđang thiếu hụt.

Để giảm thiểu rủi ro ở mức thấp nhất trong việc biếnđộng nguồn cung lao động, Hiệp hội Dệt may đang kêu gọi các doanh nghiệp tăngcường ổn định nguồn lao động bằng các chính sách lương bổng phù hợp và duy trìtối đa các chính sách phúc lợi. Đồng thời phía doanh nghiệp thì vẫn đang mongchờ Nhà nước đưa ra những giải pháp tháo gỡ khó khăn thiết thực nhất.

 Nguồn: Báo Công Lý