Đạo luật FLEGT (Tăng cường luậtpháp, quản lý và thương mại lâm sản) của Liên minh châu Âu (EU) là cơ hội đểdoanh nghiệp Việt Namđẩy mạnh xuất khẩu gỗ vào thị trường này.

Từ tháng 3/2013,xuất khẩu sản phẩm gỗ vào thị trường EU sẽ phải có chứng chỉ FLEGT. Đây là nộidung Hiệp định Đối tác tự nguyện (VPA) mà Việt Nam và EU vừa khởi động đàm phánvào 2 ngày 3 - 4/8 tại Hà Nội. Hiệp định này nằm trong Kế hoạch hành động củaFLEGT nhằm chống lại việc khai thác, buôn bán gỗ bất hợp pháp.

Như vậy, sau Đạo luật Lacey củaMỹ có hiệu lực vào tháng 4/2010, xuất khẩu gỗ Việt Nam lại phải đương đầu vớisự thay đổi của thị trường EU. Đây là hai thị trường lớn nhất của đồ gỗ xuấtkhẩu Việt Nam, trong đó, thị trường Mỹ chiếm 45% tổng kim ngạch và thị trườngEU chiếm 30%.

Nhiều doanh nghiệp xuất khẩu gỗlo ngại rằng, Đạo luật FLEGT sẽ gây khó cho hoạt động xuất khẩu gỗ vào EU, bởigỗ xuất sang thị trường này phải có chứng chỉ FLEGT.

Ông Nguyễn Văn Thu, Giám đốc Côngty Xuất khẩu gỗ nội thất Pisico (Quy Nhơn) – doanh nghiệp thường xuyên xuấtkhẩu sản phẩm gỗ sang thị trường EU, Mỹ băn khoăn: “Sản phẩm gỗ của chúng tôixuất khẩu sang EU, Bắc Mỹ đều đã có chứng chỉ FSC (chứng chỉ về quản lý rừng).Nay nếu bắt buộc phải có thêm chứng chỉ FLEGT nữa thì liệu có chồng chéo, tăngchi phí? Hiện nay, chi phí ban đầu để được cấp chứng chỉ FSC theo Đạo luậtLacey của Mỹ là 8.000 USD, chi phí duy trì 3.000 - 3.500 USD/năm”.

Tuy nhiên, những nỗi lo này, theoông Hà Công Tuấn, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Lâm nghiệp, là không có cơ sở.Các chứng chỉ rừng khác như FSC, COC (chứng chỉ chuỗi hành trình sản phẩm) sởdĩ có chi phí cao là doanh nghiệp phải mời các tổ chức quốc tế đến khảo sát vàcấp chứng chỉ. Tuy nhiên, với chứng chỉ FLEGT, doanh nghiệp sẽ không phải mấttiền.

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triểnnông thôn, FLEGT thực chất rất có lợi cho Việt Nam, bởi việc đàm phán VPA giữaViệt Nam và EU được thực hiện trên cơ sở hệ thống pháp luật của Việt Nam. Mộtkhi VPA được ký kết, doanh nghiệp được cấp chứng chỉ FLEGT, thì xuất khẩu gỗsang EU được hưởng những ưu đãi đặc biệt, thuận lợi hơn trước nhiều. Ngược lại,doanh nghiệp không có chứng chỉ FLEGT sẽ phải chịu trách nhiệm giải trình nặng nềvới nước nhập khẩu, chịu nhiều rủi ro do bị kiểm tra khắt khe.

Bà Jiuliana Torta, đại diện Tổngcục Môi trường thuộc Ủy ban châu Âu tại Bỉ cũng khẳng định, tham gia FLEGT,doanh nghiệp Việt Nam được tiếp tục xuất khẩu vào EU, sản phẩm có giá cao hơn,có nhiều cơ hội xuất khẩu sang các thị trường ngách, được xuất khẩu vào tất cảcác nước thành viên của EU mà không bị bắt buộc đáp ứng thêm bất cứ yêu cầu nàokhác về tính hợp pháp của sản phẩm gỗ.

Trong khi đó, ông Hà Công Tuấntin tưởng: “Chúng ta đã thực thi, thích ứng với Đạo luật Lacey của Mỹ và xuấtkhẩu sản phẩm gỗ vào Mỹ tiếp tục tăng mạnh, không có doanh nghiệp nào bị phíabạn phát hiện vi phạm. Điều đó cho thấy, doanh nghiệp nước ta thông minh, thíchứng nhanh với các thay đổi của thị trường. Hiện tại, về cơ bản, nguồn gốc gỗnguyên liệu của nước ta đều đảm bảo tính hợp pháp”.

Liên quan đến những thông tin chorằng, gỗ lậu ở một số nước trong khu vực đang tìm cách tuồn vào Việt Nam để hợpthức hóa nguồn gốc, ông Tuấn khẳng định, việc nhập khẩu gỗ nguyên liệu vào ViệtNam hoàn toàn hợp pháp, có giấy phép của các quốc gia đối tác và được hải quancác nước đối tác làm thủ tục thông quan.

Là người đã dành 3 năm nghiên cứuvề FLEGT, ông Nguyễn Tôn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam chobiết, các doanh nghiệp xuất khẩu gỗ đang phải đáp ứng nhiều quy định về chứngchỉ khác nhau của các nước khác nhau. Tuy nhiên, thực hiện FLEGT chủ yếu manglại cơ hội và sự thuận lợi, các doanh nghiệp không nên quá lo lắng.

Hiện tại, điều mà các doanhnghiệp xuất khẩu gỗ quan tâm nhất là VPA sẽ định nghĩa như thế nào về gỗ hợppháp. Thực chất, định nghĩa này là một hệ thống pháp luật mà doanh nghiệp phảiáp dụng trong từng giai đoạn để đạt được chứng chỉ FLEGT. Quá trình đàm phán vềđịnh nghĩa sẽ kéo dài từ nay đến cuối năm 2012. Vì vậy, các doanh nghiệp rấtmong Việt Nam sẽ đạt được những thỏa thuận hợp lý, không gây nhiều khó khăn chodoanh nghiệp.

Về vấn đề này, ông Hà Công Tuấnkhẳng định, hiện nay, đa phần doanh nghiệp lớn đang xuất khẩu sang các thịtrường khó tính như Mỹ, EU, Nhật, Australia… đủ điều kiện được cấp chứng chỉFLEGT.

Được biết, đến nay, EU đã ký thỏa thuận VPA với 3 nước châu Phi và đang đàmphán với một số nước khác, trong đó có Việt Nam.

Nguồn: www.cafef.vn