Theo các quy định hiệnhành của EU, việc đánh giá chứng nhận và quản lý điều kiện ATVSTP của cơ sở chếbiến XK theo quy định là tiếp cận cơ bản. Việc cấp giấy chứng nhận ATTP cho lôhàng XK không dựa trên và không phụ thuộc vào việc lấy mẫu kiểm nghiệm lô hàngXK, mà phụ thuộc vào hiện trạng điều kiện ATVS của cơ sở chế biến đó có đạtkhông, có thuộc danh sách đủ điều kiện để XK hay không.

EU là thị trường tiêu thụ thủy sản lớn nhất thế giới và là thị trường NKquan trọng hàng đầu của Việt Nam. Là một thị trường là khắt khe trong các quyđịnh về ATVSTP, nhưng EU là một ví dụ điển hình cho việc tiếp cận và áp dụngquy định cấp chứng thư không dựa trên việc lấy mẫu kiểm nghiệm lô hàng.

Khi xem xét các nội dung quy định hiện hành của Châu Âu (từ quy định EC178/2002, EC 852/2004, EC 853/2004 và EC 854/2004), có thể thấy rõ rằng, ChâuÂu không có yêu cầu nào nêu là khi cấp Chứng thư (H/C), cơ quan có thẩm quyềncủa nước XK phải lấy mẫu lô hàng để kiểm tra các chỉ tiêu cảm quan, vi sinh,hóa học. Thị trường này chỉ yêu cầu nhà chế biến phải nằm trong danh sách đượcphép NK vào EU và, tùy thuộc vào bản chất của sản phẩm hoặc của loài thủy sản,nhà chế biến phải tự tiến hành các kiểm tra cảm quan, hóa học, vi sinh đối vớisản phẩm của họ để đảm bảo tuân thủ các quy định hiện hành.

Mục 14 của Quyết định (Regulation (EC) 854/2004) yêu cầu lô hàng khinhập khẩu vào EU phải có kèm theo Chứng thư trong đó xác nhận lô hàng tuân thủtheo các điều kiện quy định tại Quyết định (EC) 852/2004

Theo Quyết định Regulation (EC) No 853/2004, nhà chế biếnphải tự tiến hành các kiểm tra các chỉ tiêu cảm quan, histamine, TVN, ký sinhtrùng, độc tố có hại cho sức khỏe con người.

Quyết định Regulation (EC) No 852/2004 yêu cầu đối vớisản phẩm thủy sản, về các chỉ tiêu vi sinh

Có thể thấy rõ điều trên tại mẫu giấy chứng thư (tiếngAnh) của EU hiện nay cho Việt Nam. Chứng thư này chỉ yêu cầu việc xác nhận cácthông tin cơ bản của lô hàng (tên, mã HS, nhiệt độ sản phẩm, nuôi trồng haykhai thác, số lượng, số seal và số container, ngày đi, nơi đi, nơi đến…) và thôngtin của cơ sở chế biến (tên, số EU code…); hoàn toàn không có các thông tin vềcác chỉ tiêu kiểm nghiệm lô hàng trên đó;

Trang 2/3 của mẫu Chứng thư cho phần “sự chứng thực của Giấy chứng nhận”(Health Attestation) ghi rõ lô hàng được chứng thực đã được sản xuất, bao gói,bảo quản, vận chuyển đáp ứng các yêu cầu tại Phụ lục III (từ chương V – VIII)của quyết định 853/2004. Và, đã được kiểm soát của Nhà nước theo quy định tạiPhụ lục III của Quy định EC 854/2004.

Theo đó, tại chương II thuộc Phụ lục III của EC 854/2004 về kiểm soát củaNhà nước đối với sản phẩm thủy sản với hầu hết các chỉ tiêu đều là kiểm Ngẫunhiên (random) hoặc khi cần thiết (where necessary) hoặc khi có nghi ngờ(any doubt) để thẩm tra sự tuân thủ đối với các quy định chỉ tiêu của EU. Điềunày cho thấy: việc lấy mẫu kiểm nghiệm không phải theo tần suất/số lô hàng XK.Cụ thể:

- Về kiểm tra cảm quan (organoleptic examinations), kiểm tra ngẫu nhiên(random) là tất cả các công đoạn của sản xuất, chế biến và phân phối…nhằm thẩmtra sự tuân thủ các chỉ số về độ tươi theo quy định của EU…

- Về các chỉ số về độ tươi (freshness Indicators), khi kiểm tra cảm quannếu thấy bất kỳ sự nghi ngờ nào (reveal any doubt) về độ tươi của sản phẩm thủysản, có thể lấy mẫu và gửi đến phòng thí nghiệm…

- Về Histamine, kiểm tra ngẫu nhiên (random testing) để xác nhận sựtuân thủ với các giới hạn cho phép theo quy định của EU.

- Về dư lượng và các chất ô nhiễm (Residues and contaminants), chương trìnhgiám sát dư lượng và các chất ô nhiễm phải được thiết lập để kiểm soát các mứcdư lượng và chất ô nhiễm theo quy định của EU.

- Về kiểm tra vi sinh vật, khi cần thiết, việc kiểm tra vi sinh vật đượctiến hành theo các quy định có liên quan và các tiêu chuẩn theo quy định củaEU.

Hiện nay, theo nguyên tắc của hệ thống quản lý chất lượng theo HACCP củatừng doanh nghiệp, tất cả các DN đều có kế hoạch tự lấy mẫu và kiểm tra định kỳcác chỉ tiêu ATTP và lưu trữ hồ sơ để trình cho kiểm tra viên của cơ quan nhànước có thẩm quyền đánh giá khi xuống kiểm tra. Do vậy, việc Cục NAFIQAD đã vàđang yêu cầu phải lấy mẫu lô hàng để kiểm nghiệm như điều kiện để xem xét cấpChứng thư cho lô hàng xuất khẩu là không đúng và vượt quá yêu cầu theo luật củaEU.

Xem nội dung mẫu Chứngthư 

Nguồn:http://www.vasep.com.vn