Theo thông tin từ Thương vụ Việt Nam tại Hà Lan, hiện có một số công ty Việt Nam ký hợp đồng xuất khẩu cá tra, basa cho Công ty Hoogland Foods BV; và công ty Star Procurement Inc (viết tắt là Starcom Co Inc), nhưng không nhận được thanh toán tiền hàng.

“Thủ đoạn” là thanh toán D/A, D/P

Phương thức thanh toán mà phía Star Procurement Inc đề nghị là D/A. Người giao dịch với phía Việt Nam là giám đốc công ty Hoogland Foods BV, nhưng khi ký hợp đồng thì phía nước ngoài ký với tư cách pháp nhân là công ty Star Procurement Inc.

Qua thông tin tại cơ sở dữ liệu của Phòng Thương mại Hà Lan (là cơ quan chịu trách nhiệm đăng ký kinh doanh, thành lập doanh nghiệp và cung cấp dịch vụ thông tin về doanh nghiệp Hà Lan), cho thấy:

a- Công ty Hoogland Foods BV là công ty của 1 người (ông Gert.J Hoodlands), trụ sở công ty cũng là nhà riêng.

b- Trong giao dịch với các công ty Việt Nam, phía nước ngoài đều đề nghị phương thức thanh toán D/A (không đồng ý phương thức thanh toán L/C mà phía Việt Nam đưa ra), và đều không thanh toán tiền hàng.

c- Trong thương vụ với công ty xxxx (Việt Nam), đại diện Hoogland Foods BV giao dịch với công ty xxx (Việt Nam) qua email của ông ta, nhưng khi ký hợp đồng thì đứng tên trên hợp đồng lại là công ty Star Procurement Inc.

Star Procurement Inc có gốc là công ty của một nước Châu Phi, đăng ký kinh doanh tại Hà Lan, điện thoại của công ty này luôn để ở chế độ voice box.

Trong 1 trường hợp khác, công ty Hà Lan thông qua một môi giới Trung Quốc giao dịch ký hợp đồng nhập khẩu cá từ công ty Việt Nam. Về diễn biến vụ việc cũng tương tự như nêu ở trên. Trường hợp này cả môi giới Trung quốc và công ty Việt Nam đều không hiểu rõ đối tác này, chưa nhận được tiền hàng, mặc dù đã gửi thư, gọi điện thoại nhiều lần.

Trong cả hai trường hợp nêu trên, phía công ty Việt Nam tin tưởng vào sự giới thiệu (một phía) từ đối tác nước ngoài, từ đó chấp nhận phương thức thanh toán (D/A), không tìm hiểu kỹ thông tin về khách hàng mới giao dịch (như yêu cầu cung cấp đăng ký kinh doanh và các thông tin liên quan...), ký ngay hợp đồng số lượng lớn (khi bị trục trặc sẽ thiệt hại lớn). Trong khi đó, phía công ty nước ngoài đã có nhiều kinh nghiệm trong việc này, thậm chí biết được tâm lý của doanh nghiệp Việt Nam ngại kiện tụng và không muốn thuê luật sư. Trong thực tế, công ty Việt Nam cũng không chú ý là giao dịch với một người nhưng khi ký hợp đồng lại với một tư cách pháp nhân khác mà mình không rõ, đến khi tranh chấp xảy ra, thì đối tác nước ngoài chỉ nhận là đại lý (agent), doanh nghiệp Việt Nam thường bị thua thiệt…
Như vậy, việc đòi tiền hàng chỉ có thể thực hiện thông qua luật sư để tiến hành các thủ tục gây sức ép hoặc khởi kiện tại tòa án Hà Lan.

Thủy sản là hàng có trị giá cao. Một container có thể trị giá gần 100.000 USD, hơn nữa lại là hàng thực phẩm do vậy đối tác nước ngoài (lừa đảo) sẽ tập trung vào mặt hàng này hoặc khách hàng nước ngoài có thiện ý không tốt sẽ dễ vin vào vấn đề chất lượng hàng hóa để trì hoãn và từ chối thanh toán. Nếu không được thanh toán 1 container thì công ty Việt Nam cũng đã bị thiệt hại lớn.

Trên đây chỉ là một số trường hợp giao dịch với cùng một đối tác Hà Lan đều không thu được tiền hàng. Trong thực tế cũng có thể có một số trường hợp khác cũng chịu hậu quả tương tự nhưng doanh nghiệp Việt Nam chấp nhận mất tiền mà không thông báo cho ai cả.

Lưu ý khi giao dịch với khách hàng mới

Đối với khách hàng mới quen và/hoặc mới giao dịch, doanh nghiệp cần yêu cầu phía đối tác cung cấp thông tin về đăng ký kinh doanh và tra cứu thông tin trước khi tiến hành thương thảo, sử dụng phương thức thanh toán chặt chẽ/an toàn nhằm đảm bảo thu hồi tiền hàng.

Tuy nhiên, công ty đã đăng ký kinh doanh là có tư cách pháp nhân. Nhưng không phải cứ có tư cách pháp nhân là yên tâm ký hợp đồng, mà cần chú ý tới khả năng chuyên doanh, số lượng nhân viên, tình hình tài chính, các điều khoản hợp đồng mà khách hàng đưa ra…

Đặc biệt chú ý người/công ty giao dịch và người/công ty đứng ra ký kết hợp đồng (có khi người giao dịch chỉ nhận tư cách là agent, lúc ký hợp đồng lại lấy danh nghĩa 1 công ty khác).

Doanh nghiệp Việt Nam cần thường xuyên theo dõi thông tin. Vì thực tế, vừa qua một số cơ quan Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài (ví dụ như Pakixtan, Singapore…) đã đăng tải thông tin cảnh báo về việc doanh nghiệp Việt Nam không được thanh toán tiền hàng khi chấp nhận phương thức thanh toán D/A, D/P, đặc biệt là giao dịch với những đối tác mới, nhưng nhiều doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam không kịp thời nắm bắt được những cảnh báo này để phòng tránh trong giao dịch với đối tác nước ngoài.

Nguồn: www.vasep.com.vn