Jagdish Bhagwati -một chuyên gia về thương mại nổi tiếng trên thế giới - tỏ ra lo ngại về nhữngcuộc chiến thương mại và giảm sút tăng trưởng vì thế giới ngày càng lảng tránhtự do mậu dịch. Theo ông, kẻ có lỗi về việc này trước hết là Hoa Kỳ. Ông đã cócuộc trò chuyện với phóng viên báo Wiwo (Đức).

Thưa giáo sư Bhagwati, hầu hết các nướctrên thế giới tìm cách che chắn thị trường của mình. Xu hướng bảo hộ mậu dịchnày xuất phát từ đâu?

- Lỗi trước tiên là do Hoa Kỳ.

Nhưng các nước mới nổi như Brazin, Ấn Độhay Trung Quốc mới thực sự là những nước dựng lên các rào chắn thương mại mới?

- Đúng vậy. Brazin tiến hành bảo hộ mậu dịch rấtmạnh mẽ. Nước này có vấn đề với đồng real, giá đồng bạc này quá cao so với đồngUSD. Brazin có thể xử lý vấn đề này thông qua hạn chế tư bản và ngăn không đểUSD thâm nhập quá nhiều vào nước mình. Brazin thực hiện bảo hộ đối với nền côngnghiệp của mình để hạn chế sức ép cạnh tranh.

Vậy Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) cócòn thúc đẩy tự do thương mại nữa không?

- Mục tiêu vòng đàm phán Doha của WTO là ký kết các hiệp định tự dothương mại mới nhưng vòng đàm phán này đã bị “chết lâm sàng”. Hiện nay, thay vìký các hiệp định thương mại đa phương, các nước thiên về ký các hiệp định songphương và hiệp định khu vực. Tuy nhiên, vấn đề đối với các hiệp định songphương là ở chỗ, chúng thường bị các đối tác thương mại mạnh hơn chi phối vàtìm cách đưa ra những quy định có lợi cho mình. Với các hiệp định đa phương thìđiều này sẽ không xẩy ra.

Có lẽ vì lợi ích của các nước mới nổi quákhác nhau nên không thể lồng ghép chúng vào các  hiệp định đa phương?

- Không thể hình thành các hiệp định đa phươngkhi Hoa Kỳ ký kết các hiệp định song phương và họ “nhào nặn” thế giới theo cácquy tắc của họ. Hiện nay, châu Âu cũng ký các hiệp định song phương và dựng ràochắn thương mại chống lại Hoa Kỳ. Trung Quốc cũng hành động tương tự.

Giáo sư có tiên lượng việc xảy ra các cuộcchiến tranh thương mại mới và hậu quả sẽ là giảm sút tăng trưởng?

- Tôi e từ “chiến tranh” hơi nặng nề. Nhưng tranhchấp giữa các nước sẽ tăng lên,  điều này cuối cùng sẽ kìm hãm thương mại.Vì vậy, WTO phải xác định lại vai trò của mình và phải có tầm quan trọng đốivới tự do thương mại thế giới tương tự như Vaticăng với Thiên chúa giáo.

Ý giáo sư là?

- Một khi cuộc chơi mới này chỉ còn các hiệp địnhsong phương thì WTO phải làm sao không để cho kẻ mạnh nhất dành được phần thắngtrong việc ký kết các hiệp định này. Việc ký kết những hiệp định đó phải đượcsự bảo trợ của WTO. WTO phải là người hòa giải và khi có  những sự vi phạmthì đây chính là tổ chức đưa ra chế tài. Chừng nào các nước còn là thành viêncủa WTO thì các nước đó có nghĩa vụ thực hiện các quy định quốc tế.

Dường như giáo sư giống một chiến binh đơnthương độc mã trong cuộc chiến vì một nền thương mại tự do?

- Có thể vậy. Nhưng tôi kiên định lập trường củamình. Thật là nguy hiểm cho cuộc sống hạnh phúc của mọi người nếu như có mộtnước hoặc một số nước tìm cách  quyết định về các quy tắc cho cả thế giới.Ngoài ra những hiệp định song phương với nhiều quy chế khác nhau ở mỗi nướccũng không hiệu quả trong giao dịch thương mại. Các doanh nghiệp quốc tế khinhập khẩu sản phẩm từ nhiều nước khác nhau phải chú ý đến  rất nhiều biểuthuế và các quy định khác nhau của từng nước. Họ mong muốn có một quy tắcchung, thống nhất. Trong những năm qua tự do mậu dịch đã giúp cho nhiều nướcđạt được tăng trưởng kinh tế.  Chúng ta quyết không được lùi bước.

Cảm ơn ông!

Nguồn: http://www.baocongthuong.com.vn