Mặc dù có nhiều nỗ lực của Nhà nước và doanh nghiệp, hiện nay quan hệ đầu tư của ta sang Braxin còn chưa tương xứng với tiềm năng kinh tế và mối quan hệ chính trị, ngoại giao của hai nước.

Hiện trạng và nguyên nhân

Đến năm 2009, hai nước Braxin và Việt Nam cùng tiến hành các hoạt động tuần văn hóa kỷ niệm mốc 20 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước. Ngày 12/5/2009, Ủy ban Hỗn hợp Hợp tác Kinh tế, Thương mại, Văn hóa và Khoa học Kỹ thuật đã họp lần đầu tiên tại Braxin, mở ra triển vọng hợp tác toàn diện giữa hai nước. Mặc dù có nhiều nỗ lực của Nhà nước và doanh nghiệp, hiện nay quan hệ đầu tư của ta sang Braxin còn chưa tương xứng với tiềm năng kinh tế và mối quan hệ chính trị, ngoại giao của hai nước. Mới chỉ có một vài doanh nghiệp Braxin đầu tư về chế biến cafe, nông sản thực phẩm ở Việt Nam. Nguyên nhân chủ yếu do một số khó khăn khách quan như giới đầu tư hai nước còn thiếu thông tin chuyên sâu liên ngành để quyết định đầu tư, khoảng cách địa lý giữa hai nước làm tăng chi phí đi lại, vận chuyển hàng hóa trang thiết bị, chưa có nhiều doanh nghiệp sử dụng trực tiếp ngôn ngữ tiếng Bồ Đào Nha (là tiếng phổ thông ở Braxin) và tiếng Tây Ban Nha (sử dụng ở tất các nước Mỹ Latin khác). Việc xét duyệt thị thực cho công dân ta đi thăm thân nhân, du lịch, lao động còn khá chặt chẽ.

Luật pháp nhập cư của phía nước ngoài chưa mở rộng cửa cho các doanh nghiệp hợp đồng thuê lao động nước ngoài đến làm ăn sinh sống nhằm bảo hộ thị trường lao động trong nước vốn đang bị sức ép với tỷ lệ thất nghiệp còn cao, đặc biệt hiện nay nền kinh tế đang còn bị tác động tiêu cực do suy thoái kinh tế thế giới. Mặt khác, ở các trung tâm đô thị, thành phố lớn mà mặc dù đã có nhiều nỗ lực cải thiện an ninh tốt hơn trước nhưng vẫn còn để lại ít nhiều tâm lý e ngại cho khách du lịch và doanh nghiệp khi đi lại, giao dịch. Ngoài ra, một số doanh nghiệp ta không thiếu vốn và thông tin, nhưng sau khi khảo sát nghiên cứu thị trường, chưa có chiến lược tích cực, bài bản và quyết tâm cao để tạo bước đột phát thâm nhập thị trường sở tại, chỉ dừng ở mức chắp nối quan hệ đối tác. Trong khi đó, các doanh nghiệp nước ngoài như Trung Quốc, Hàn Quốc Nhật Bản đã không bỏ lỡ cơ hội đầu tư hợp tác với một khu vực giàu có về tài nguyên khoáng sản với hàng trăm triệu lao động dồi dào vốn được ví là kho tài nguyên vật liệu của thế giới. Hiện nay, cộng đồng người Nhật Bản đã lên tới hơn 1,5 triệu người. Trung Quốc, Hàn Quốc có hàng chục ngàn người sinh sống, kinh doanh trong đó nhiều người trở thành chủ thương hiệu, có nhiều đóng góp cho nền kinh tế nước sở tại.

Do thiếu thông tin về chính sách, tình hình thực tiễn về kinh tế - xã hội nước sở tại và khu vực đã làm nảy sinh tâm lý chưa mạnh dạn nghiên cứu, thâm nhập thị trường Braxin và một số nước ở Nam Mỹ như Bolivia, Colombia, một khu vực rất giàu khí đốt và tài nguyên...

Khai thác tiềm năng, mở rộng hợp tác đầu tư

Đầu tư vào Braxin và Mỹ La tinh được hoan nghênh và ưu tiên nếu hướng đầu tư vào việc đáp ứng nhu cầu về vốn, với công nghệ cao ở một số công nghiệp mũi nhọn như khai thác dầu khí vùng nước sâu 5 – 6 ngàn mét, công nghệ kỹ thuật hàng không, ngoài ra với quy mô vốn và công nghệ tương đối tốt, sử dụng lao lực lượng lao động địa phương giải quyết công ăn việc làm đối với các ngành nghề khai khoáng, sản xuất, chế biến tài nguyên và lương thực thực phẩm.

Một số lĩnh vực tiềm năng chính của Braxin và khu vực cần quan tâm về hợp tác và đầu tư có thể kể tới như sau :

a) Nông lâm ngư nghiệp Braxin

Với diện tích 8,5 triệu ha, đất đai màu mỡ, dễ canh tác, khí hậu nhiệt đới ôn hoà cho sản xuất và chăn nuôi, Braxin  giàu tiềm năng về sản xuất nông nghiệp (mía, đường, càphê, đậu tương, rau quả, chăn nuôi bò, lợn, gà).

Tuy đứng thứ 3 về sản lượng nông nghiệp trên thế giới, nhưng hiện Braxin chỉ có 20 % lao động làm việc trong nông nghiệp, nông thôn. Mặt khác, còn cần nhiều dịch vụ và vốn để hiện đại hóa nông nghiệp. Ta có thể đầu tư nuôi trồng thủy sản, cây nông nghiệp, cây công nghiệp như mía đường, đậu tương, bông, lúa nước, lúa khô, ô liu, dừa, ươm cây con giống và nuôi trồng thủy sản...chăn nuôi và chế biến thịt, sữa.

b) Một số lĩnh vực ngành nghề công nghiệp trọng điểm

Có thể nghiên cứu, đầu tư vào một số lĩnh vực ngành nghề công nghiệp trọng điểm nhằm đáp ứng nhu cầu trong nước về nguyên liệu phục vụ sản xuất như thăm dò và khai thác khoáng sản, dầu khí, năng lượng thuỷ điện, năng lượng mới và tái sinh, khí sinh học.


Tiềm năng hợp tác đầu tư của Braxin là rất lớn, ta hoàn toàn có khả năng tham gia nếu biết sử dụng vốn và cách tiếp cận phù hợp. Braxin mới phát hiện nhiều mỏ dầu khí trữ lượng lớn ở vùng biền Santos- Pre Sal. PetroBras là Tập đoàn đầu khí Nhà nước hầu như độc quyền về lĩnh vực này. Ngoài ra có APN ( Cục Dầu khí Quốc gia) là cơ quan quản lý dầu khí thuộc Bộ Năng lượng. Về trình độ kỹ thuật thì Bạn làm chủ được nhiều công nghệ khai thác thăm dò vùng nước sâu đại dương 6 ngàn mét. Tuy nhiên, vẫn cần nhiều vốn và công nghệ mới cũng như hà tầng kỹ thuật như nhập khẩu giàn khoan cơ khi thép từ nước ngoài như Singapor. Năm 2008 hai doanh nghiệp Dầu khi Petro Việt Nam – và Petro Bras đã sắp ký được thỏa thuận hợp tác dầu khí nhưng bị treo lại đến nay do phía Petro Bras luôn muốn độc quyền nắm giữ hoạt động siêu lợi nhuận này, chưa muốn Chính phủ cho mở thêm công ty khác quốc gia và đa quốc gia tham gia khai thác lĩnh vực nhạy cảm trên. Trước đây Chính phủ định mở của cho thành lập một số công ty dầu khí để tránh độc quyền nhưng bị Petro Bras phản đối và nhiều chính giới cũng bị gây sức ép quyết liệt giữ chính sách bảo hộ ngành sản xuất này.

Trung Quốc vừa thông qua Ngân hàng phát triển đầu tư xã hội cho Petro Bras vay điều kiện ưu đãi 10 tỷ USD để cùng liên doanh, đầu tư vào thăm dò và khai thác dầu khí, mua thiết bị của Trung Quốc.... và trả nợ đổi lại bằng hàng dầu thô khi khai thác được trong nhiều năm. Hình thức đầu tư nhiều vốn tài chính này làm hai bên cùng có lợi, không hạn chế cho riêng nước nào miễn là nhà đầu tư có vốn nhiều.

c) Ngành sản xuất da giày nguyên phụ liệu

Ngành công nghiệp da giày của ta đã lớn mạnh, có nhiều thành tựu trân trọng. Tuy nhiên, chưa thể chủ động hoàn toàn được nguồn nguyên phụ liệu đáp ứng nhu cầu sản xuất tiêu dùng trong nước và xuất khẩu. Việc đầu tư, hợp tác về lĩnh vực này, và hợp tác chặt chẽ với ngành da giày nước bạn là cơ hội giúp ta tiếp cận công nghệ tiên tiến về da giày, đầu ra xuất khẩu và cung cấp ổn định nguồn nguyên phụ liệu da giày cho công nghiệp trong nước.

d) Ngành sản xuất và khai thác mỏ, quặng sắt, khoáng sản và đá quý

Lĩnh vực khai thác mỏ, quặng sắt, khoáng sản và đá quý ở Braxin và Nam Mỹ có nhiều tiềm năng. Hình thức liên kết đầu tư khai thác quặng để xuất khẩu, luyện kim, cung cấp cho nhu cầu sản xuất trong nước. Các nước đã tham gia đầu tư rất mạnh về lĩnh vực này.

e) Ngành cơ sở hạ tầng, sản xuất vật liệu và xây dựng

Thị trường xây dựng cơ sở hạ tầng Braxin và Nam Mỹ luôn tăng trưởng cao và sôi động. Có thể cùng liên doanh liên kết và đấu thầu, đưa chuyên gia sang và sử dụng nhân lực tay nghề thạo của nước sở tại để làm việc.