Các doanh nghiệp xuất khẩu và nhiều hộ nuôi tôm ởĐBSCL đang lo lắng khi Bộ Thương mại Mỹ (DOC) vừa có quyết định sơ bộ, cho rằngcác doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu tôm của Việt Nam được trợ cấp từ Chính phủViệt Nam nên DOC áp thuế chống trợ cấp tôm nước ấm từ Việt Nam lên mức rất cao5,08% - 7,05%. Đây là mức thuế vô cùng bất lợi đối với các doanh nghiệp xuấtkhẩu tôm vào thị trường Mỹ.

600.000 người bị ảnh hưởng

Theo quyết định sơ bộ của DOC, Công ty CP Tập đoàn Minh Phúvà Công ty Nha Trang Seafoods F17 chịu mức thuế suất riêng lần lượt 5,08% và7,05%; mức thuế toàn quốc cho các công ty khác phải chịu là 6,07%. Hiệp hội Chếbiến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho rằng, phán quyết sơ bộ của DOCáp đặt lên các doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu tôm của Việt Nam là bấtcông, bởi các doanh nghiệp đang hoạt động theo cơ chế thị trường, không nhậntrợ cấp của nhà nước trong nhiều năm qua. Đây là quyết định không công bằng khiđánh 2 loại thuế lên cùng một sản phẩm, làm ảnh hưởng trực tiếp đến đời sốngcủa hơn 600.000 nông dân nuôi, công nhân chế biến và xuất khẩu tôm của ViệtNam. Cùng bất bình với phán quyết trên, ông Lê Văn Quang, Chủ tịch HĐQT CTCPTập đoàn Minh Phú bức xúc, mức áp thuế trên sẽ gây thiệt hại lớn cho doanhnghiệp, nhất là trong thời điểm xuất khẩu gặp nhiều khó khăn như hiện nay. Vềcơ bản, trước nay các doanh nghiệp ngành tôm chủ động mọi hoạt động của đơn vịmình, không có chuyện nhận trợ cấp từ nhà nước. Kể cả khi vay vốn từ các ngânhàng thương mại, doanh nghiệp cũng tự quan hệ để tìm mức lãi suất hợp lý vớiđiều kiện kinh doanh của công ty.

Lãnh đạo UBND tỉnh Cà Mau nhìn nhận, nghề nuôi và xuất khẩutôm là thế mạnh kinh tế của tỉnh; mục tiêu phấn đấu xuất khẩu tôm năm 2013 đạt1 tỷ USD. Thời gian qua thị trường Mỹ đóng vai trò khá quan trọng trong xuấtkhẩu tôm, do đó việc tăng thuế của DOC sẽ gây nhiều khó khăn cho doanh nghiệpvà cả người nuôi tôm. Tỉnh Cà Mau đang tích cực phối hợp cùng các bộ ngành liênquan, VASEP, luật sư, doanh nghiệp… để chứng minh quyết định sơ bộ trên làkhông hợp lý.

Thêm một bài học kinh nghiệm

Theo dự kiến ngày 10-8 tới, DOC mới ra phán quyết cuốicùng. Hiện tại, VASEP và các bộ ngành chức năng đang xúc tiến làm việc với luậtsư phía nguyên đơn về những điều chưa hợp lý nhằm kéo giảm mức áp thuế xuốngthấp nhất. Nỗ lực đối phó như vậy, song cũng cần phải rút kinh nghiệm về nhữnghạn chế trong khâu điều hành ngành tôm thời gian qua. Ông Huỳnh Văn Gành, Giámđốc Sở Công thương tỉnh Kiên Giang, trăn trở: “Chúng tôi chưa rõ DOC cáo buộcvề trợ cấp những vấn đề nào đối với ngành tôm. Tuy nhiên, chúng ta cũng khôngcẩn thận khi thời gian qua công bố về việc hỗ trợ hóa chất chlorine cho ngườidân xử lý mầm bệnh, môi trường nuôi tôm; rồi đề xuất hỗ trợ 20 triệu đồng/hatôm chết; kể cả chủ trương ưu đãi lãi suất 10%/năm dành cho thủy sản. Vì vậynên xem lại có phù hợp hay không khi công bố, bởi chúng ta đã hội nhập quốctế”. Các doanh nghiệp cũng cho rằng, một số chính sách ưu đãi chế biến, xuấtkhẩu tôm vẫn còn ở dạng “trên giấy” chứ thực tế chưa ai được hưởng. Tuy nhiên,do chúng ta không khéo nên vô tình làm các nước hiểu nhầm, từ đó dẫn đến nhữngbất lợi đáng tiếc.

“Vua tôm” Võ Hồng Ngoãn, ở xã Vĩnh Trạch Đông, thành phốBạc Liêu, tỉnh Bạc Liêu lo lắng, 2 năm nay hàng loạt hộ nuôi tôm bị thiệt hạirất lớn bởi đại dịch ập đến làm tôm nuôi ở hàng trăm ngàn hécta chết như ngãrạ. Hiện nay đã là tháng 6, vụ thả nuôi tôm năm 2013 gần đi qua nhưng tìnhtrạng tôm chết chưa khống chế được và rất nhiều cánh đồng tôm “phơi ao” khôngdám thả nuôi vì dịch bệnh. Có thể nói, người nuôi tôm đang chơi vơi giữa biểnnhưng chưa tìm được chiếc phao để vào bờ và nguy cơ “chết chìm” rất lớn. ÔngNgoãn cho rằng, việc nông dân nuôi tôm cần nhất hiện nay là nhờ ngành chức năngkiểm soát chặt mầm bệnh trên con giống, làm sao cung ứng được cho dân giống tômchất lượng để nuôi, nhằm tránh thiệt hại. Đầu tư hệ thống thủy lợi hiện còn rấtyếu kém, môi trường nuôi đang xuống cấp trầm trọng và có biện pháp khống chếdịch bệnh. “Nếu nhà nước làm được những việc trên, tự thân nghề nuôi tôm sẽphục hồi trở lại và người dân an tâm sản xuất” - ông Ngoãn đề xuất.

Diễn biến vụ tăng thuế chưa biết ra sao, nhưng trước mắtgiá tôm ở ĐBSCL bắt đầu sụt giảm. Hiện tôm thẻ loại 40 con/kg giá 160.000đồng/kg; loại 50 con/kg giá 130.000 đồng/kg; loại 70 con/kg giá 109.000đồng/kg; loại 90 con/kg giá 96.000 đồng/kg… bình quân giảm 2.000 - 5.000đồng/kg so thời điểm DOC chưa đưa ra quyết định sơ bộ tăng thuế. Nhiều nông dânnuôi tôm ở ĐBSCL nhìn nhận, khi DOC tăng thuế khiến doanh nghiệp xuất khẩu gặpkhó khăn nên doanh nghiệp sẽ giảm giá mua tôm nguyên liệu xuống thấp. Cuối cùngnông dân vẫn là người chịu thiệt.

Nguồn: http://sggp.org.vn