Theo Tổng cục Thống kê, cán cân thương mại hàng hóa tháng 5/2024 ước tính nhập siêu 1 tỷ USD. Như vậy, sau 23 tháng xuất siêu liên tục, nhập siêu quay trở lại.

 

Nhập siêu quay trở lại sau 23 tháng xuất siêu liên tục

Báo cáo từ Tổng cục Thống kê cho thấy, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa tháng 5/2024 ước đạt 32,81 tỷ USD, tăng 5,7% so với tháng trước và tăng 15,8% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung, 5 tháng đầu năm 2024, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa ước đạt 156,77 tỷ USD, tăng 15,2% so với cùng kỳ năm trước.

 

Ở chiều ngược lại, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa tháng 5/2024 ước đạt 33,81 tỷ USD, tăng 12,8% so với tháng trước và tăng 29,9% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung 5 tháng đầu năm 2024, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa ước đạt 148,76 tỷ USD, tăng 18,2% so với cùng kỳ năm trước.

 

Như vậy, cán cân thương mại hàng hóa tháng 5 ước tính nhập siêu 1 tỷ USD. Tính chung 5 tháng đầu năm 2024, cán cân thương mại hàng hóa ước tính xuất siêu 8,01 tỷ USD (cùng kỳ năm trước xuất siêu 10,2 tỷ USD).

 

Như vậy, sau 23 tháng xuất siêu liên tục, nhập siêu đã quay trở lại. Theo một số chuyên gia, việc nhập siêu trong thời điểm này là dấu hiệu tốt, chứng tỏ nền kinh tế đang trên đà phục hồi. Các doanh nghiệp bắt đầu tăng nhập khẩu máy móc, nguyên vật liệu để sản xuất phục vụ nhu cầu tiêu dùng và xuất khẩu. Cụ thể, số liệu từ Tổng cục Thống kê đã chứng minh, về cơ cấu nhóm hàng nhập khẩu 5 tháng đầu năm 2024, nhóm hàng tư liệu sản xuất ước đạt 139,89 tỷ USD, chiếm 94%.

 

Nhập siêu nên mừng hơn lo

Báo cáo vĩ mô mới cập nhật của Chứng khoán ACB (ACBS) vừa công bố cũng cũng đưa ra nhận định cho rằng nhập siêu nên mừng hơn lo. “Việt Nam ghi nhận tháng nhập siêu đầu tiên trong gần 2 năm qua với nhập siêu riêng tháng 5/2024 đạt 1 tỷ USD. Nhìn sơ qua, có vẻ đây là tin buồn vì tăng thêm áp lực tỷ giá. Tuy nhiên, khi phân tích kỹ lưỡng từng số liệu, đây lại có thể là tín hiệu tích cực cho nền kinh tế”, báo cáo nêu rõ.

 

Cũng theo báo cáo này, nhập khẩu tăng mạnh do nhu cầu nhập nguyên vật liệu cho sản xuất, đặc biệt là hàng điện tử, điện máy và dệt may. Do đó, việc nhập khẩu hiện tại có thể là bước đi trước của xuất khẩu ở các lĩnh vực chủ lực này. Tăng trưởng nhập khẩu chậm trong năm 2023 cũng kìm hãm đà hồi phục của xuất khẩu.

 

Nhìn lại bức tranh thương mại xuất nhập khẩu năm 2023, báo cáo nêu rõ, mặc dù thặng dư thương mại có thể giúp giảm áp lực lên tỷ giá trong năm 2023 nhưng đổi lại nền kinh tế cũng ảm đạm trong năm 2023. Vì vậy, nhập siêu ở thời điểm này tuy tạo áp lực tỷ giá trong ngắn hạn nhưng lại mở ra tín hiệu tích cực hơn cho giai đoạn hồi phục các lĩnh vực sản xuất, chế biến, chế tạo trong thời gian tới.

 

Chi tiết hơn, số liệu nhập khẩu bật tăng rõ nét bắt đầu từ đầu tháng 4, sau một chuỗi tăng trưởng ảm đạm. Các mặt hàng nhập khẩu tập trung vào các nguyên liệu then chốt cho sản xuất, ví dụ: Linh kiện điện tử, máy tính, máy móc thiết bị, nguyên vật liệu dệt may, sắt thép. Trong đó, nhập khẩu linh kiện điện tử máy tính, máy móc thiết bị tăng từ 20 - 50% trong riêng tháng 5/2024, dự kiến sẽ giúp Việt Nam thúc đẩy từ 20 - 30% xuất khẩu trong nửa cuối năm 2024.

 

Tăng trưởng mạnh của nguyên vật liệu dệt may (tăng 33% trong tháng 5/2024 và hơn 20% trong 5 tháng đầu năm) báo hiệu đơn hàng dệt may sẽ tăng tốt trong nửa cuối năm 2024. Nhập khẩu sắt thép và sản phẩm sắt thép cũng tăng mạnh trong tháng 4 và tháng 5/2024 (lần lượt tăng 16% và 47%), trong đó hơn 60% là đến từ Trung Quốc. Đây có thể coi là động thái tích trữ hàng giá rẻ để phục vụ cho nhu cầu tiêu thụ đang tăng lên, đồng thời đối phó với rủi ro về chính sách thuế.

 

Nhập siêu mới trở lại trong tháng 5, do đó, TS Lê Duy Bình - Giám đốc điều hành Economica Việt Nam - nhận định, diễn biến này chưa thể xác định rõ ảnh hưởng đến cán cân thương mại hàng hoá cả năm. Cùng với nhập khẩu, Chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI), Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP)… tăng, cho thấy sản xuất phục hồi trở lại. Tốc độ tăng trưởng về sản xuất công nghiệp ở một số ngành cao hơn, kéo theo nhu cầu nhập khẩu hàng hoá, nguyên vật liệu, trong khi đó, xuất khẩu của Việt Nam còn phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu.

 

Theo số liệu Tổng cục Thống kê, về sản xuất, trong tháng 5, Chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp (IIP) ước tính tăng 8,9% so với cùng kỳ năm trước. Nhiều ngành công nghiệp phục vụ xuất khẩu tăng cao so với cùng kỳ năm trước như: Sản xuất sản phẩm từ cao su và plastic tăng 24,1%; chế biến gỗ và sản xuất sản phẩm từ gỗ, tre, nứa tăng 23,0%; sản xuất thiết bị điện tăng 19,4%; sản xuất giường, tủ, bàn, ghế tăng 18,8%; sản xuất sản phẩm điện tử, máy vi tính và sản phẩm quang học tăng 17,4%; sản xuất trang phục tăng 9,4%.

 

“Nhập siêu quay trở lại là điều đáng quan tâm, nhưng có thể kỳ vọng, nhập siêu do nhập khẩu thiết bị, máy móc, nguyên vật liệu phục vụ sản xuất tăng mạnh là chỉ báo cho thấy sản xuất công nghiệp sẽ phục hồi tích cực hơn trong thời gian tới”, Tổng cục Thống kê nhận định.

 

Theo các chuyên gia kinh tế, năm 2024, nhu cầu nhập khẩu đi lên trong bối cảnh nền kinh tế phục hồi, tạo áp lực lên tỷ giá làm gia tăng nhu cầu mua ngoại tệ. Tuy nhiên, việc nhập khẩu nguyên nhiên vật liệu đầu vào phục vụ quá trình phục hồi kinh tế sẽ tạo tiền đề thúc đẩy hoạt động sản xuất, xuất khẩu, từ đó tạo nguồn thu ngoại tệ trong tương lai. Chu kỳ này có thể giải tỏa bớt áp lực tỷ giá trong thời gian tới.

Nguồn: Báo Công Thương