Phòng vệ thương mại

05/10/2014 12:00 - 1204 lượt xem

Từ ngày 5-10, Việt Nam bắt đầu áp thuế chống bán phá giá (CBPG) với một số chủng loại thép không gỉ cán nguội nhập khẩu (NK) từ bốn quốc gia và vùng lãnh thổ là Trung Quốc, In-đô-nê-xi-a, Ma-lai-xi-a và Ðài Loan, thời hạn năm năm, mức thuế suất từ 3,67% đến 37,29%, theo Quyết định số 7896/QÐ-BCT của Bộ Công thương.

Vụ việc thu hút sự chú ý của dư luận vì đây là lần đầu cơ quan chức năng nước ta thụ lý, điều tra và sử dụng công cụ kiện phòng vệ thương mại với hàng hóa nước ngoài NK, kể từ khi Việt Nam hội nhập kinh tế quốc tế, là thành viên của tổ chức thương mại thế giới WTO và từ khi chúng ta ban hành Pháp lệnh số 20/2014/PL-UBTVQH11 ngày 29-4-2004 của Ủy ban thường vụ Quốc hội về việc CBPG hàng hóa NK vào Việt Nam.

Trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp (DN) và mặt hàng của nước ta phải đối mặt hàng trăm vụ kiện phòng vệ thương mại, trong đó một nửa là kiện CBPG của nước ngoài, thì việc lần đầu Việt Nam áp thuế CBPG đối với một mặt hàng NK là dấu hiệu tích cực cho thấy chúng ta đã chủ động sử dụng công cụ phòng vệ thương mại chính đáng, được thỏa thuận trong các cam kết quốc tế.

Ðây cũng là bước đi đột phá trong nhận thức và hành động của DN khi chủ động kiện để tự bảo vệ chính mình, làm lợi cho ngành sản xuất trong nước, cho thị trường và nền kinh tế. Trong dài hạn, nếu không có biện pháp CBPG kịp thời, nhiều DN trong nước cùng ngành hàng có thể phải thu hẹp sản xuất, giảm thị phần, dẫn tới nguồn cung phụ thuộc hơn vào NK và không loại trừ nhà xuất khẩu thao túng tăng giá bán.

Từ việc chủ động khởi kiện của DN trong nước cho thấy, điều tra viên của cơ quan điều tra nước ta trưởng thành vượt bậc về nghiệp vụ khi tác nghiệp trong nước, cả ở nước ngoài khi phải vượt qua khoảng cách địa lý, rào cản ngôn ngữ, "lệ làng" và cả sự bất hợp tác của DN là bị đơn ở nước sở tại.

Về phía DN trong nước, qua vụ việc này rút ra bài học quý báu: Khi muốn khởi kiện, cũng như đối phó khi bị kiện, phải chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, minh bạch theo chuẩn mực quốc tế; tích cực hợp tác với cơ quan điều tra trong nước và nước ngoài; tranh thủ tư vấn của cơ quan quản lý nhà nước và hiệp hội ngành hàng; chuẩn bị tài chính thỏa đáng cho đơn vị tư vấn luật pháp phù hợp và coi đây là chi phí cần thiết cho chiến lược kinh doanh dài hạn. Ðiều này đặc biệt quan trọng khi DN Việt Nam phần lớn quy mô nhỏ, thiếu kinh nghiệm và ngại va chạm pháp luật, thiếu nhân lực thông thạo luật pháp quốc tế.

Ðương nhiên, phán quyết một vụ kiện không bao giờ vừa lòng tất cả các bên liên quan. Phía các công ty trong nước sử dụng thép không gỉ NK để sản xuất sản phẩm tiêu dùng cho rằng, biện pháp áp dụng thuế CBPG sẽ làm giá nguyên liệu đầu vào của họ cao hơn, làm tăng giá thành sản phẩm cuối cùng và dẫn tới tình trạng độc quyền của một vài nhà sản xuất thép không gỉ trong nước.

Theo một số chuyên gia kinh tế, trong ngắn hạn, điều đó có thể xảy ra nhưng về dài hạn, xét tổng thể trong nước, việc áp thuế CBPG sẽ tạo ra cạnh tranh bình đẳng và lành mạnh hơn, mặt bằng giá mới hợp lý được hình thành. Hơn nữa, người NK có thể tìm hàng từ nhiều nguồn xuất xứ khác.

Không chỉ thép không gỉ, hiện nay không ít mặt hàng NK xuất xứ từ nước ngoài có dấu hiệu bán phá giá, khi đưa vào thị trường trong nước được bán với "giá rẻ bất ngờ", làm sản xuất trong nước điêu đứng. Bởi vậy, khi hội nhập thương mại quốc tế, chúng ta cần sử dụng thành thạo và linh hoạt các biện pháp phòng vệ thương mại trong đó có CBPG, hàng rào kỹ thuật, tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm, dữ liệu nước thứ ba so sánh giá,... để tự bảo vệ mình.

Bên cạnh đó, cũng cần bổ sung, hoàn thiện hệ thống pháp lý phù hợp chuẩn mực quốc tế cũng như nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong lĩnh vực pháp chế.

Nguồn: Nhân Dân