Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) cho hay, sẽ nâng lượng gạo xuấtkhẩu của 6 tháng đầu năm lên 3,65 triệu tấn, tăng 7% so với cùng kỳ năm ngoái.Nhưng để làm được điều này, các doanh nghiệp cũng phải đối mặt với nhiều rủiro.

Ký nhiều, giao ít  

Dự kiến trong quí 2 Việt Nam sẽxuất khẩu 2,2 triệu tấn gạo, nâng tổng lượng xuất khẩu 6 tháng đầu năm lên 3,65triệu tấn và đây sẽ là mức cao nhất so với cùng kỳ các năm trước.

Tại cuộc họp sơ kết xuất khẩu gạoquí 1-2013, ông Huỳnh Minh Huệ, Tổng thư ký VFA, nói số lượng hợp đồng đã kýhiện đang tương đương với số lượng tồn kho nên có thể đẩy mạnh xuất khẩu trongquí 2 thông qua các hợp đồng mới.

“Với mức giá đang giao dịch hiệnnay đang khá sát với giá thành, nên không hiệu quả, các doanh nghiệp không vộiký thêm, chờ nhu cầu mới, mức giá mới”, ông Huệ nói.

Đối với các hợp đồng đã ký, xétvề số lượng tuy nhiều, nhưng theo ông Trương Thanh Phong, Chủ tịch VFA, việcnhập khẩu cũng chỉ mới tiến hành “nhỏ giọt”. Thị trường Malaysia ký mua trên270.000 tấn nhưng các doanh nghiệp mới giao được 20.000 tấn. Tương tự, thịtrường Trung Quốc ký mua đến 1,5 triệu tấn nhưng các doanh nghiệp mới giao được600.000 tấn.

Cuối tháng 3 vừa qua, bộ trưởngBộ Công Thương hai nước Việt Nam và Cộng hòa Guinea (châu Phi), ký kết bản ghinhớ về thương mại gạo. Theo đó, Việt Nam sẽ cung cấp cho Guinea 300.000 tấn gạomỗi năm từ ngày 1-4 -2013 đến 31-12-2015.  Nhưng trong hợp đồng chi tiếtký ngày 3-4, Việt Nam mới chốt giá và bán được cho Guinea 60.000 tấn gạo 25%tấn, lượng gạo này sẽ được phân bổ cho các thành viên hiệp hội lương thực.

Giá cả bấp bênh 

Ông Huỳnh Minh Huệ cho biết giásàn xuất khẩu gạo vừa qua phải điều chỉnh liên tục, vì Trung Quốc là nhà nhập khẩugạo lớn nhất của Việt Nam ngưng mua sau khi thấy giá sàn được nâng lên và chỉđồng ý thương lượng trở lại sau khi hiệp hội điều chỉnh giá sàn. Mức giá chàomua Trung Quốc đang đưa ra hiện nay chỉ tương đương với giá thành.

Ông Nguyễn Thanh Hoàng, Tổng giámđốc Công ty Lương thực Vĩnh Long, cho biết các nhà nhập khẩu nắm tình hình giaohàng chậm của Việt Nam, chưa kể nắm các thông tin về Thái Lan và Ấn Độ đang tồnkho rất lớn, nhiều khả năng “xả hàng” tồn kho với giá thấp nên tranh thủ épgiá.

“Chúng ta ngồi họp ở đây nhưngngoài thị trường giá gạo có thể giảm từng giờ”, ông nói.

Còn ông Nguyễn Văn Tiến, Tổnggiám đốc Công ty cổ phần Angimex, cho biết không chỉ chịu sức ép từ bên ngoài,các doanh nghiệp bán “phá giá” nhau cũng diễn ra khá nóng. Doanh nghiệp ông bángạo thơm với giá 575- 585 đô la Mỹ/tấn, nhưng đồng thời đối tác cho biết códoanh nghiệp khác bán cho họ với giá chỉ từ 510- 522 đô la Mỹ/tấn.

“Một số doanh nghiệp chọn cáchtrộn gạo thơm với gạo trắng thường để bán giá thấp. Điều này đang gây thiệt hạidoanh nghiệp làm ăn chân chính”, ông nói.

Mặc dù vậy, ông Trương ThanhPhong nhận định trong quí 2 giá lúa gạo có xu hướng tăng chứ không giảm, vì nhucầu của các thị trường sẽ tăng trở lại trong quí 2.

Tuy nhiên, để làm được điều này,ông Phong cũng khuyến cáo các doanh nghiệp không được tự ký hợp đồng thương mạivới đối tác nhập khẩu tại các thị trường Philippines, Malaysia và Indonesia vìđây là những thị trường tập trung. Hợp đồng tập trung được ký kết qua thỏa thuậngiữa chính phủ, sau khi thỏa thuận giá cả và số lượng sẽ được phân bổ về chocác doanh nghiệp.