Nội dung và mục đích của Hội nghị Tham tánthương mại lần này có gì đổi mới, thưa Thứ trưởng?

Thứ trưởng Nguyễn Thành Biên:Đây là Hội nghị Tham tán thương mại được tổ chức sau 4 năm (từ năm 2008) vớimột chuỗi hoạt động dày đặc, bàn thảo nhiều vấn đề quan trọng. Hội nghị chínhdiễn ra trong 2 ngày (14-15/12) tại Bộ Công Thương do Bộ trưởng Vũ Huy Hoàngchủ trì.

Sau hội nghị, Bộ Công Thương tổ chức các hội thảochuyên đề về công tác liên quan đến thị trường ngoài nước, công tác xúc tiếnthương mại, công tác xuất nhập khẩu, về rào cản trong thương mại,  phòngvệ thương mại, phát triển các lĩnh vực công nghiệp phục vụ cho xuất khẩu (XK),công tác tham tán thương mại liên quan đến thị trường trong nước và các nộidung liên quan đến các nhiệm vụ mà ngành Công Thương đang triển khai thực hiệnNghị quyết 11 của Đảng, thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế xã hội 10 năm(2011- 2020), cũng như quán triệt các nội dung chính của Chiến lược xuất nhậpkhẩu thời kỳ 2011- 2020 mà Bộ Công Thương đã trình Thủ tướng Chính phủ.

Bộ Công Thương sẽ triển khai cho các tham tánthương mại quán triệt những nội dung mới liên quan đến việc triển khai thựchiện Luật Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài, sự phối hợp giữa Bộ CôngThương với Bộ Ngoại giao, Bộ Tài chính và các cơ quan chức năng trong tình hìnhmới. Các Bộ: Kế hoạch & Đầu tư, Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và Phát triểnnông thôn... cũng có những báo cáo chuyên sâu về công tác thị trường ngoài nướcvà những hoạt động trong các lĩnh vực: thu hút đầu tư nước ngoài, phát triểnnông nghiệp - nông thôn, những lĩnh vực liên quan đến chính sách vĩ mô như: tàichính - ngân hàng, hội nhập kinh tế quốc tế... theo hướng tận dụng mọi nguồnlực, mọi lợi thế để đẩy mạnh XK, hỗ trợ doanh nghiệp (DN), kiềm chế nhập siêu.

Bộ Công Thương còn tổ chức các cuộc đối thoạigiữa các tham tán thương mại, các đại sứ về dự Hội nghị Ngoại giao với cộngđồng doanh nghiệp phía Bắc tại Hà Nội, phía Nam tại TP.Hồ Chí Minh.

Hội nghị Tham tán thương mại năm 2011 có ý nghĩađặc biệt quan trọng, bởi 4 năm qua, tình hình kinh tế thế giới và kinh tế ViệtNam có rất nhiều thay đổi, tình hình thị trường của khu vực và thế giới nhiềubiến động. Họat động xuất nhập khẩu (XNK),  xúc tiến thương mại (XTTM),công tác thị trường ngoài nước đặt ra nhiều yêu cầu mới đối với cácthương vụ Việt Namở nước ngoài.

Thông qua hội nghị, Bộ Công Thương mong nhận đượcnhững đóng góp ý kiến DN cả nước, của dư luận cũng như của các cơ quan truyềnthông về công tác XK nói chung; thị trường ngoài nước và hoạt động của tham tánthương mại nói riêng; ngõ hầu góp phần thúc đẩy hoạt động XK đạt hiệu quả caovà bền vững.

Năm 2011 trong bối cảnh rất nhiều khó khănkhách quan, nhưng xuất khẩu của Việt Nam vẫn đạt kết quả có thể nói làkỷ lục. Thứ trưởng đánh giá thế nào về vai trò của tham tán thương mại trongviệc mở thị trường cho XK hàng hóa Việt Nam?

Thứ trưởng Nguyễn Thành Biên:Hoạt động XK 11 tháng đạt 87,3 tỷ USD, tăng 34,7% và dự kiến cả năm sẽ đạt 96tỷ USD, tăng 33% so với năm 2010. Đây là mức tăng trưởng rất cao, tăng hơn 3lần so với chỉ tiêu Quốc hội đề ra.

Mức tăng trưởng này được cấu thành bởi nhiều yếutố. Trước hết phải ghi nhận những nỗ lực của cộng đồng DN, bao gồm: DN có vốnđầu tư nước ngoài, DN Việt Nam,DN Nhà nước và DN ngoài quốc doanh. Tiếp đến là sự chỉ đạo điều hành của Chínhphủ, việc phối hợp của các bộ, ngành, trong đó có vai trò tham mưu chính của BộCông Thương cùng với các bộ ngành hữu quan, các địa phương, hiệp hội, ngànhhàng.

Nói đến vai trò của các tham tán thương mại, tôimuốn đặc biệt nhấn mạnh: Trong 4 năm qua, bối cảnh thị trường ngoài nước rấtkhó khăn; tuy nhiên, các mặt hàng XK và đặc biệt các thị trường tiêu thụ lớnhàng hóa Việt Nam ở Châu Á- Thái Bình Dương, châu Âu, châu Mỹ đều đạt mức tăngtrưởng cao. Trong đó, thương vụ Việt Nam ở nước ngoài đã tham gia hỗ trợ tíchcực cho DN về công tác thị trường ngoài nước, công tác XTTM, tìm kiếm bạn hàng,đơn hàng, hợp đồng, giải quyết những vấn đề vướng mắc trong tranh chấp thươngmại, quảng bá thương hiệu, giải quyết những vấn đề trong điều tra chống bán phágiá, chống trợ cấp và các rào cản thương mại khác tại các thị trường XK hànghóa của Việt Nam. Việc tăng trưởng XK trong năm nay giúp chúng ta có một lượngngoại tệ lớn, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô theo yêu cầu mà Nghị quyết 11 củaChính phủ đặt ra từ đầu năm 2011 và Bộ Công Thương cùng với các bộ, ngành đãban hành chương trình hành động quyết liệt.

Một trong những vấn đề mà Bộ Công Thương thựchiện thành công Nghị quyết 11 là góp phần trong việc điều hành XK tăng trưởng,kiềm chế nhập siêu ở mức thấp. Giá trị nhập siêu 11 tháng chỉ 9,8 tỷ USD, chiếm10,2% so với kim ngạch XK (đạt 18% so với chỉ tiêu Quốc hội và 16% so với chỉtiêu Chính phủ đặt ra).

Thông qua định hướng thị trường, xúc tiếnhợp tác, các tham tán thương mại đã góp phần gắn kết sản xuất với thương mại,thúc đẩy chuyển dịch sản xuất trong nước theo hướng giá trị gia tăng cao hơn.Những đánh giá của thứ trưởng về vấn đề này?

Thứ trưởng Nguyễn Thành Biên: BộCông Thương được hình thành trên cơ sở hợp nhất Bộ Công nghiệp và Bộ Thương mạimới gần 4 năm. Tuy thời gian chưa nhiều, nhưng chủ trương của Đảng, Chính phủtrong việc thành lập Bộ Công Thương, nhằm gắn kết sản xuất với thị trường,trong nước với ngoài nước, thương mại với công nghiệp đã được thể hiện xuyênsuốt trong hoạt động của các tham tán thương mại.

Những năm qua, tại  nhiều thị trường, cáctham tán thương mại đã phối hợp với cơ quan chức năng ở nước sở tại cũng nhưtrong nước tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, giúp Bộ Công Thương tăng cườngcác cơ hội hợp tác và phát triển về lĩnh vực công nghiệp, trong đó đặc biệt làlĩnh vực năng lượng (dầu khí, điện, than), hóa chất, công nghiệp nặng, côngnghiệp nhẹ, cơ khí, điện tử tin học, công nghiệp phụ trợ đối với các thị trườngViệt Nam có khả năng hợp tác, khai thác các lợi thế về công nghệ, máy móc thiếtbị, cũng như việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Các tham tán thươngmại đã giúp Bộ Công Thương phối hợp với các cơ quan hữu quan ở nhiều quốc giatổ chức không ít hội thảo chuyên đề về phát triển các ngành công nghiệp mũinhọn, phát triển các lĩnh vực mà Việt Nam đang hướng tới. Ví dụ: phối hợpvới Chính phủ Nhật Bản tổ chức hàng loạt hội nghị, hội thảo phát triển côngnghiệp phụ trợ, tổ chức các buổi giao lưu khu vực các nước Châu Á- Thái BìnhDương, các nước ASEAN trong khuôn khổ các diễn đàn APEC, ASEM và nhiều diễn đànđa phương, song phương khác.

Qua đó có thể khẳng định vai trò tích cực củatham tán thương mại trong thực thi chủ trương của Đảng và Chính phủ.

Thị trường XK hàng hóa của Việt Nam dự báo sẽcó nhiều khó khăn. Để nâng cao hiệu quả của các cơ quan thương vụ Việt Nam ởnước ngoài, xin Thứ trưởng cho biết những nhiệm vụ cụ thể đặt ra cho tham tánthương mại trong năm 2012 và những năm sau đó?

Thứ trưởng Nguyễn Thành Biên:Năm2012 có nhiều cơ hội, nhưng cũng đặt ra nhiều khó khăn và thách thức, đặc biệtđối với các thị trường XK của Việt Nam. Hiện nợ công ở khu vực đồngtiền chung châu Âu hoặc những dấu hiệu của kinh tế Hoa Kỳ, những tác động của thịtrường EU cũng đã “lây” sang thị trường châu Á và tác động lớn đến thị trườngtiêu thụ hàng hóa XK của Việt Nam, kể cả đối với những mặt hàng nông lâm thủysản, công nghiệp chế biến, hàng tiêu dùng hay những mặt hàng Việt Nam có lợithế.   

Chỉ tiêu Chính phủ đặt ra cho ngành Công Thươnglà phấn đấu đạt mức tăng trưởng XK 13% trong năm 2012. Chỉ tiêu này so với mứctăng trưởng năm 2011 không quá cao, nhưng những thách thức đang đặt ra đối vớingành Công Thương nói chung, cũng như đối với các thương vụ Việt Nam ở nướcngoài nói riêng là hết sức nặng nề. Thông qua Hội nghị Tham tán lần này, chúngtôi muốn trao đổi với các tham tán cụ thể về những cơ hội và thách thức trongnăm 2012 để hỗ trợ DN có khâu chuẩn bị tốt hơn, sao cho cuối năm 2011, Việt Namđã có những đơn hàng “gối đầu” cho những chuyến giao hàng đầu năm 2012 và sauTết Nguyên đán bắt tay vào “chiến dịch” mới.

Thị trường khu vực và thế giới, chỉ cách đây mộtvài tháng tưởng chừng rất thuận lợi, nhưng hiện nay lại có những diễn biến mới.Đơn cử như thị trường lúa gạo. Tưởng chừng giá lúa gạo sẽ tăng mạnh, nhất làsau chủ trương tăng giá của Chính phủ Thái Lan, nhưng hiện nay, lượng gạo bánra của thị trường Ấn Độ, Pakistan đang làm cho giá gạo không những không tăngmà lại giảm. Giá gạo XK của Việt Namđang cao hơn của Ấn Độ, Pakistantới hàng trăm USD/tấn và sức cạnh tranh bị giảm, bởi khách hàng có xu hướngchọn những nơi cung cấp gạo rẻ hơn. Vậy phải đặt ra vấn đề điều hành XK gạo thếnào, trong đó khâu mà chúng ta tổ chức thị trường ngoài nước trong năm 2012 nhưthế nào để đảm bảo yêu cầu tiêu thụ hết lúa hàng hóa, đảm bảo được lợi ích củangười nông dân cũng như doanh nghiệp và tăng hiệu quả việc XK gạo, mặt kháccũng phải bảo đảm an ninh lương thực...

Tuy năm 2011 Việt Nam XK được khoảng 7 triệu tấngạo - là sản lượng kỷ lục; nhưng năm 2012 khó khăn đặt ra đối với việc XK gạonói riêng, cũng như đối với hàng hóa Việt Nam nói chung rất là lớn. Tương tựđối với nhiều mặt hàng khác, tình hình cũng có những thay đổi rất nhanh, đòihỏi sự nhanh nhạy tiếp cận một cách linh hoạt của các cơ quan quản lý nhà nướcnói chung, trong đó có sự đồng thuận của các cơ quan thương vụ Việt Nam ở nướcngoài.

Trân trọng cám ơn Thứ trưởng!

Nguồn: BáoCông thương