Tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu

25/03/2015 12:00 - 855 lượt xem

Báo cáo Triển vọng phát triển châu Á của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) vừa công bố ở Hà Nội ngày 24/3/2015 đã đưa ra khuyến nghị Việt Nam cần kết nối các doanh nghiệp tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu để hưởng lợi từ nguồn công nghệ nước ngoài và tiếp cận với thị trường thế giới...

Lý do ADB đưa ra khuyến nghị trên là bởi nền kinh tế Việt Nam đang mở cửa và hội nhập ngày càng sâu rộng với nền kinh tế toàn cầu. Kể từ khi gia nhập WTO đến nay, Việt Nam đã ký kết nhiều hiệp định thương mại, tác động tích cực từ hội nhập đã góp phần thúc đẩy nguồn vốn đầu tư nước ngoài trực tiếp (FDI) đổ vào Việt Nam ngày càng nhiều, thúc đẩy phát triển xuất khẩu hàng hóa nói riêng cũng như phát triển nền kinh tế đất nước nói chung.

Nghiên cứu của ADB cho thấy, luồng vốn FDI đổ vào Việt Nam từ khi gia nhập WTO đến nay đạt trung bình 7,3 tỉ USD/năm. Thương mại quốc tế ngày càng phát triển, tỷ trọng thương mại so với GDP đã tăng đến 170%. Kim ngạch xuất khẩu hàng hóa công nghiệp tăng mạnh trong 5 năm vừa qua nhờ một phần quan trọng do các công ty đa quốc gia đầu tư xây dựng cơ sở sản xuất ở Việt Nam để lắp ráp sản phẩm như điện thoại di động, hàng điện tử, sản xuất linh kiện như một công đoạn trong chuỗi sản xuất toàn cầu của họ...

Tuy nhiên, phần đóng góp chính của Việt Nam vào chuỗi sản xuất này vẫn là lao động kỹ năng thấp. Chi phí nguyên liệu và linh kiện nhập khẩu vào Việt Nam ước tính lên đến 90% giá trị xuất khẩu các sản phẩm chế tác của Việt Nam xuất khẩu ra nước ngoài. Vì vậy, ADB cho rằng, sự thịnh vượng kinh tế trong tương lai của Việt Nam phụ thuộc nhiều vào việc đưa các doanh nghiệp trong nước tham gia sâu hơn nữa vào chuỗi giá trị toàn cầu để các doanh nghiệp được hưởng lợi từ nguồn vốn và công nghệ nước ngoài, tiếp cận với thị trường thế giới và tạo tác động lan tỏa đến toàn bộ nền kinh tế.

Tại thời điểm này, các doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNVVN) của Việt Nam nhìn chung vẫn thiếu năng lực tham gia vào chuỗi cung cấp sản phẩm cho các nhà máy nước ngoài đầu tư ngay ở thị trường nội địa. Chỉ có khoảng 36% doanh nghiệp Việt Nam hội nhập vào mạng lưới sản xuất cho xuất khẩu, trong khi tỷ lệ này ở Malaysia và Thái Lan là khoảng 60%. Mới chỉ có khoảng 21% DNVVN của Việt Nam tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu, tỷ trọng đóng góp của DNVVN vào xuất khẩu của Việt Nam thấp hơn nhiều so với các quốc gia khác.

Ngoài ra, các chiến lược phát triển ngành cũng đóng một vai trò cần thiết. Đối với các doanh nghiệp sản xuất, cần khuyến khích sự phát triển của các cụm doanh nghiệp nhằm góp phần tạo ra quy mô kinh tế, chia sẻ kiến thức, giảm chi phí giao dịch và vận tải. Đầu năm 2015, Thủ tướng đã phê duyệt lựa chọn 5 ngành ưu tiên để phát triển các cụm công nghiệp và chuỗi giá trị sản phẩm gồm điện tử, dệt, chế biến thực phẩm, máy móc nông nghiệp và du lịch. Vì vậy, cần xây dựng kế hoạch hành động cho các ngành này để tập trung hỗ trợ cho các chuỗi cung ứng đó, phát huy tối đa tiềm năng lan tỏa của vốn FDI đối với khu vực doanh nghiệp tư nhân trong nước theo các thước đo giá trị gia tăng trong nước, tạo công ăn việc làm và thu ngân sách…/.

Nguồn: Báo Công Thương