Nhằm xóa bỏ những bất cập trong quy chế hoạt động của Chương trình xúc tiến thương mại (XTTM) quốc gia cũ (theo Quyết định 279/2005/QĐ-TTg), mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành quy chế mới cho XTTM. Theo đó, kể từ ngày 15/7/2009 quy chế chính thức có hiệu lực. Đây được xem là một cú hích cho XK trong thời gian tới.
Thêm lực cho Xuất khẩu

Ngoài các đối tượng như trước đây sẽ có thêm một số đối tượng được tham gia Chương trình XTTM quốc gia hàng năm. Đó là: các tổ chức XTTM (bao gồm cả đơn vị chủ trì) sẽ được hỗ trợ khi tham gia chương trình XTTM của các đơn vị chủ trì khác.

Mở rộng đối tượng

Theo ông Đỗ Thắng Hải- Cục trưởng Cục XTTM, Bộ Công Thương, bổ sung này sẽ tạo điều kiện cho các tổ chức XTTM của các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, đại diện DN địa phương tham gia các hoạt động XTTM quốc gia. Đồng thời, sẽ tạo cơ hội cho các địa phương, ngành hàng tập hợp DN, quảng bá cho sức mạnh chung của địa phương, ngành hàng tại các hoạt động XTTM mang tính liên ngành, liên địa phương. Một điểm mới nữa là Chính phủ cũng giao cho Bộ trưởng Bộ Công Thương xem xét trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt các đề án XTTM của địa phương có hỗ trợ từ ngân sách TƯ. Điều này tạo cơ hội cho các địa phương mở rộng XTTM thông qua Chương trình XTTM quốc gia nhằm không chỉ quảng bá cho sản phẩm của địa phương mình mà cả những vùng lân cận.

Quy chế mới cũng bổ sung thêm 3 loại hình hỗ trợ mới đó là: hỗ trợ DN VN tổ chức tiếp xúc với các nhà NK nước ngoài vào VN giao dịch mua hàng; hỗ trợ tổ chức hội nghị ngành hàng XK tại VN; những hoạt động XTTM mà DN chủ động thực hiện và có kết quả tốt nhưng chưa đăng ký với cơ quan chức năng. Bên cạnh đó, một số mức hỗ trợ nhiều nội dung theo quy chế mới sẽ cao hơn. Đơn cử: hỗ trợ 100% chi phí đào tạo, tập huấn trong và ngoài nước về XTTM đối với cán bộ của các tổ chức XTTM nhằm phát triển nguồn nhân lực cho lĩnh vực trên toàn quốc. Hỗ trợ 100% chi phí tuyên truyền, quảng bá mời khách nước ngoài đến giao dịch tại các sự kiện XTTM quốc gia của VN ở nước ngoài như hội chợ, triển lãm, các đoàn giao thương nhằm đẩy mạnh cơ hội giúp DN VN tiếp xúc với DN nước ngoài và làm tăng khả năng đàm phán, ký kết hợp đồng. Theo ông Đỗ Thắng Hải, việc có quy định mới sẽ làm chuyển biến đáng kể công tác XTTM nửa sau năm 2009 và những năm tiếp theo.

Không thiếu kinh phí

Ông Đỗ Thắng Hải cũng cho biết: “Với bối cảnh khó khăn hiện nay, kinh phí dành cho XTTM quốc gia năm nay cũng đã được điều chỉnh tăng đáng kể. Nếu như năm 2007 kinh phí này là 50 tỷ đồng, năm 2008 là 80 tỷ đồng thì đợt 1 năm 2009 đã là 90 tỷ đồng và đợt 2 đang thực hiện với 82 tỷ đồng. Nếu công tác XTTM của các đơn vị thực hiện thực sự có hiệu quả thì kinh phí này có thể được tăng thêm”. “Kinh phí cho XTTM hiện không thiếu nhưng vấn đề là chất lượng”-  ông Hải cho biết thêm. Ông Lê Quốc Ân - Chủ tịch Hiệp hội Dệt May VN nhận định: “XTTM có vai trò vô cùng quan trọng, mặc dù áp dụng quy chế mới để “cứu vớt” XK năm nay nhưng có lẽ đã mất đi một số cơ hội của DN. Tuy nhiên, DN và cơ quan chức năng cũng không thể chậm trễ áp dụng quy chế mới bởi hỗ trợ cho XK không bao giờ là đủ”.

Thứ trưởng Bộ Công Thương, Nguyễn Thành Biên cho rằng, quy định pháp luật đã rộng mở hơn, kinh phí nhiều hơn nên các chủ chương trình XTTM là DN, hiệp hội cần nhận thức rõ hơn nữa vai trò, trách nhiệm của mình để xây dựng chương trình cho hiệu quả. Hiệp hội cần nâng cao năng lực trước những yêu cầu cấp bách của các DN XK. Để làm tốt điều này, chính nội dung chương trình mà các hiệp hội đề xuất cần thể hiện rõ tính mục đích, tính đặc trưng “màu cờ sắc áo” của ngành nghề mình kinh doanh. Hơn bao giờ hết, lúc này là thời điểm DN, hiệp hội và cơ quan quản lý cần phải gồng mình để chặn đà suy giảm của XK.

Kết quả XK 5 tháng đầu năm nay đã sụt giảm lớn. Lần đầu tiên kim ngạch này trong 5 tháng đã tăng trưởng âm so với cùng kỳ. Để vực dậy đà xuống dốc hiện nay cũng như tạo sức mạnh cho XK thời gian về sau, nói như Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Thành Biên biện pháp quan trọng là phải làm tốt công tác xúc tiến thương mại.