Ngày 5-3, Thượng viện Mỹ đã bỏ phiếu thông qua dự luật cho phép điều tra chống trợ cấp đối với hàng hóa nhập khẩu từ các nền kinh tế phi thị trường như Trung Quốc và Việt Nam.

Dự luật này bắt nguồn từ phán quyết của Tòa án Phúc thẩm Hoa Kỳ trong vụ GPX Int’l Tire Corp. v. United States tháng12/2011 vừa qua. Trong đó, phán quyết khẳng định việc Bộ Thương mại HoaKỳ (DOC) áp đặt thuế đối kháng đối với hàng hóa nhập khẩu từ các nền kinh tế phi thị trường (NME), như Trung Quốc, Việt Nam, là trái với quy định pháp luật liên quan của Hoa Kỳ (Luật Thuế quan 1930).

Phản ứng trước phán quyết này, các nhà sản xuất nội địa Hoa Kỳ đã tìmcách để "triệt tiêu hiệu lực" của phán quyết, bằng cách vận động để Quốc hội Hoa Kỳ bổ sung Luật thuế quan 1930 để chính thức thừa nhận việcáp dụng thuế chống trợ cấp đối với hàng hóa nhập khẩu từ các quốc gia có nền kinh tế phi thị trường.

Dự kiến Hạ viện Mỹ sẽ bỏ phiếu thông qua dự luật trong tuần này và sẽnhanh chóng được chuyển lên Tổng thống Barack Obama ký ban hành bổ sungluật. Theo đó, cho phép Bộ Thương mại Hoa Kỳ điều tra và áp đặt thuế chống bán phá giá đối với hàng hóa từ các nước có nền kinh tế phi thị trường. Ngoài ra, trong trường hợp áp dụng “kép” thuế chống bán phá giá và thuế chống trợ cấp đối với cùng một sản phẩm nhập khẩu thì mức thuế chống bán phá giá phải trừ đi phần thuế đã tính trong điều tra chống trợcấp.

Quy định cho phép điều tra chống trợ cấp đối với hàng hóa  từ nền kinh tế phi thị trường không được quy định cụ thể trong các hiệp định trong khuôn khổ WTO (cụ thể là Hiệp định về chống bán phá giá). Vì vậy, với việc bổ sung dự luật này, cơ hội để các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam, Trung Quốc “nằm ngoài” các cuộc điều tra chống trợ cấp là không còn.

Nguồn: Trung tâm WTO - VCCI