Niềm vui từ việc Nhật Bản tháo dỡ quy định kiểm tra 100% tôm Việt Nam về Trifluralin chưa đủ xua đi nỗi lo của ngành thủy sản khi đang phải đối mặt với những cảnh báo về chất lượng từ các thị trường khác

Theoông Nguyễn Như Tiệp, Cục trưởng Cục Quản lý Chất lượng Nông lâm sản và Thủy sản(NAFIQAD), thời gian vừa qua, nhiều lô hàng thủy sản xuất khẩu của Việt Nam vẫnliên tục bị cơ quan thẩm quyền ở nhiều nước nhập khẩu cảnh báo không bảo đảmATTP.

Sốliệu thống kê tại các thị trường có yêu cầu kiểm tra, chứng nhận của NAFIQADcho thấy tỷ lệ lô hàng bị cảnh báo vi phạm quy định về an toàn thực phẩm trongnăm 2012 là 0,48%, tăng 0,02% so với năm 2011.

Trongkhi đó, đối với các thị trường không yêu cầu kiểm tra, chứng nhận của NAFIQAD,tình hình cảnh báo cũng rất nghiêm trọng. Mới đây, NAFIQAD đã nhận được văn bảncủa Cơ quan Thanh tra thực phẩm Canada (CFIA) và Bộ Nông lâm ngư nghiệpAustralia (DAFF) thông báo tình hình phát hiện dư lượng Fluoroquinolones trongcác lô hàng thủy sản của Việt Namtăng cao.

TạiCanada, số liệu của CFIA cho thấy tình hình nhiễm dư lượng Fluoroquinolonestrong các lô hàng thủy sản nuôi có nguồn gốc từ Việt Nam, từ năm 2009 đến naykhông có sự cải thiện.

Theođó, kết quả kiểm tra dư lượng Fluoroquinolones đối với lô hàng thủy sản nhậpkhẩu do CFIA thực hiện trong 3 năm qua cho thấy tỉ lệ đáp ứng yêu cầu của ViệtNam ở mức rất thấp so với các nước khác (tỉ lệ đáp ứng của Việt Nam trong cácnăm 2009 - 2010, 2010 - 2011 và 2011 - 2012 chỉ là 72,88%, 59,68% và 64,04%,thấp hơn nhiều so với con số 95%, 96,3% và 95,7% của các nước khác xuất khẩuthủy sản vào Canada).

Riêngtrong năm 2011 - 2012, Việt Namđã có 103 lô hàng thủy sản bị từ chối nhập khẩu vào Canada do phát hiện dư lượngFluoroquinolones. Ở thị trường Australia, DAFF thông báo đã phát hiện 39 lôhàng thủy sản Việt Nam nhiễm dư lượng Fluoroquinolones trong thời gian vừa qua(chủ yếu là enrofloxacin, ciprofloxacin, norfloxacin, ofloxacin trong cáfillet).

Nhưvậy, sau nhiều năm tạm lắng, việc nhiễm dư lượng nhóm Fluoroquinolones lại đangtrở thành vấn đề nóng của thủy sản Việt Nam. Hồi năm 2005, 3 tiểu bang ởmiền nam nước Mỹ đã cấm bán nhiều sản phẩm thủy sản nhập khẩu từ Việt Nam do pháthiện 19/21 lô hàng qua kiểm tra có nhiễm dư lượng kháng sinh Fluoroquinolones.Trước tình hình đó, Bộ Thủy sản (nay là Bộ NN-PTNT) đã đưa nhóm kháng sinhFluoroquinolones vào danh mục hóa chất, kháng sinh cấm sử dụng trong nuôi trồngthủy sản.

Vậymà đã 8 năm trôi qua, nhóm kháng sinh này vẫn đang gây ra những rắc rối khôngnhỏ cho xuất khẩu thủy sản Việt Nam.Không chỉ ở Canada và Austalia, ở Nhật Bản (một trong 3 thị trường lớn nhất củathủy sản Việt Nam), nhiều lô hàng thủy sản Việt Nam vẫn đang bị cảnh báo nhiễmEnrofloxacin (thuộc nhóm Fluoroquinolones).

Cụthể, từ tháng 7/2012 đến nay, khi NAFIQAD áp dụng chế độ kiểm tra chặt với cáccơ sở xuất khẩu thủy sản sang Nhật Bản có lô hàng bị cơ quan chức năng nước nàycảnh báo dư lượng chất độc hại, thì có tới 11/40 lô hàng bị cảnh báo là nhiễmEnrofloxacin.

Trongthực tế, dù đã bị cấm sử dụng trong nuôi trồng thủy sản ở nước ta, nhưng nhómkháng sinh Fluoroquinolones vẫn đang được lén lút sử dụng đây đó.

ÔngTrần Văn Lĩnh, TGĐ Cty Thuận Phước, cho hay, tình trạng dịch bệnh tôm hoànhhành trong mấy năm qua đã khiến cho nhiều nông dân đánh liều sử dụng nhiều loạithuốc kháng sinh cấm sử dụng. Kết quả của chương trình kiểm soát dư lượng cácchất độc hại ở Nambộ trong những tháng qua cũng thấy rõ điều này.

Trongtháng 4 vừa rồi, Cơ quan Chất lượng Nông lâm sản và Thủy sản Nam bộ đã pháthiện 2 mẫu cá tra và 1 mẫu cá lóc ở Trà Vinh nhiễm dư lượng Enrofloxacin ở mứccao từ 2 - 26,64ppb.

Trướctình hình đó, NAFIQAD đã yêu cầu các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu thủy sảnchủ động rà soát, nâng cấp điều kiện bảo đảm ATTP của cơ sở, tăng cường phổbiến, đào tạo kiến thức ATTP cho cán bộ quản lý chất lượng, công nhân tham giasản xuất, tập trung rà soát Chương trình quản lý chất lượng theo HACCP để nhậndiện và kiểm soát hiệu quả hơn nữa các mối nguy về dư lượng hóa chất, khángsinh, đặc biệt là các kháng sinh thuộc nhóm Fluoroquinolones, khi sản xuất thủysản xuất khẩu đi các thị trường nói chung và thị trường Australia, Canada nóiriêng.

Đồngthời, các doanh nghiệp cũng cần tăng cường khuyến cáo và chủ động giám sát,kiểm tra các cơ sở, hộ nuôi cung cấp nguyên liệu về việc sử dụng hóa chất,kháng sinh đúng quy định. Cung cấp thông tin cơ sở, hộ nuôi có thủy sản bị pháthiện dư lượng hóa chất, kháng sinh vượt mức cho phép về NAFIQAD hoặc Cơ quanQuản lý Chất lượng Nông lâm sản và Thủy sản Trung Bộ, Nam bộ (theo địa bàn hoạtđộng của cơ sở chế biến) để phối hợp với cơ quan quản lý đba phương tăng cườngkiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm.

NAFIQADđề nghị VASEP kêu gọi các doanh nghiệp thành viên chủ động thực hiện nghiêm túccác biện pháp kiểm soát an toàn thực phẩm, tránh rủi ro không đáng có cho hoạtđộng sản xuất kinh doanh thủy sản của doanh nghiệp

Đểtránh nguy cơ bị ngưng xuất khẩu thủy sản sang Canada và Australia, NAFIQAD sẽnghiên cứu, đề xuất Bộ trưởng Bộ NN-PTNT ban hành các biện pháp kiểm soát chặtchẽ hơn nữa đối với thủy sản xuất khẩu, đặc biệt là các biện pháp khẩn cấp tạmthời để kiểm soát dư lượng hóa chất, kháng sinh trong thủy sản xuất khẩu vào 2thị trường trên.

Nguồn: www.cafef.vn