Để thắt chặt việc quản lý buôn bán hàng qua biên giới, Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan và Tổng cục thuế Nhà nước Trung Quốc đã ban hành Thông tư liên tịch số 18/2010 về “Danh mục hàng hóa nhập khẩu không được miễn thuế theo hình thức mua bán tại cặp chợ dành cho cư dân biên giới”.
 

Theo đó, kể từ ngày 1/5/2010 thời điểm Thông tư này bắt đầu có hiệu lực, Trung Quốc quy định chỉ có những mặt hàng nhập khẩu nhằm phục vụ nhu cầu thiết yếu trong cuộc sống hàng ngày của cư dân biên giới (không bao gồm cao su thiên nhiên, gỗ, thuốc trừ sâu, phân bón và giống cây trồng...) mới được hưởng chính sách ưu đãi thuế nhập khẩu. Danh mục 28 mặt hàng được liệt kê trong Thông tư này bao gồm các sản phẩm như : thuốc lá, rượu, xăng dầu, mỹ phẩm, xe máy, ngô, thóc gạo, đường, dầu thực vật, hàng điện tử vv... sẽ không được miễn thuế nhập khẩu theo hình thức buôn bán tại cặp chợ của cư dân biên giới.

Ngoài ra, trong phần ghi chú của danh mục này, Trung Quốc cũng đưa ra định mức cụ thể số lượng, trọng lượng của hàng hóa được miễn thuế nhập khẩu theo hình thức buôn bán tại cặp chợ của cư dân biên giới. Các mặt hàng bao gồm: thực phẩm (tiểu mạch, ngô, thóc gạo vv... mỗi cư dân biên giới được hưởng 50kg/người/ngày miễn thuế nhập khẩu); nhu yếu phẩm (đường, dầu ăn vv... được hưởng từ 1 – 5kg/người/ngày miễn thuế nhập khẩu).

Được biết, trước đây, ngày 13/10/2008, Bộ Tài chính, Tổng Cục hải quan, Tổng cục Thuế Nhà nước Trung Quốc cũng đã ban hành thông tư liên tịch số 90/2008 về việc “Điều chỉnh một số quy định của hoạt động thương mại biên giới”, theo đó định mức được hưởng chính sách miễn thuế nhập khẩu và thuế phải thu trong quá trình nhập khẩu của mỗi người mỗi ngày được điều chỉnh từ 3.000 NDT lên 8.000 NDT và bỏ chính sách ưu đãi giảm 50% thuế nhập khẩu và thuế phải thu trong quá trình nhập khẩu theo hình thức mậu dịch biên giới. Thông tư này có hiệu lực từ ngày 1/11/2008 và đến nay vẫn đang được áp dụng đối với hoạt động biên mậu giữa Trung Quốc với các quốc gia có chung đường biên giới.

Trung Quốc là nước láng giềng có hơn 1.400km đường biên giới chung giáp với 7 tỉnh của nước ta là Điện Biên, Lai Châu, Lào Cai, Hà Giang, Lạng Sơn, Cao Bằng và Quảng Ninh, có nhiều cửa khẩu quốc tế, cửa khẩu quốc gia cũng như lối mở là những cửa ngõ thông thương của doanh nghiệp và nhân dân ta với đối tác Trung Quốc. Việc Trung Quốc ban hành các thông tư quy định cụ thể cho hàng hóa xuất nhập qua biên giới như trên sẽ có những tác động nhất định đến việc thông thương của doanh nghiệp hai bên cũng như cư dân biên giới Trung Quốc và Việt Nam.

Vụ Châu Á – Thái Bình Dương khuyến cáo 7 tỉnh có đường biên giới giáp với Trung Quốc cũng như các doanh nghiệp và cư dân hiện đang làm ăn buôn bán với Trung Quốc lưu ý, nắm bắt nội dung mới (xem danh mục cụ thể tại đây) của Thông tư này, tránh các rủi ro không cần thiết khi thông thương với Trung Quốc.