(HQ Online)- NếuDN không hội nhập được thì đây là lỗi của DN, nhưng một phần là trách nhiệm củaNhà nước, vì cạnh tranh và hội nhập không phải là việc riêng của DN nữa mà làuy tín và quyền lợi quốc gia. Đó là ý kiến của ông Tô Hoài Nam, Phó chủ tịchkiêm Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) Việt Nam trong cuộctrao đổi với Báo Hải quan.

Ông đánh giá nhưthế nào về việc nắm bắt thông tin về các hiệp định thương mại của các DN?

Hiện nay Việt Namđang đàm phán để tiến tới ký kết các hiệp định thương mại quan trọng, sẽ tạo racơ hội cho hàng hóa Việt Nam xâm nhập thị trường rộng lớn. Cơ hội này sẽ lớnhơn đối với các DNNVV vì DNNVV là khu vực tạo ra lượng sản phẩm lớn nhất.

Để hội nhập, trướctiên các DN phải hiểu biết về các hiệp định. Hiện nay hầu như DN chỉ biết thôngtin qua đài, báo. Còn hiệp định mang lại cụ thể những lợi ích, luật chơi như thếnào thì DN chưa nắm rõ. Trực quan cho thấy, sự quan tâm đúng mức về các hiệp địnhthương mại của DN là chưa có, tỉ lệ rất thấp, chỉ có các DN XK có sự quan tâm.Bên cạnh đó, DN còn vướng rào cản ngôn ngữ, đặc biệt là DNNVV.

Nếu DN không hộinhập được, bị thu nhỏ ngay cả trên sân nhà, ngày càng thui chột, thì là lỗi củaDN. Nhưng một phần là lỗi của Nhà nước. Đây là trách nhiệm chung, vì cạnh tranhvà hội nhập không phải là việc riêng của DN nữa mà là uy tín và danh dự, quyềnlợi quốc gia. Vì vậy, đây là trách nhiệm của không chỉ DN mà còn là của Nhà nước,của các tổ chức hội đoàn, các tổ chức xã hội.

Theo ông, đâu lànguyên nhân của việc DN thiếu hụt thông tin?

Nguyên nhân sâu xalà họ tiếp cận thông tin rất khó khăn, thông tin không đầy đủ. Trước hết do cơquan chức năng chưa chú trọng tổ chức tuyên truyền một cách bài bản để DN nhậnthức được tầm quan trọng của việc ký kết các hiệp định, đây là cơ hội của DN vàvà cả nguy cơ nếu không tham gia, giúp DN thay đổi nhận thức. Phương pháp tuyêntruyền mới chỉ dừng ở thông tin chung, chứ không trang bị đủ kiến thức cần thiếtcho DN bước vào hội  nhập. Cuộc chơi thương mại quốc tế phải theo chung mộtluật, bình đẳng, được thua rõ ràng, vì thế DN phải được trang bị những kiến thứccần thiết để bước vào cuộc chơi này. DN hiểu cơ hội, nhưng nếu không đủ năng lực,hiểu biết thì sẽ không dám vào cuộc.

Về phía DN, nhiềuDN đặc biệt là DNNVV thành lập trên nền tảng hiểu biết về pháp luật không đượctốt, vì thế thấy thị trường rộng lớn, trong khi chưa được trang bị kiến thức vềluật pháp quốc tế DN sẽ không tự tin. Và nếu không tự tin sẽ khó tham gia thịtrường. Nhiều DN Việt Nam phản ánh họ rất sợ tính pháp lý khi giao thương quốctế, sợ bị kiện, vì nếu bị kiện có thể trắng tay. Điều này trở thành nỗi ám ảnhvới DN.

Vậy cách hiệu quảnhất để bù đắp sự thiếu hụt này là gì, thưa ông?

Trước hết, đây làtrách nhiệm của cơ quan quản lý. Việc cần làm đầu tiên là chú trọng tuyên truyềnmạnh mẽ cho DN. Nhưng phải làm một cách bài bản để các thông tin có thể “ngấm”vào DN với khả năng cao nhất. Muốn vậy phải phải đẩy mạnh tuyên truyền để cácDNNVV thực sự coi trọng các hiệp định, coi đây là cơ hội để DNNVV thực sự pháttriển.

Bên cạnh đó phải đào tạo, cung cấp kiến thức pháp lý về thương mại quốc tế cho DN. Thương mạiquốc tế rất chặt chẽ, nhưng nếu chúng ta tìm hiểu kỹ và làm đúng thì sẽ khôngcó nguy cơ gì, không quá khắt khe, vì ở các nước phát triển thương mại quốc tếrất minh bạch, sự gian lận, lắt léo, thủ thuật hầu như là không có. Bên cạnh đóNhà nước cũng cần tập trung quảng bá hình ảnh hàng hóa, thương hiệu của ViệtNam. Đối với khu vực DNNVV, phải có cách tuyên truyền phù hợp, hiệu quả theo từngloại hình DN, từng vùng miền. Nhà nước phải tạo sự khích lệ, động viên DN, nhữngrào cản phải nhanh chóng được gỡ bỏ, ví dụ như “tư duy xin cho”... Nếu chúng taxóa được các rào cản, DN sẽ có nhiều cơ hội hơn, tỉ lệ DN hội nhập được sẽ caohơn, và xét cho cùng thì đó là lợi ích của quốc gia, dân tộc.

Về phía DN, kinhdoanh là việc của DN, Nhà nước không làm hộ. Vì vậy, DN phải chú trọng tìm hiểu,nghiên cứu thông tin về các hiệp định thương mại, phải dám nghĩ dám làm, dám đầutư, vì đây là các cơ hội cho DN, không tận dụng sẽ rất uổng phí. Hiện nay nhiềuDN Việt có chỗ đứng trên thị trường quốc tế và quan sát cho thấy, DN nào có XK,đặc biệt XK vào các nước phát triển thì sẽ tăng trưởng rất nhanh, số DN phá sản,giải thể là rất ít.

Ông có lời khuyênnào đối với các DN trong việc tập trung chuẩn bị cho hội nhập?

Tôi cho rằng Nhànước nên định hướng cho DN, trên cơ sở đó DN có sự chắt lọc. Cá nhân tôi cho rằngcác DN nên tập trung chuẩn bị cho Hiệp định TPP trước. Trong các quốc gia thamgia ký kết TPP, Việt Nam tuy là nền kinh tế yếu nhất, nhưng lại có cơ hội nhất.Ngoài ra, trong các nước tham gia TPP không có Trung Quốc, là quốc gia có tínhtương đồng với Việt Nam. Quan trọng hơn cả là cơ cấu ngành hàng sản xuất của cácnước tham gia hiệp định này có tính bổ sung cho nhau nhiều nhất, mạnh mẽ nhất.Điều này sẽ giúp các quốc gia tránh được sự cạnh tranh khốc liệt. Về nguyên lý,đây là thời cơ có một không hai trong vòng 60-70 năm tới. Hiện nay hiệp địnhnày chưa được ký, điều đó cũng có cái lợi là DN sẽ có thêm thời gian chuẩn bị.

Trân trọng cảm ơn ông!