Theo nghiên cứu của Thương vụ, có tới khoảng 81% hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sang Canada vẫn sử dụng ưu đãi tối huệ quốc (MFN), trong khi chỉ có vỏn vẹn 18% tận dụng ưu đãi CPTPP. Tỷ lệ này cho thấy một tiềm năng rất lớn từ CPTPP đang bị bỏ ngỏ.

Quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Canada những năm gần đây không ngừng được mở rộng cả về quy mô lẫn chiều sâu. Việt Nam hiện là đối tác thương mại lớn thứ 7 của Canada và đứng đầu trong số các nước ASEAN, chiếm gần 45% tổng kim ngạch Canada nhập khẩu từ khu vực. Các mặt hàng chủ lực như dệt may, giày dép, gỗ, thủy sản, cà phê, linh kiện điện tử... được người tiêu dùng Canada đánh giá cao.

Tuy nhiên, bức tranh xuất khẩu sang Canada vẫn còn nhiều điểm nghẽn cần phân tích và tháo gỡ, đặc biệt là việc chưa tận dụng hiệu quả các lợi thế sẵn có. Một trong những điểm đáng chú ý nhất được Tham tán thương mại Thương vụ Việt Nam tại Canada, bà Trần Thu Quỳnh, chia sẻ tại Hội thảo xúc tiến thương mại: Tỷ lệ sử dụng ưu đãi thuế quan từ Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) còn rất thấp.

Theo nghiên cứu của Thương vụ, có tới khoảng 81% hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sang Canada vẫn sử dụng ưu đãi tối huệ quốc (MFN), trong khi chỉ có vỏn vẹn 18% tận dụng ưu đãi CPTPP. Tỷ lệ này cho thấy một tiềm năng rất lớn từ CPTPP đang bị bỏ ngỏ.

Việc tận dụng các FTA nói chung và CPTPP nói riêng không chỉ đơn thuần là khai thác ưu đãi thuế quan trong ngắn hạn, mà quan trọng hơn là kết nối sản xuất, đầu tư, công nghệ để tạo ra giá trị cao hơn trong hợp tác song phương.

Đặc biệt, Canada rất quan tâm đến việc sử dụng hàm lượng giá trị khu vực để tận dụng nguyên tắc xuất xứ cộng gộp, từ đó xuất khẩu sang các thị trường mà cả Việt Nam và Canada có chung FTA. Đây là cơ hội để Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị khu vực.

Để thúc đẩy xuất khẩu sang thị trường Canada, bà Quỳnh cho rằng, DN Việt Nam cần chủ động nghiên cứu các đối thủ cạnh tranh, các xu hướng thị trường và các cơ hội ngành hàng; chủ động khai thác các hình thức kinh doanh mới (thương mại điện tử, đấu giá trực tuyến…), tận dụng lợi thế của các FTA…Đặc biệt, DN cần chú trọng hơn nữa đến việc xây dựng website, chú trọng khâu bảo quản sau thu hoạch, thiết kế bao bì, hướng dẫn sử dụng và chỉ tiêu chất lượng sản phẩm bằng tiếng Anh (Halal, ISO, VietGap, GlobalGap…).

Với cơ cấu mặt hàng và nguyên liệu đầu vào của hai nước là bổ trợ không cạnh tranh, chuỗi sản xuất của hai nước có nhiều cơ hội để cùng hợp tác. Việc khai thác các FTA nói chung và CPTPP nói riêng không chỉ là khai thác các ưu đãi về thuế để nhằm thúc đẩy xuất khẩu ngắn hạn, cần khai thác những cơ hội lớn hơn về kết nối sản xuất, đầu tư, công nghệ và thương hiệu giữa hai nước để tạo ra chuỗi giá trị cao hơn, bà Quỳnh khuyến nghị.

Ngoài ra, doanh nghiệp cần có chiến lược bài bản hơn, tận dụng triệt để các ưu đãi từ CPTPP, nghiên cứu các kênh phân phối trực tiếp thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào trung gian qua Mỹ, nâng cao chất lượng và xây dựng thương hiệu, cũng như chú trọng đáp ứng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt của thị trường. Việc xem xét đầu tư logistics tại Canada, đặc biệt là các cảng bờ Đông, cũng là hướng đi đáng cân nhắc để tối ưu hóa chi phí và thời gian giao hàng.

Nguồn: Tạp chí Doanh nghiệp & Tiếp thị