Ngày 20 tháng 6 năm 2014, Uỷ ban Thương mại Quốc tế Hoa Kỳ (USITC) thông báo tiến hành điều tra về khả năng cạnh tranh toàn cầu của ngành gạo Hoa Kỳ trên thế giới, trong đó đặc biệt nhấn mạnh tới Thái Lan, Việt Nam, Ấn Độ, Indonesia, Uruguay, Braxin, Trung Quốc và Hoa Kỳ giai đoạn 2009-2013.

Theo đó, USITC sẽ tiến hành điều tra và chuẩn bị bản báo cáo về các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của ngành gạo Hoa Kỳ trên thế giới, bao gồm các nội dung sau:

- Tổng quan về ngành gạo Hoa Kỳ và các nước sản xuất và xuất khẩu chính trên thế giới (như Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Thái Lan, Việt Nam, Uruguay và Brazil), bao gồm việc sản xuất gạo, khối lượng chế biến, công suất chế biến, hàng tồn kho kết chuyển, và tiêu dùng;

- Thông tin về xu hướng thương mại gần đây và sự phát triển trên thị trường gạo toàn cầu, bao gồm cả xuất nhập khẩu của Hoa Kỳ và các nhà cung ứng chính nước ngoài.

- So sánh năng lực cạnh tranh và hạn chế của ngành sản xuất và xuất khẩu gạo Hoa Kỳ với các nước xuất khẩu chính khác, bao gồm các yếu tố như doanh thu của nhà sản xuất và chi phí sản xuất, cấu trúc ngành, giá cả đầu vào và tính sẵn có, công nghệ chế biến, đổi mới sản phẩm, tỉ giá, định giá, cơ chế thị trường, cũng như các chính sách và chương trình của chính phủ có ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến ngành sản xuất và xuất khẩu gạo của các quốc gia này.

- Đánh giá định tính và định lượng (nếu có thể) về tác động của các chính sách và chương trình của chính phủ các nước sản xuất và xuất khẩu chính đối với việc sản xuất, xuất khẩu, tiêu thụ gạo và giá gạo trong nước, cũng như giá gạo quốc tế.

- Tổng quan về tác động đối với ngành gạo Hoa Kỳ của mặt hàng gạo nhập khẩu từ các nước tiêu biểu đến thị trường Hoa Kỳ và các thị trường xuất khẩu truyền thống của Hoa Kỳ như Mexico, Haiti, Tây Phi.

USITC sẽ tổ chức một buổi tham vấn công khai về cuộc điều tra này tại trụ sở của USITC, vào ngày 10/9/2014. Các bên liên quan muốn tham dự phải gửi đăng ký. Thời hạn đăng ký và gửi các bản tóm tắt và lập luận như sau:

- Bản đăng ký tham dự phiên tham vấn: trước ngày 26/8/2014.

- Các bản tóm tắt và lập luận trước tham vấn: trước ngày 02/9/2014.

- Các bản tóm tắt và lập luận sau tham vấn: trước ngày 17/9/2014.

- Tất cả các bản giải trình bằng văn bản: trước ngày 09/12/2014.

Đây là vụ việc điều tra mà USITC thực hiện theo yêu cầu của Uỷ ban Tài chính và Thuế vụ (Committee on Ways and Means) của Hạ viện Hoa Kỳ vào ngày 15/5/2014. Uỷ ban này cũng yêu cầu bản báo cáo tập trung chủ yếu vào gai đoạn 2009-2013 và USITC phải hoàn thành báo cáo trong vòng 11 tháng kể từ ngày nhận được yêu cầu (tức là vào 14/4/2015). Bản báo cáo này có thể được đăng tải công khai.

Về nguyên tắc loại điều tra này không dẫn tới hành động cụ thể bắt buộc nào của Chính phủ Hoa Kỳ đối với các sản phẩm bị điều tra. Kết quả điều tra chỉ là bản báo cáo về hiện trạng (fact-finding).

Theo thông tin từ luật sư thuộc mạng lưới cộng tác viên tại Hoa Kỳ của Hội đồng Tư vấn về Phòng vệ thương mại thuộc Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, trước đây USITC cũng tiến hành điều tra tương tự đối với sản phẩm tôm và gỗ ván sàn ở Hoa Kỳ và sau đó không lâu, các nhà sản xuất Hoa Kỳ đã kiện chống bán phá giá đối với sản phẩm tôm của Việt Nam. 

Xem thông tin chi tiết trong file đính kèm dưới đây:

Nguồn: Trung tâm WTO - VCCI