Nhằm khai thác thị trường và duy trì ổn định xuất khẩu sang Malaysia, các doanh nghiệp phải chủ động ứng phó, giảm thiểu rủi ro về phòng vệ thương mại.

Bộ Công Thương triển khai hàng loạt công tác hỗ trợ

Đến nay, theo số liệu từ Cục Phòng vệ thương mại, Bộ Công Thương, Malaysia đã điều tra 12 vụ việc phòng vệ thương mại đối với hàng hoá xuất khẩu của Việt Nam. Kể từ năm 2021, Malaysia không khởi xướng điều tra vụ việc mới đối với hàng hoá xuất khẩu Việt Nam.

Trước sự gia tăng các vụ việc điều tra phòng vệ thương mại của các thị trường châu Á, trong đó có Malaysia, theo Cục Phòng vệ thương mại, thời gian qua, Bộ Công Thương đã triển khai hàng loạt công tác hỗ trợ các hiệp hội ngành hàng, các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu ứng phó với các biện pháp phòng vệ thương mại. Đồng thời, phối hợp với các cơ quan liên quan tham gia với tư cách một bên liên quan trong các vụ việc điều tra chống trợ cấp đối với Chính phủ.

Theo đó, Bộ Công Thương đã thành công trong việc bảo vệ các lập luận chứng minh Chính phủ không trợ cấp và không can thiệp vào thị trường để tạo ra lợi thế bất bình đẳng cho hàng hoá xuất khẩu của Việt Nam. Đồng thời thường xuyên bám sát thông tin, quy trình điều tra của cơ quan điều tra nước ngoài từ đó cung cấp các thông tin theo yêu cầu; cũng như đưa ra các lập luận pháp lý phản bác các luận điểm thiếu căn cứ của nguyên đơn hoặc các kết luận có khả năng vi phạm WTO của Cơ quan điều tra.

Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng đã chú trọng công tác tuyên truyền, đào tạo cho các bên liên quan. Qua đó nhằm thường xuyên cập nhật thay đổi trong pháp luật phòng vệ thương mại và thực tiễn áp dụng pháp luật phòng vệ thương mại của nước ngoài; nâng cao kiến thức, nhận thức về phòng vệ thương mại, giúp các bên liên quan phản ứng kịp thời và hiệu quả.

Mới đây, ngày 21/6/2025, Bộ Đầu tư, Thương mại và Công nghiệp Malaysia (MITI) đã ban hành Kết luận cuối cùng trong vụ việc rà soát hoàng hôn (rà soát cuối kỳ) lệnh áp thuế chống bán phá giá đối với sản phẩm thép cuộn cán nguội hoặc thép không hợp kim (có chiều rộng trên 1.300mm) có xuất xứ hoặc nhập khẩu từ Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Việt Nam.  

Theo đó, MITI đã quyết định dỡ bỏ thuế chống bán phá giá đối với sản phẩm thép cuộn cán nguội hoặc thép không hợp kim có xuất xứ hoặc nhập khẩu từ Hàn Quốc và Việt Nam.  

Cục Phòng vệ thương mại đánh giá, đây là một kết quả tích cực đối với các doanh nghiệp ngành thép Việt Nam để tiếp tục duy trì việc xuất khẩu sang Malaysia. Kết luận của MITI cũng cho thấy cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam được dỡ bỏ lệnh áp thuế từ một cuộc rà soát hoàng hôn sau 5 năm áp thuế.

"Điều này khuyến khích các doanh nghiệp Việt Nam đang chịu thuế ở các thị trường khác chủ động tham gia rà soát hoàng hôn trong tương lai, nhằm gỡ bỏ biện pháp phòng vệ thương mại. Đồng thời, việc chấm dứt lệnh áp thuế chống bán phá giá cũng giúp tạo lợi thế cạnh tranh so với các đối thủ vẫn đang chịu thuế của Trung Quốc và Nhật Bản"- theo Cục Phòng vệ thương mại.

Tiếp tục chủ động, thích ứng với các nguy cơ

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan Việt Nam, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Malaysia trong tháng 4 năm 2025 đạt 4,85 tỷ USD, giảm 1,02% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu là 1,72 tỷ USD, tăng 3,65% so với cùng kỳ, kim ngạch nhập khẩu đạt 3,13 tỷ USD, giảm 3,42% so với cùng kỳ.

Về xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường, mặt hàng chiếm tỷ trọng lớn nhất là máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện (chiếm tỷ trọng 17,6%) tăng 86,6% so với cùng kỳ năm trước, nhưng mặt hàng sắt thép các loại giảm đến 28,3%, gạo giảm 40,7% và sản phẩm hóa chất giảm 79,5% so với cùng kỳ. 

Đánh giá về thị trường Malaysia, Thương vụ Việt Nam tại Malaysia cho hay, Malaysia có sức mua khá, nhu cầu đa dạng và gần gũi về văn hóa tiêu dùng với hàng Việt Nam. Ngoài ra, đây là thị trường có độ mở thị trường lớn và mức độ rào cản tương đối thấp với hàng xuất khẩu của Việt Nam do cùng tham gia nhiều Hiệp định thương mại tự do. 

Tuy nhiên, Malaysia là thị trường có sự cạnh tranh khốc liệt với nước xuất khấu khác, nhất là Trung Quốc, Thái Lan, Indonesia… do thị trường Malaysia tương đối mở cho hàng nhập khẩu. Đặc biệt, dù dư địa thị trường còn rất lớn, song xu hướng bảo hộ gia tăng sẽ là một trong những khó khăn, rào cản đối với xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam.

Vì vậy, để khai thác thị trường cũng như duy trì ổn định xuất khẩu sang thị trường trong khu vực, hay Malaysia, Cục Phòng vệ thương mại nêu khuyến nghị các hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp cần cân nhắc rủi ro về phòng vệ thương mại để xây dựng kế hoạch sản xuất, xuất khẩu hợp lý. Tăng cường cạnh tranh bằng chất lượng, hạn chế việc cạnh tranh bằng giá; hoàn thiện hệ thống truy xuất nguồn gốc, hệ thống sổ sách kế toán.

Đồng thời, các hiệp hội, doanh nghiệp cần nghiên cứu, hiểu về các nguyên tắc quy trình, thủ tục điều tra phòng vệ thương mại. Theo dõi thông tin cảnh báo của Bộ Công Thương; xây dựng chiến lược kháng kiện rõ ràng, thống nhất từ đầu vụ việc; tham gia hợp tác đầy đủ với cơ quan điều tra và phối hợp chặt chẽ với Cục Phòng vệ thương mại, hiệp hội trong quá trình xử lý vụ việc.

Nguồn: Báo Công Thương