Xuấtkhẩu tôm, cá tra vẫn đóng vai trò chủ đạo, chiếm tỷ trọng lớn trong kim ngạchxuất khẩu thủy sản của cả nước. Tuy nhiên, ngành sản xuất, chế biến các mặthàng này vẫn đang gặp nhiều khó khăn về dịch bệnh, xây dựng vùng nguyên liệu…

CôngThương - Thiếunguyên liệu

Mỗi ngày có hàng trăm tấn tôm nguyên liệu được thương lái TrungQuốc “núp bóng” thương lái địa phương thu mua bằng mọi giá mà không cần chấtlượng. Điều đáng lo ngại là việc thu mua tôm với giá cao khiến nông dân khá hàohứng.

Ông Võ Hồng Ngoãn - người nuôi tôm ở TP. Bạc Liêu, tỉnh Bạc Liêu -cho rằng: “Việc thương lái Trung Quốc thu mua tôm với giá cao sẽ có lợicho nông dân vì bán được giá và không bị “ép” như trước đây”.

Việc thu gom nguyên liệu tôm ở đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đãlàm cho phần lớn nhà máy chế biến tôm thiếu nguyên liệu sản xuất. Hiện tại, ởCà Mau nhiều nhà máy chỉ hoạt động khoảng 40% công suất và kéo theo hàng ngàncông nhân thiếu việc làm.

Thách thức đối với xuất khẩu cá tra lại ở góc độ khác. Diện tíchnuôi cá tra ở ĐBSCL liên tục giảm trong mấy năm qua do tình trạng thua lỗ kéodài, nông dân không còn vốn để tái sản xuất.

Nếu như năm 2009, toàn vùng ĐBSCL thả nuôi 6.512 ha thì đến nămnay chỉ còn khoảng 5.700 ha.

Sau gần chục năm nuôi cá tra, gia đình ông Nguyễn Văn Tư ở khu vựcThới Thạnh Đông (phường Thới Long, quận Ô Môn, TP. Cần Thơ) quyết định bán aocá tra để trả nợ. Ông Tư cho biết: “Mấy năm liên tiếp nuôi cá tra thualỗ do giá thấp nên số nợ ngân hàng đã lên đến 700 triệu đồng. Vì vậy tôi phảibán ao để trả nợ rồi giải nghệ luôn”.

Giải pháp nào?

Lâu nay cá tra Việt Nam mang tiếng độc quyền trên thị trường thếgiới nhưng người nuôi vẫn thua lỗ, DN lao đao. Mặc dù thời gian qua có rấtnhiều hội thảo, hội nghị bàn cách “cứu” cá tra, đặc biệt là giải pháp quy hoạchvùng nguyên liệu, vốn, liên kết sản xuất nhưng chưa thật sự mang lại hiệu quả.Tiến sĩ Võ Hùng Dũng -Giám đốc VCCI Cần Thơ -cho rằng, việc quy hoạch vùngnguyên liệu, giảm diện tích, sản lượng để nâng cao chất lượng là cần thiếtnhưng cơ quan nào chịu trách nhiệm trong việc quản lý giảm diện tích tuân thủtheo quy hoạch…là việc cần bàn. Việc liên kết sản xuất để chia sẻ lợi nhuậngiữa DN và người nuôi đang được xem là giải pháp tích cực. Hiện tại, ở ĐBSCL córất nhiều nông dân liên kết với DN theo hình thức DN đầu tư thức ăn, nông dânđầu tư con giống thả nuôi sau đó bán cá lại cho DN. Khi đó nông dân được lợinhuận từ 1.000 - 1.500 đồng/kg cá tra, DN cũng có nguồn nguyên liệu ổn định đểsản xuất.

Theo ông Lý Văn Thuận, lâu nay việc phát triển ồ ạt các nhà máychế biến đã dẫn đến thiếu nguyên liệu sản xuất. Trong khi đó các ngành côngnghiệp phụ trợ trong chế biến tôm như: Gia vị, bột, phẩm màu… đều phải nhậpkhẩu. Ông Thuận đề xuất: “Để phát triển bền vững cần có sự quản lý vĩmô của nhà nước, không nên cấp phép đầu tư xây dựng nhà máy chế biến ồ ạt nhưthời quan qua. Đồng thời khuyến khích đầu tư chế biến sâu để tăng giá trị xuấtkhẩu”.

 Nguồn: http://baocongthuong.com.vn