Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam(Vasep), Trung Quốc đang là thị trường có tốc độ tăng trưởng cao nhất và liên tụctrong nhóm 5 thị trường tiêu thụ lớn nhất của thủy sản Việt Nam.

Năm 2013, Trung Quốc đã vượt qua Hàn Quốc trở thành nướctiêu thụ lớn thứ tư của thủy sản Việt Nam. Tôm là mặt hàng được xuất khẩu nhiềunhất sang Trung Quốc, hiện chiếm trên 60% tổng giá trị xuất khẩu thủy sản sangthị trường này.

Vasep cho biết, xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc liên tụcduy trì mức tăng trưởng 2 con số trong nhiều năm qua. Năm 2011, xuất khẩu thủysản sang thị trường này tăng 40% so với 2010. Năm 2012, xuất khẩu sang Trung Quốctiếp tục tăng 20,5%.

Năm 2013, xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc đạt khoảng 560triệu USD, tăng 38% so với cùng kỳ năm ngoái; trong đó, xuất khẩu tôm chiếm68%, đạt khoảng 350 triệu USD, tăng 53% so với cùng kỳ năm 2012.

Xuất khẩu tôm của Việt Nam sang thị trường này tăng mạnh làdo năm 2013, sản lượng tôm nuôi của Trung Quốc giảm mạnh do ảnh hưởng của hộichứng tôm chết sớm (EMS) khiến nhu cầu nhập khẩu tôm của thị trường này giatăng.

Theo ước tính, sản lượng tôm nuôi của Trung Quốc đã giảm từmức đỉnh 1,5 triệu tấn năm 2011 xuống còn khoảng 1,1 triệu tấn trong năm nay.

Dự báo, xu hướng nhập khẩu tôm vào Trung Quốc sẽ tiếp tụctăng trong những năm tới bởi Trung Quốc đang được coi là thị trường nhập khẩutiềm năng. Thu nhập của người dân tăng và lối sống thay đổi đã và đang thúc đẩynhu cầu tiêu thụ thủy sản ở nước này, nhất là thủy sản chất lượng cao.

Nhìn chung giá tôm xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc khá ổnđịnh, không có nhiều biến động. Trong giai đoạn từ năm 2006 đến 2013, giá tômxuất khẩu sang thị trường này được duy trì trong khoảng 7,5 USD/kg đến 8,5USD/kg và dự báo có xu hướng tiếp tục tăng trong những năm tiếp theo.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia ngành thủy sản cho rằng, xuất khẩutôm sang Trung Quốc tăng mạnh không phải là tín hiệu đáng mừng trong bối cảnhthiếu nguồn nguyên liệu cho những thị trường có nhu cầu và giá nhập khẩu caonhư Mỹ, Nhạt Bản và EU.

Bên cạnh nguồn tôm xuất chính ngạch, tình trạng thương láithu mua tôm nguyên liệu bất kể cỡ tôm và chất lượng đưa sang Trung Quốc đã đếnmức báo động.

Tình trạng này sẽ kéo dài gây hậu quả nghiêm trọng cho sảnxuất và xuất khẩu tôm của Việt Nam. Do không thể cạnh tranh trong thu mua tômnguyên liệu với thương lái đã khiến nhiều doanh nghiệp “mắc kẹt” với những hợpđồng đã ký với nhà nhập khẩu trước đây. Bên cạnh đó là nguy cơ không kiểm soátđược chất lượng nguyên liệu, đặc biệt là dư lượng kháng sinh và tạp chất, có thểlàm ảnh hưởng đến hình ảnh con tôm Việt Nam.

Trong cơ cấu sản phẩm tôm xuất khẩu hiện nay của Việt Nam,tôm chế biến chiếm tỷ trọng 31%, tôm nguyên liệu đông lạnh chiếm 69%; trong khitỷ lệ xuất sang Trung Quốc lần lượt là 3,6% và 96,3% cho thấy ngành tôm đang bịlệ thuộc vào thị trường dễ biến động này, lãng phí nguồn nguyên liệu chế biếnhàng giá trị gia tăng xuất sang các thị trường khác.

Nguồn: http://www.baocongthuong.com.vn