Điều tra chống lẩn tránh thuế CBPG/CTC là điều tra do ADC thực hiện nhằm xác định liệu có hiện tượng cố ý lẩn tránh thuế CBPG/CTC bởi các nhà xuất khẩu nước ngoài trong thời gian biện pháp CBPG/CTC đang có hiệu lực hay không.

Về căn cứ

Điều tra chống lẩn tránh (anti-circumvention inquiry) có thể được ADC tiến hành trên cơ sở:

-    Đơn Yêu cầu của ngành sản xuất nội địa Australia; hoặc 

-    Yêu cầu của Bộ trưởng.

Đơn yêu cầu phải được lập thành văn bản và cung cấp các bằng chứng về (i) hành vi lẩn tránh và (ii) việc nhập khẩu hàng hóa thông qua các hành vi lẩn tránh làm giảm hiệu quả của biện pháp CBPG/CTC.

Các hành vi lẩn tránh thuế CBPG/CTC

Trường hợp 1: Lắp ráp hoặc hoàn thiện sản phẩm thuộc diện bị áp thuế CBPG/CTC tại Australia từ các thành phần, bộ phận có nguồn gốc hoặc được nhập khẩu từ nước xuất khẩu đang bị áp dụng biện pháp CBPG/CTC trong điều kiện:

-    Các thành phần/bộ phận này chiếm phần lớn/đáng kể trong tổng giá trị sản phẩm; và

-     Quá trình lắp ráp, hoàn thiện sản phẩm là quy trình đơn giản.

Trường hợp 2: Lắp ráp hoặc hoàn thiện hàng hóa thuộc diện bị áp thuế CBPG/CTC tại một nước thứ ba từ các thành phần, bộ phận có nguồn gốc hoặc được nhập khẩu từ nước xuất khẩu đang bị áp dụng biện pháp CBPG/CTC với cùng các điều kiện tương tự Trường hợp 1.

Trường hợp 3: Xuất khẩu hàng hóa thuộc diện bị áp thuế CBPG/CTC qua một hoặc nhiều nước thứ ba không bị áp dụng biện pháp CBPG/CTC từ quốc gia xuất khẩu ban đầu bị áp dụng các biện pháp này. 

Trường hợp 4: Xuất khẩu hàng hóa thuộc diện bị áp thuế CBPG/CTC thông qua một/các nhà sản xuất được áp dụng mức thuế thấp hơn.

Trường hợp 5: Nhà nhập khẩu bán sản phẩm thuộc diện bị áp thuế CBPG/CTC mà không tăng giá bán tương ứng với số tiền thuế phải trả đối với hàng hóa đó.

Trường hợp 6: Thực hiện các thay đổi không đáng kể (về đặc tính vật lý, mục đích sử dụng, quy trình sản xuất, mã HS, phương thức thương mại, kênh phân phối…) đối với hàng hóa thuộc diện bị áp thuế CBPG/CTC có nguồn gốc hoặc được nhập khẩu từ nước xuất khẩu đang bị áp dụng biện pháp CBPG/CTC nhằm tạo thành hàng hóa khác với hàng hóa thuộc diện bị áp thuế.

Về trình tự/thủ tục

-    Trong vòng 20 ngày kể từ ngày nhận được Đơn yêu cầu, ADC sẽ xem xét Đơn yêu cầu, từ đó ra quyết định từ chối Đơn hay quyết định khởi xướng điều tra chống lẩn tránh biện pháp CBPG/CTC. 

-    Trong vòng 100 ngày (đối với hành vi né tránh hiệu lực thực tế của thuế - trường hợp 5) hoặc 155 ngày (đối với các trường hợp/hành vi lẩn tránh còn lại) (các thời hạn này có thể được gia hạn) kể từ ngày khởi xướng điều tra, ADC sẽ hoàn thành Báo cáo kết quả điều tra (kèm các khuyến nghị) trình Bộ trưởng xem xét.

-     Trong vòng 30 ngày (có thể được gia hạn) kể từ nhận được Báo cáo của ADC, Bộ trưởng sẽ đưa ra Quyết định tương ứng (sửa đổi hoặc không sửa đổi lệnh áp thuế CBPG/CTC ban đầu).

Nếu có hiện tượng lẩn tránh thuế, Bộ trưởng sẽ sửa đổi lệnh áp thuế, mở rộng phạm vi áp dụng biện pháp CBPG/CTC về (i) diện sản phẩm bị áp dụng, (ii) nhà sản xuất nước ngoài được xác định là chủ thể lẩn tránh thuế, (iii) nước thứ ba được xác định là nguồn lẩn tránh.
 

Nguồn: Trung tâm WTO và Hội nhập - VCCI