Trái cây Việt Nam đã xuất khẩu chính ngạch đến thị trường Hoa Kỳ, Australia, Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan, EU, Trung Quốc và nhiều quốc gia khác.

Câu chuyện hàng nông sản chiếm lĩnh thị trường khó tính đã chứng minh quy trình canh tác an toàn, sản phẩm chất lượng giúp nâng cao giá trị xuất khẩu.

Trái cây xuất khẩu bán được giá cao hơn

Vùng đồng bằng sông Cửu Long đóng góp lớn về xuất khẩu trái cây của cả nước, các loại sầu riêng, xoài, nhãn, thanh long, vú sữa đã xuất khẩu chính ngạch đến thị trường quốc tế và được người tiêu dùng đón nhận. Tại Cần Thơ, diện tích cây ăn trái trên 25.000ha, nông sản tại các vùng trồng chất lượng cao đã xâm nhập vào thị trường quốc tế. Trong những tháng đầu năm, Cần Thơ đã xuất khẩu lô xoài tượng da xanh và trái nhãn sang thị trường Hoa Kỳ và Australia bằng đường hàng không nhằm đưa sản phẩm đến tay người tiêu dùng trong thời gian ngắn nhất.

Anh Nguyễn Hoàng Anh (xã Thới Hưng, huyện Cờ Đỏ, Cần Thơ) cho biết, gia đình trồng nhãn để xuất khẩu sang Hoa Kỳ, Australia và một số quốc gia khác. Với diện tích gần 5ha nhãn được canh tác theo tiêu chuẩn VietGap, gia đình anh áp dụng nghiêm ngặt quy trình canh tác về sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật. Để có được đơn hàng xuất khẩu sang thị trường quốc tế, nhãn được thu hoạch từng trái, phân loại theo kích cỡ, đóng thùng vận chuyển về nhà máy để xử lý các khâu cuối trước khi xuất khẩu. Theo anh Hoàng Anh, để xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ, Australia, người dân phải liên kết để tạo ra vùng nguyên liệu ổn định, được cấp mã số vùng trồng và thực hiện đúng theo hướng dẫn của Cục Bảo vệ thực vật về quản lý dịch hại, ghi chép nhật ký sản xuất, nhật ký liên kết đầy đủ để phục vụ truy xuất nguồn gốc khi cần thiết. 

Đang thu hoạch nhãn để xuất khẩu sang Hoa Kỳ và Australia theo hợp đồng đã ký kết giữa Tổ hợp tác với Công ty xuất khẩu, chị Phan Thị Hạnh, xã Thới Hưng, huyện Cờ Đỏ cho biết, diện tích trồng nhãn của Tổ hợp tác là 69ha với 11 thành viên. Để xuất khẩu được những lô nhãn thì quy trình canh tác phải thực hiện theo hướng dẫn của Cục Bảo vệ thực vật, sản xuất theo tiêu chuẩn VietGap, sử dụng hóa chất, vật tư nông nghiệp đúng quy định để sản phẩm an toàn. “Trái cây xuất khẩu bán được giá cao hơn bán ngoài thị trường. Nếu xuất khẩu được thì người dân có thu nhập cao hơn", chị Hạnh cho hay.

Xây dựng vùng nguyên liệu sạch

Với mục tiêu nâng cao giá trị sản phẩm, mở cửa thị trường chất lượng cao cho nông sản, Bộ NN&PTNT đã xây dựng Đề án thí điểm vùng nguyên liệu nông, lâm sản đạt chuẩn phục vụ tiêu thụ trong nước và xuất khẩu giai đoạn 2022 - 2025. Đề án chia làm 2 giai đoạn. Giai đoạn 1 (2022 - 2023) tập trung thí điểm xây dựng các vùng nguyên liệu đạt chuẩn, tổ chức tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện đề án. Giai đoạn 2 (2024 - 2025) hoàn thiện các nội dung đề án về khuyến nông, chuyển giao ứng dụng khoa học, công nghệ cho hợp tác xã, người dân; phát triển, củng cố, nâng cao năng lực cho hợp tác xã và thành viên; ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý vùng nguyên liệu; phát triển khuyến nông cộng đồng và truyền thông; thực hiện chính sách tín dụng, bảo hiểm, liên kết sản xuất; mở rộng, xây dựng 5 trung tâm logistics; mở rộng thực hiện nội dung khuyến nông cộng đồng.

Đánh giá của Bộ NN&PTNT cho thấy, trong giai đoạn 1 triển khai “Đề án thí điểm vùng nguyên liệu nông, lâm sản đạt chuẩn, phục vụ tiêu thụ trong nước và xuất khẩu giai đoạn 2022 - 2025” đã có nhiều mô hình hay, lan tỏa tới các địa phương, doanh nghiệp và hợp tá xã như vùng cà phê và sầu riêng ở khu vực Tây Nguyên; vùng lúa gạo đồng bằng sông Cửu Long. Nhiều mô hình hay đã lan tỏa tới các địa phương, doanh nghiệp và hợp tác xã. Từ 132 lớp đào tạo tập huấn và 26 tổ khuyến nông cộng đồng do Bộ NN&PTNT tổ chức, đến nay các địa phương đã bố trí được 400 lớp đào tạo và 149 tổ khuyến nông cộng đồng. Riêng về lúa gạo, với mục tiêu 50.000ha, sau 1 năm đã có 6.000ha đạt tiêu chuẩn vào thị trường cao cấp…

Giới chuyên gia nhận định, xây dựng vùng nguyên liệu là khâu đột phá để tạo nền tảng thúc đẩy các khâu tiếp theo trong chuỗi giá trị nông sản; đồng thời minh bạch hóa quy trình sản xuất cũng như chất lượng nguyên liệu đầu vào cho chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp. “Để xây dựng được nguồn nguyên liệu nông sản đáp ứng nhu cầu xuất khẩu và tiêu thụ trong nước, Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ các địa phương tập trung xây dựng vùng nguyên liệu đạt chuẩn, song song với tăng cường giải pháp gắn kết giữa vùng nguyên liệu và các nhà máy chế biến. Cùng với đó, tạo cơ chế phát triển nguồn nhân lực quản lý cho các hợp tác xã, doanh nghiệp tổ chức sản xuất theo quy hoạch vùng nguyên liệu; nâng cao năng lực quản trị về cơ sở thông tin dữ liệu sản xuất, qua đó thực hiện truy xuất nguồn gốc sản phẩm, cấp mã vùng trồng”, Giám đốc Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam - GS, TS Nguyễn Hồng Sơn nhấn mạnh.

Nguồn: Báo Lao động và Xã hội