Theo dữ liệu củ WTO, tính đến ngày 31/12/2022, có tổng cộng 7.665 biện pháp PVTM được khởi xướng bởi các nước thành viên, bao gồm: 6.582 vụ điều tra khởi xướng CBPG, 671 vụ khởi xướng điều tra chống trợ cấp và 412 vụ tự vệ. Trong số đó, có tất cả 5.074 biện pháp PVTM được áp dụng, gồm: 4.463 biện pháp CBPG, 403 biện pháp chống trợ cấp và 208 biện pháp tự vệ.

Hình 1: Tỷ lệ phân bổ các biện pháp PVTM trên toàn cầu (1995-2022)

Nguồn: Tổng hợp từ số liệu WTO

Như vậy, CBPG là biện pháp PVTM được sử dụng phổ biến nhất bởi hầu hết các nước trên thế giới, chiếm đến 85,9% tổng các biện pháp PVTM được khởi xướng, tiếp đến là điều tra CTC với 8,8% và cuối cùng là điều tra tự vệ chiếm 5,3%. Ngoài ra, điều tra CBPG cũng có tỷ lệ áp thuế (tỷ lệ số vụ kiện bị áp thuế/tổng số vụ kiện bị khởi xướng điều tra) cao nhất là 67,8%, so với CTC (60%) và Tự vệ (50,5%). Việc sử dụng nhiều biện pháp CBPG có thể bắt nguồn từ việc các biện pháp CBPG tương đối đơn giản so với các biện pháp CTC và Tự vệ.

Các quốc gia/vùng lãnh điều tra áp dụng biện pháp CBPG

Theo số liệu thống kê của WTO tính đến hết năm 2022, Ấn Độ vẫn tiếp tục là quốc gia sử dụng nhiều nhất các biện pháp CBPG với tổng cộng 1.130 vụ khởi xướng điều tra và 775 vụ áp dụng biện pháp CBPG.

Với Philippines, nước này chỉ mới khởi xướng tổng cộng 21 vụ điều tra CBPG và quyết định áp thuế đối với 13 vụ việc trong giai đoạn 1995-2022. Có thể thấy, đây là quốc gia tiến hành tương đối ít các vụ điều tra CBPG (chỉ chiếm 0,3% tổng vụ điều tra CBPG trên thế giới).

 Bảng 1: Các nước sử dụng nhiều nhất các biện pháp CBPG trong 5 năm trở lại đây (khởi xướng điều tra) 

Nguồn: Tổng hợp từ số liệu WTO

Xu hướng sử dụng các biện pháp CBPG của nhiều quốc gia trên thế giới đang có xu hướng giảm trong những năm gần đây. Trong đó đáng chú ý là Hoa Kỳ với số vụ việc giảm mạnh từ 89 vụ trong năm 2020 xuống còn 24 vụ trong năm 2021, và đến năm 2022, nước này chỉ khởi xướng điều tra đối với 19 vụ việc.

Hình 2: Xu hướng khởi xướng điều tra CBPG của một số nền kinh tế trong 5 năm gần đây

Nguồn: Tổng hợp từ số liệu WTO

Các quốc gia/vùng lãnh thổ bị điều tra áp dụng biện pháp CBPG

Theo thống kê của WTO, Trung Quốc, Hàn Quốc, Đài Bắc Trung Hoa, Hoa Kỳ, Ấn Độ, Thái Lan, Indonesia, Nhật Bản, Nga, Malaysia, Brazil, EU lần lượt là những quốc gia/vùng lãnh thổ bị điều tra áp dụng biện pháp CBPG nhiều nhất trên thế giới. Trong đó, đứng đầu là Trung Quốc với tổng cộng 1.565 vụ việc bị khởi xướng điều tra và 1.170 vụ bị áp thuế, theo sau là Hàn Quốc (487 vụ việc bị khởi xướng điều tra, 326 vụ bị áp thuế), Đài Bắc Trung Hoa (335 vụ việc bị khởi xướng điều tra và 230 vụ bị áp thuế).

Hình 3: Tốp các nước bị điều tra CBPG nhiều nhất (1995-2022)

Nguồn: Tổng hợp từ số liệu WTO

Các lĩnh vực bị áp thuế CBPG

Có rất nhiều ngành hàng bị áp dụng các biện pháp CBPG bởi các thành viên WTO. Trong đó, kim loại cơ bản và các sản phẩm của chúng là lĩnh vực bị áp thuế CBPG nhiều nhất, chiếm đến 33,4% tổng số vụ việc bị áp dụng biện pháp CBPG trên toàn cầu, tiếp đến là các sản phẩm của ngành công nghiệp hóa chất (chiếm 21,1%) và nhựa, cao su (chiếm 12,2%). Có thể thấy, các sản phẩm dùng trong công nghiệp dường như là đối tượng chủ yếu của các biện pháp phòng vệ thương mại.

Hình 4: Các lĩnh vực bị áp thuế CBPG nhiều nhất trên toàn cầu (1995-2022)

Nguồn: Tổng hợp từ số liệu WTO

Nguồn: Trung tâm WTO và Hội nhập