Tác giả : Raj Krishna, Cựu tư vấn pháp lý về Thương mại Quốc tế, Ngân hàng Thế giới

Tóm tắt :

Trong những năm gần đây, chống bán phá giá trở thành một đề tài gây rất nhiều tranh cãi trong thương mại quốc tế. Một số nhà chính trị âm thầm ủng hộ việc sử dụng công cụ này trong khi rất nhiều nhà kinh tế và nhà cải cách thương mại lại phản đối mạnh mẽ công cụ này. Có lẽ chống bán phá giá có thể có ý nghĩa nào đó về chính trị nhưng đứng trên các tính toán kinh tế mà xem xét thì công cụ này hoàn toàn không có căn cứ nào khả dĩ chấp nhận được (đặc biệt là từ góc độ lợi ích người tiêu dùng).

Thực tiễn về chống bán phá giá đang ngày càng đa dạng hơn, cả về số lượng vụ kiện, các quốc gia đi kiện lẫn các loại mặt hàng bị kiện. Trong khi đó, các quy tắc hiện thời về chống bán phá giá trong WTO và trong pháp luật các nước dường như cho phép người ta tính toán được kết quả điều tra khẳng định có bán phá giá trong hầu hết các vụ việc. Và do đó, lo ngại về những tác động tiêu cực về mặt kinh tế của công cụ này cũng gia tăng.

Để hạn chế các hiện tượng nói trên, có thể cân nhắc một số biện pháp sau đây:

*
Thay thế các quy định về chống bán phá giá bằng các quy định về chống độc quyền;
*
Sử dụng các biện pháp tự vệ quy định tại Điều XIX GATT 1994 thay cho các biện pháp chống bán phá giá;
*
Cần kiểm soát chặt chẽ việc sử dụng công cụ chống bán phá giá (ví dụ: ấn định số lượng tối đa các biện pháp chống bán phá giá trong một năm; đặt giới hạn trần cho các mức thuế chống bán phá giá…);
*
Bắt buộc tiến hành các điều tra riêng về “lợi ích kinh tế quốc gia” hoặc “phân tích lợi ích - thiệt hại ở cấp độ quốc gia” trong bất kỳ vụ kiện chống bán phá giá nào.

Các đề xuất nói trên có thể ngăn chặn hoặc ít nhất cũng hạn chế được các tác động tiêu cực của công cụ chống bán phá giá đối với tự do thương mại và các lợi ích kinh tế mà nó mang lại. Tuy nhiên, bản thân tác giả cũng thừa nhận rằng với tình hình hiện nay khó mà có thể thuyết phục được các quốc gia chấp thuận các đề xuất này.