Cũng giống như trường hợp áp dụng biện pháp chống bán phá giá, trong điều tra chống trợ cấp, Ủy ban châu Âu (EC) sẽ tiến hành tính toán biên độ trợ cấp để từ đó xác định mức thuế chống trợ cấp tương ứng.

EC sẽ tính toán biên độ trợ cấp theo từng chương trình trợ cấp cụ thể bằng cách chia giá trị phần lợi ích mà chương trình trợ cấp đó mang lại trong khoảng thời gian điều tra cho trị giá của các lô hàng được xem là nhận trợ cấp trong khoảng thời gian đó. Phương pháp này đòi hỏi EC phải thực hiện 02 bước:

Bước 1: Xác định “tử số”

“Tử số”: Lợi ích mà chương trình trợ cấp mang lại trong khoảng thời gian điều tra

- Trường hợp khoản trợ cấp được thực hiện trực tiếp cho việc sản xuất và bán sản phẩm bị điều tra: EC sẽ tính toán mức trợ cấp theo mỗi đơn vị sản phẩm bằng cách đơn giản là chia khoản lợi ích nhận được cho số lượng sản phẩm bị điều tra để xác định mức trợ cấp cho mỗi đơn vị sản phẩm.

- Trường hợp khoản trợ cấp không gắn trực tiếp và riêng biệt tới việc sản xuất sản phẩm bị điều tra (ví dụ chương trình trợ cấp được thực hiện trong khoảng thời gian dài, cho nhiều loại sản phẩm khác nhau của cùng một doanh nghiệp – ví dụ ưu đãi để mua nguyên liệu sản xuất): EC sẽ phải phân bổ mức trợ cấp dành cho sản phẩm bị điều tra (bỏ qua phần trợ cấp phân bổ cho các sản phẩm khác), sau đó mới tính mức trợ cấp của mỗi đơn vị sản phẩm.

Ngoài ra, khi phân bổ khoản trợ cấp, có thể xảy ra trường hợp một chương trình trợ cấp thường có tác động đến sản xuất của doanh nghiệp trong một thời gian dài (thậm chí qua nhiều năm, ví dụ trợ cấp để mua sắm máy móc thiết bị làm tài sản cố định). Vì vậy EC sẽ không chỉ tính toán khoản trợ cấp mà sản phẩm bị điều tra nhận được trong năm liên quan (trong giai đoạn điều tra) mà còn tính toán cả phần trợ cấp mà sản phẩm bị điều tra nhận được từ các chương trình trợ cấp trong những năm trước đó (nếu những chương trình này vẫn còn tác động đến việc sản xuất sản phẩm liên quan trong giai đoạn điều tra). Tương tự, không phải khoản trợ cấp thực hiện trong giai đoạn điều tra chỉ có tác động trong giai đoạn đó mà còn có ảnh hưởng đến giai đoạn sau đó, vì vậy EC cũng sẽ tính toán để xác định mức trợ cấp thực nhận từ chương trình đó trong giai đoạn điều tra. 

Lưu ý đối với doanh nghiệp

Cách tính toán phân bổ trợ cấp theo thời gian và sản phẩm của EC có thể gây khó khăn cho doanh nghiệp bởi vì EC, để tính toán, thường yêu cầu doanh nghiệp cung cấp thông tin về mọi khoản có thể xem là hỗ trợ trong vòng 20 năm liền trước Đơn kiện chống trợ cấp.

Đây là yêu cầu dường như rất khó khăn cho doanh nghiệp Việt Nam hoặc cho doanh nghiệp của bất kỳ nước nào khác (ví dụ nếu nước đó chỉ quy định thời gian lưu tài liệu sổ sách tài chính trong 5 năm mà thôi).

Ngoài ra, một khó khăn khác mà doanh nghiệp cần lưu ý để xin EC cho phép ngoại lệ: trong thời gian 20 năm đó, rất có thể những tài liệu lưu trữ của doanh nghiệp được thể hiện dưới các hình thức khác nhau (viết tay, đánh máy, số hóa...) và vì thế nhiều doanh nghiệp đã phải yêu cầu EC cho nộp tài liệu, thông tin dưới các dạng khác nhau.

  
Bước 2: Xác định “mẫu số”

“Mẫu số”: Trị giá của các sản phẩm được nhận trợ cấp

Điều khiến việc tính toán “mẫu số” này khó khăn là thực tế có nhiều loại hàng hóa (tính theo lô hàng) khác nhau. Lợi ích phân bổ cho mỗi loại phụ thuộc vào tính chất của chương trình trợ cấp đang xem xét.

Để xác định giá trị này, EC trước hết tính tổng trị giá sản xuất sản phẩm tương tự.

Nguồn: Trung tâm WTO và Hội nhập - VCCI