Tương tự như các trường hợp nền kinh tế thị trường, nếu doanh nghiệp xuất khẩu không được chọn làm bị đơn bắt buộc, để được hưởng mức thuế suất riêng doanh nghiệp sẽ phải nộp Đơn xin đến DOC theo đúng thủ tục và thời hạn. Tuy nhiên, điều kiện để DOC xét cho hưởng thuế suất riêng trong trường hợp nền kinh tế phi thị trường có khác biệt.

Cụ thể, trong Đơn xin, doanh nghiệp phải chứng minh hoạt động kinh doanh của mình về pháp lý (de jure) cũng như về thực tiễn (de facto) không phụ thuộc vào sự kiểm soát của Chính phủ.

DOC sẽ xem xét việc này trên cơ sở cân nhắc các yếu tố sau:

Các yếu tố pháp lý

-    Doanh nghiệp có bị hạn chế nào trong giấy phép kinh doanh và xuất khẩu không?

-    Có quy định pháp luật nào phân quyền kiểm soát các doanh nghiệp không?

-    Có biện pháp chính thức nào của Chính phủ phân quyền kiểm soát đối với quá trình vận hành sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp không?

Các yếu tố thực tiễn

-    Giá xuất khẩu của doanh nghiệp có bị áp đặt bởi hoặc phải xin chấp thuận của Chính phủ không?

-    Doanh nghiệp xuất khẩu có quyền đàm phán và ký kết các hợp đồng không?

-    Doanh nghiệp xuất khẩu có quyền lựa chọn lãnh đạo cho doanh nghiệp không?

-    Doanh nghiệp xuất khẩu có được giữ các tiền thu được từ xuất khẩu không? và

-    Doanh nghiệp xuất khẩu có quyền quyết định độc lập về việc sử dụng lợi nhuận hoặc bù lỗ như thế nào không?

Lưu ý đối với doanh nghiệp

Trừ một số ít các doanh nghiệp lớn với khả năng được lựa chọn làm bị đơn bắt buộc tương đối cao, đối với hầu hết các doanh nghiệp còn lại, nếu bị vướng phải một vụ kiện chống bán phá giá ở Hoa Kỳ, khả năng tốt nhất có thể là được chấp nhận cho hưởng mức thuế suất riêng của các bị đơn tự nguyện. 

Tuy không được điều tra và do đó không có cơ hội tự kháng kiện để bảo vệ tốt nhất lợi ích của mình như các bị đơn bắt buộc, các bị đơn tự nguyện có lợi thế ở chỗ sẽ được hưởng mức thuế suất về cơ bản là thấp hơn mức thuế suất toàn quốc và bằng bình quân gia quyền các mức thuế suất của bị đơn bắt buộc trong khi:

-    Không phải tham gia quá sâu vào quá trình điều tra tốn công tốn của (bị đơn tự nguyện chỉ phải tham gia giai đoạn đầu của quá trình điều tra, chỉ phải trả lời Phần A trong Bảng câu hỏi điều tra);

-    Việc chứng minh các điều kiện để được hưởng mức thuế suất riêng của bị đơn tự nguyện về cơ bản tương đối đơn giản (tất nhiên vẫn cần có sự hỗ trợ của luật sư tư vấn);

-    Thủ tục để xin tiếp tục làm bị đơn tự nguyện trong các lần rà soát đơn giản.

Do đó các doanh nghiệp nếu tự xét mình không thể trở thành bị đơn bắt buộc thì nên cố gắng để được DOC chấp nhận cho hưởng quy chế thuế suất riêng của bị đơn tự nguyện. Kinh nghiệm từ các vụ kiện mà Việt Nam gặp phải tại Hoa Kỳ cho thấy đây là khả năng tương đối dễ thực hiện và mang lại nhiều lợi ích.

Ngoài ra, dù không phải nghĩa vụ bắt buộc, các bị đơn tự nguyện nên phối hợp tốt và có sự ủng hộ có ý nghĩa đối với các bị đơn bắt buộc trong quá trình các bị đơn bắt buộc này tham gia kháng kiện bởi kết quả tính toán biên độ phá giá của các bị đơn bắt buộc sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến mức thuế suất của các bị đơn tự nguyện.

Nguồn: Trung tâm WTO và Hội nhập - VCCI