Tương tự như trong điều tra chống bán phá giá, trong điều tra chống trợ cấp, biện pháp chống trợ cấp có thể là một “thỏa thuận đình chỉ” thay vì áp dụng thuế chống trợ cấp (còn gọi là thuế đối kháng). Tuy nhiên, tính chất của thỏa thuận đình chỉ cũng như thủ tục và hệ quả của thỏa thuận này có một số điểm khác biệt so với thỏa thuận đình chỉ trong kiện chống bán phá giá. Cụ thể:

Về các loại thỏa thuận đình chỉ

Có 03 loại thỏa thuận đình chỉ trong vụ kiện chống trợ cấp:

- Thỏa thuận ngừng xuất khẩu:

Loại thỏa thuận này có nội dung tương tự như thỏa thuận ngừng xuất khẩu trong điều tra chống bán phá giá và trên thực tế hầu như không áp dụng bởi không có ý nghĩa thực tế đối với doanh nghiệp xuất khẩu.

- Thỏa thuận loại bỏ trợ cấp:

Thỏa thuận này bao gồm một điều khoản theo đó cho phép thỏa thuận đình chỉ được thực hiện dựa trên việc loại bỏ lợi ích từ chương trình trợ cấp liên quan hoặc vô hiệu hóa tác động của chương trình đó bằng thuế xuất khẩu mà nước xuất khẩu áp dụng.

So với thỏa thuận đình chỉ có nội dung ngừng xuất khẩu trong điều tra chống bán phá giá, thỏa thuận đình chỉ loại này trong điều tra chống trợ cấp hấp dẫn hơn nhiều đối với doanh nghiệp xuất khẩu bị đơn và cũng khả thi hơn trong thực tiễn của DOC. Lý do là các doanh nghiệp xuất khẩu trong trường hợp này không nhất thiết phải đảm bảo rằng mọi lô hàng xuất khẩu sang Hoa Kỳ của mình đều không liên quan gì đến việc trợ cấp mà chỉ cần họ trả lại hoặc từ chối những lợi ích mà mình được hưởng hoặc có thể được hưởng từ chương trình trợ cấp đó. Trường hợp doanh nghiệp không thể loại bỏ lợi ích mà mình đã nhận (ví dụ khi lợi ích đó phát sinh từ một khoản cho vay hoặc đầu tư của chính phủ từ nhiều năm trước đó cho doanh nghiệp) thì việc trả lại những lợi ích này có thể được thực hiện bằng thuế xuất khẩu do chính phủ nước xuất khẩu thực hiện (với cách thức này, chính phủ nước xuất khẩu cũng có lợi hơn bởi họ được hưởng lợi từ việc thu thuế chứ không phải chính phủ Hoa Kỳ).

Khi mới áp dụng loại thỏa thuận đình chỉ này, đã có tương đối nhiều thỏa thuận đình chỉ được DOC chấp thuận. Tuy nhiên sau đó các nhóm lợi ích trong nước của Hoa Kỳ đã có nhiều động thái phản đối bởi cho rằng chính phủ nước xuất khẩu có thể hoàn trả lại thuế xuất khẩu đã áp dụng theo thỏa thuận bằng cách tạo ra các loại trợ cấp mới hoặc tăng mức trợ cấp lên. Vì vậy gần đây DOC ít chấp thuận các thỏa thuận này.

- Thỏa thuận loại bỏ thiệt hại từ việc trợ cấp

Với tính chất và điều kiện gần tương tự với thỏa thuận cùng loại trong điều tra chống bán phá giá (nhà xuất khẩu phải loại bỏ ít nhất 85% khoản trợ cấp và phải đảm bảo rằng việc này sẽ dẫn tới việc loại bỏ hiện tượng sụt giảm giá Hoa Kỳ; và nguyên đơn có thể khiếu nại yêu cầu ITC rà soát khả năng loại bỏ thiệt hại của thỏa thuận đình chỉ), thỏa thuận đình chỉ loại này trong điều tra chống trợ cấp lại có thể bao gồm cả các hạn chế về số lượng (nội dung bị cấm trong thỏa thuận đình chỉ cùng loại trong điều tra chống bán phá giá).

Chính đặc điểm khác biệt này khiến cho thỏa thuận loại này dễ chấp nhận hơn đối với các doanh nghiệp xuất khẩu bị đơn (bởi họ vẫn giữ được thị trường Hoa Kỳ) và do đó cũng khả thi hơn.

Về thủ tục

Việc đề xuất, chấp thuận và kết quả của thỏa thuận đình chỉ trong điều tra chống trợ cấp cũng tương tự như trong điều tra chống bán phá giá và chỉ khác ở các thời hạn. Cụ thể

- Bước 1: Bên bị đơn muốn có thỏa thuận đình chỉ nộp một bản đề xuất thỏa thuận đình cho DOC và ITC không muộn hơn 5 ngày kể từ ngày DOC ra kết luận sơ bộ về trợ cấp (trong điều tra chống bán phá giá là 15 ngày).

- Bước 2: DOC thông báo và tham vấn với bên nguyên đơn về ý định về thỏa thuận đình chỉ chậm nhất là 30 ngày trước ngày đình chỉ điều tra, nếu có

- Bước 3: Các bên có thể bình luận về đề xuất thỏa thuận đình chỉ trước thời hạn do DOC ấn định nhưng không muộn hơn 35 ngày kể từ ngày DOC ban hành quyết định sơ bộ về trợ cấp (trong điều tra chống bán phá giá là 50 ngày).

- Bước 4: DOC thông báo công khai về việc đình chỉ cuộc điều tra (Nếu DOC quyết định chấp thuận đề xuất và đình chỉ điều tra).

- Bước 5: Kết quả của việc đình chỉ điều tra

Nếu nội dung thỏa thuận đình chỉ là ngừng xuất khẩu hoặc loại bỏ trợ cấp, DOC sẽ chấm dứt việc đình chỉ thông quan đã thực hiện trước khi có thỏa thuận và sẽ ra quyết định hoàn trả tất cả các khoản đặt cọc hay ký quỹ đã thu của doanh nghiệp bị đơn liên quan.

Nếu nội dung của thỏa thuận đình chỉ là điều chỉnh để loại bỏ thiệt hại, DOC sẽ tiếp tục việc đình chỉ thông quan (nếu trước đó chưa có lệnh đình chỉ thông quan thì nay DOC sẽ ra lệnh đình chỉ thông quan) cho đến ít nhất 20 ngày (thời hạn để các bên có liên quan nêu yêu cầu rà soát về thiệt hại với ITC). Nếu ITC quyết định tiến hành rà soát xem thỏa thuận có thực sự loại trừ được thiệt hại gây ra do việc bán phá giá không thì lệnh đình chỉ thông quan sẽ còn kéo dài trong suốt quá trình ITC rà soát (75 ngày). Nếu ITC kết luận rằng thỏa thuận đình chỉ trên thực tế có thể loại bỏ thiệt hại thì lúc này lệnh đình chỉ thông quan mới hết hiệu lực và các khoản ký quỹ, đặt cọc sẽ được hoàn trả.

Lưu ý đối với doanh nghiệp

Tính chất và điều kiện của các loại thỏa thuận đình chỉ trong điều tra chống trợ cấp là tương đối có lợi và khả thi cho doanh nghiệp xuất khẩu (so với điều tra chống bán phá giá). Trong khi đó, nếu đạt được thỏa thuận thì doanh nghiệp có thể tránh được việc bị áp thuế chống trợ cấp (vốn không ổn định do có thể bị rà soát hành chính hàng năm) và từ đó có thể có chiến lược kinh doanh chắc chắn hơn. Vì vậy các doanh nghiệp cần lưu ý đến khả năng này để lựa chọn loại thỏa thuận thích hợp và đề xuất với các cơ quan điều tra của Hoa Kỳ kịp thời.

Nguồn: Trung tâm WTO và Hội nhập - VCCI